Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Selma Yücel, uyku laboratuarı ile ilgili bilgilendirmelerde bulundu. Uyku laboratuarını, hastanın uyku ile ilgili kaydedilebilir tüm verilerinin bilgisayara sonradan incelenmek üzere kaydedildiği yer olduğunu aktaran Yücel, ev ortamı hassasiyetinde oluşturulan özel bir odada hastanın uyurken gece boyu izlenip ve kameraya kaydedildiği söyledi.
Yrd. Doç. Selma Yücel, uyku laboratuarında neler yapıldığını şöyle anlattı; “ Hastanın, beyin elektrosu (EEG) göz hareketleri elektrosu (EOG) Çene kas gerilimi elektrosu (çene EMG), yatış pozisyon kayıtları, soluk alıp verirken burundan giren hava akımı, Soluk alıp verirkenki göğüs ve karın hareketleri, kan oksijen seviyesi, Kalp grafisi (EKG), Bacak kas kasılmaları elektrosu (bacak EMG) kaydedilir. Bu kayıtlar daha sonra incelenerek öncelikle hastanın uyku yapısı değerlendirilir. Uyku evreleri ve mimarisi oluşturulur. Sonra bu uyku süresinde solunum olayları değerlendirilerek, hastanın soluk alıp vermedeki anormalliklerin var olup olmadığına (soluk hafiflemesi ya da kesilmesi), bunun yanı sıra gelişen oksijen seviyesi değişiklikleri, uyanıklık reaksiyonları, kalp atım değişiklikleri, uyku sırasındaki bacak hareketleri tek tek işaretlenir. Sonraki işlemde bütün bu işlenmiş veriler tekrar bilgisayardan geçirilerek bunun sonucunda, uyku kalitesi, yeterliliği, uyanıklık periyotları ile bölünüp bölünmediği, uykuda, nefes kesilmeleri ya da hafiflemelerinin var olup olmadığı, varsa sıklığı, süreleri, hangi pozisyonda belirgin olduğu, uykunun hangi evresinde belirgin olduğu, bu sırada ortaya çıkan kan oksijen seviyesi düşüklüğü süre ve derinliği, kalp atımlarındaki değişimlerin uyku evresi ve anormal solunum olayları ile ilişkisi, uykuda bacak hareketlerinin varlığı, varsa sıklığı raporlanarak hastanın uyku sırasında ortaya çıkan ya da uyku ile ilgili hastalığının var olup olmadığı, varsa ciddiyeti ortaya konur. Uyku laboratuarında özellikle kendisini, horlama uykuda nefes tutma ve gündüz uykululuk ile belli eden uyku apne hastalığı şüphesi olanlar yatırılmaktadır. Ayrıca yine gündüz olur olmaz yerlerde uyuklamalara neden olan Narkolepsi, şüphesi olanlar ile daha nadir olarak ta, yine gündüz yorgunluk ve uykululuğa neden olan uykuda periyodik bacak hareketi şüphesi olan hastalar yatırılmaktadır.”
Uyku laboratuarı öncesi gerekli hazırlıklar ve dikkat edileceklere değinen Yrd. Doç. Selma Yücel, “Hastalar sakinleştirici türde ilaçlar kullanıyorsa 1 hafta kadar önce kesmesi tavsiye edilir. Yatış günü, akşamüzeri duş alması, sakallarını kesmesi, göğüs kıllarını ve bacak ön yüzündeki kılları temizlemesi istenir. O gün öğleden sonra içki çay, kahve, gazlı içecekler tüketmemeli, reflüye neden olabilecek portakal, mandalina gibi yiyeceklerden uzak kalması tetkikten 4 saat önceden sonraki zamanda sigaradan uzak kalması tetkikin sağlıklı olması için gerekmektedir. Yatış esnasında kollu ve bacaklı pijama ile gelmelidir” dedi.
Uyku Apnesi Teşhisi Alan Hastalarda Tedavi
Uyku apnesi tanısı alan hastalar eğer tedavi edilmeye karar verildi ise bunun altın standardının pozitif basınçlı solunum cihazları olduğuna dikkat çeken Yrd. Doç. Selma Yücel şöyle devam etti; “Bu cihazlar farklı tiplerdedir ( sürekli hava basıncı veren CPAP, nefes alırken yüksek nefes verirken düşük basınç veren BPAP, solunum tamamen durduğu durumlarda tetikleyici özelliği olan BPAP-ST, azalıp çoğalan solunum bozukluklarında (chayne – stokes solunumu) BPAP OTO SV (ASV) ) tedavi edilecek olan hasta KBB muayenesinden geçirilerek üst solunum yollarının açık olduğu ve CPAP kullanmaya elverişli olduğu bilgisi alındıktan sonra (eğer kapalı ise açıldıktan sonra) hasta ikinci gece yatırılarak , solunum bozukluklarının ve buna bağlı kan oksijen seviyesi düşüklükleri ve uyku bozukluğunun hangi tip alet ve basınçta düzeltildiği tespit edilerek hastanın bu nitelikte alet edinesi sağlanır. Hasta artık geceleri yatarken bu alet ile nefes alacaktır. Uyku laboratuarında tespit edilen hastaya uygun alet için sağlık kurulu raporu düzenlenerek ilgili sosyal güvenlik kurumundan, tarif edilen niteliklerdeki alet alınacaktır.”