Havaların soğumasının ardından tarihi alan olarak bilinen şehitliklere gelen ziyaretçi sayısı oldukça azaldı. Ziyaretler azalınca bölgedeki işletmelerin bir kısmı da kapandı.
Tarihin en kanlı savaşlarından biri olan Çanakkale Savaşları’nın yaşandığı Gelibolu yarımadası, soğuk havaların gelmesiyle boşalmaya başladı. Her karışında savaştan bir iz görülebilen Gelibolu Yarımadasına her yıl binlerce ziyaretçe tarihi anlara tanıklık etmek için Tarihi Alana akın ediyor. Tarihi Yarımada'daki müzelerin yanı sıra ziyaretçiler göğüs göğüse çarpışmaların en çok yaşandığı Şahin Dere Şehitliği, 57'nci Piyade Alayı Şehitliği, Conkbayırı, Şehitler Abidesi, Yahya Çavuş ve Seyit Onbaşı Anıtları'nı da ziyaret etti. Tarihi mekanları gezen tatilciler ise burada satış yapan hediyelik eve Çanakkale Savaşları’nı sembolize eden eşya satılan dükkanlardan alışveriş yapıyor. Havaların geç soğuması her ne kadar satıcıları sevindirse de, yılın ilk günleriyle beraber artan soğuk havalar şehitlikte bulunan işletmelerin sezonu kapatmasına neden oldu. Dükkanlarının bir bir kapatan işletmeler, havaların ısınmasıyla birlikte yeni sezonun açılmasını bekliyor. Bu işletmelerin en yoğun olduğu bölgeler ise Şehitler Abidesi , 57. Piyade Alayı Şehitliği.
ÇANAKKALE ŞEHİTLER ABİDESİ
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nın sembolü olarak kabul edilen ve Birinci Dünya Savaşı sırasında yaşananların ve bu savaşta çarpışan kahraman askerlerin unutulmaması için yapılan Çanakkale Şehitler Abidesi, Morto Koyu üzerinde, Hisarlık Tepe’de kurulu. 1954 yılında temeli atılan 41,7 metre yüksekliğindeki anıt, 1960 yılından bu yana ziyarete açık. Şehitliğin giriş kapısında ise Atatürk’ün yabancı askerlere hitaben yazdığı ve 1934 yılında dönemin İçişleri Bakanı Şükrü Kaya tarafından Anzak Günü’nde okunan şu sözler bulunuyor: Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat uyuyacaklardır. Onlar, bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.
57. PİYADE ALAYI ŞEHİTLİĞİ
Mimar Nejat Dinçel tarafından tasarlanan 57. Alay Şehitliği ve Anıtı; 12 Aralık 1992 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından Kabatepe-Conkbayırı yolu kenarında, Kılıçbayır’ın güney ucunda inşa edilmiştir. Savaşsırasında yabancı askerler buraya ‘’Satranç Tahtası’’ adını vermişlerdir. Yeni yapılmış olan bu şehitlik semboliktir. Gerçek şehitlik Bomba Sırtı’nın güney ucunda, Çataldere Vadisi’nin içinde bulunmaktadır. Yarbay Hüseyin Avni Bey tarafından kumanda edilen19. Tümen’e bağlı 57. Alay, yabancı kuvvetlerin ilk çıkarma gününde Arıburnu Cephesi’nde ilerleyen Anzak askerlerini ilk karşılayan ve geri püskürten Türk kuvvetleridir. Bu cephede ilk kez 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal’in önderlik ve cesaret vasıfları ortaya çıkmıştır.
57. Alay Şehitliği, şadırvan, açık namazgâh, ana mezarlık ve anıttan oluşmaktadır. Şehitlikte kullanılan başlıca malzeme; genellikle Selçuklu ve Osmanlı kervansaraylarında kullanılan Kevser taşıdır .Şehitliğin girişi; Kabatepe-Conkbayırı yolunun kenarında, doğu duvarındaki bir açıklıktır. Girişin hemen yanında torununun elini tutmuş bir şekilde figürize edilmiş; Türkiye’nin en yaşlı gazisi iken 10 Eylül1994’te, 108 yaşında vefat eden Hüseyin Kaçmaz’ınbronzdan yapılmış bir heykeli bulunmaktadır. Girişin tam karşısında, şehitliğin doğu duvarında, 57. Alay’ın25 Nisan 1915’teki karşı taarruzunu gösteren bir rölyef bulunmaktadır. Rölyef yaklaşık 45 m²lik bir alanı kaplamaktadır.
Şadırvan ve açık namazgâh şehitliğin güney tarafında yer almaktadır. Şehitliğin ana mezarlık kısmının kemerli bir girişi olup bu girişten başlayan yaya yolu kuzey duvarında son bulmaktadır. Anıtın tabanını oluşturan kuzey duvarının üstünde, 57. Alay Şehitleri’nin isimleri yazan mermer plakalar bulunmaktadır.
Bünyamin Nami Tonka