Kendine has kokusu ve lezzetiyle nam salan Çanakkale domatesinin çıkmasını herkes dört gözle bekliyor. Üreticilerin 20 gün önce toprakla buluşturduğu turfanda fideler, çiçek açmaya başladı. Domateslerin ilk hasadı ise 1,5 ay sonra yapılması planlanıyor. Domateslerin tezgahlarda yerini alması ile hem domatesin ucuzlaması bekleniyor hem de vatandaşlar lezzetli domates tüketmiş olacak.
Çanakkale'de her yıl bir kısmı sofralık, bir kısmı da salçalık olmak üzere 70 ile 100 bin dönüm arasında domates dikimi yapılıyor. Buna karşın 500 ile 700 bin ton arasında domates üretiliyor. Kendine has kokusu ve lezzetiyle Türkiye'de meşhur olan Çanakkale domatesinin üretimi için bu yıl da ilk turfanda fideleri 20 gün önce toprakla buluştu. Sulama ve çapa yapılan tarlalardaki fideler çiçek açmaya başladı. İlk hasat ise, yaklaşık 45 gün sonra yapılacak. Çanakkale domatesi de tüm Türkiye’de tezgahlardaki yerini alacak. Haziran sonunda toprakla buluşacak son turfanda domates fideleri sayesinde ise, iklim koşullarına göre Türkiye’nin dört bir yanındaki vatandaşlar Kasım ayı sonuna kadar tezgahlarda tarla domatesi bulabilecek.
Çanakkale domatesinin önemli üretim merkezlerinden, eski adıyla batak ovası olan Kumkale Ovası’nda bugünlerde tarlada hummalı çalışmalar devam ediyor. Domates üretimi yapılan Tevfikiye köyünün Muhtarı Cahit Toprakkarıştıran, arazilerinde domatesin yanı sıra mısır ve çeltik üreticiliğinin de yapıldığını söyledi. Şu anda ilk turfanda domateslerin dikildiğini ve tarlada toprağın havalandırılması için çapa yapıldığını belirten muhtar Toprakkarıştıran, "Bölgemizde domates erken, orta ve son turfanda olmak üzere 3 boy ekiliyor. Son turfanda da Türkiye'de en son domateslerin yetiştiği bölge Çanakkale'dir. Hasat başladı mı, Kasım ayına kadar da bu bölgede domates bitmez. İlk turfandadan sonra orta turfanda dikimleri de başladı. Bir de haziran sonu son turfanda domatesler dikilecek. Onları da deniz boyları yakın olan yerlere dikeriz. Çünkü deniz boyları kırağıdan etkilenmiyor" dedi.
LEZZETİ, TOPRAĞI VE RÜZGARINDAN GELİYOR
İlk turfanda hasadın 15 Temmuz’dan sonra başladığını ifade eden muhtar Toprakkarıştıran, "Çanakkale domatesinin lezzeti toprağı, havası ve rüzgarından geliyor. Lezzeti kullandığımız gübreyle alakalı değil, toprakla alakalı. Salça fabrikaları, salça yaparken içine şeker koyuyorlarmış, bizim bölgemizde yetişen domatese şeker koyma ihtiyacı yok. Bizim bölgenin domatesinin kendi şeker tadı var. İtalyanlar inanamamışlar ve gelmişler inceleme yapmışlar. Bizim domatesimizi kestiğiniz zaman içinde boşluk olmaz. İçi dolgun ve sulu olur. Lezzetli, bu bölgenin kendine has bir domatesidir. Domates üretimini bırakamıyoruz. Domatesten çok büyük zararlar da ediyoruz, ama yine domates üreticiliğini bırakamıyoruz" diye konuştu.
ÇANAKKALE DOMATESİ TEMMUZ'DA TEZGAHLARDA
Tevfikiye köyünde 7 yıldır domates, biber, kavun, karpuz yetiştiriciliği yaptığını kaydeden Şahin Ceylan ise "İlk turfanda domates fide dikimimiz 20 Nisan'da başladı. 20 gün sonra çapasını yapmaya başladık. Bakımını yapıyoruz. Sonrasında ise hasat dönemi başlar. Çanakkale domatesi tam olarak Temmuz ayında yenmeye başlar. Domatesten beklentimiz ülkedeki dikimler ile arz ve talep üzerinedir. İhracat açık olursa domates alımı daha farklı oluyor. Kazançlarımız da daha yüksek oluyor" dedi.
ÇANAKKALE’DE TARLA DOMATESİ HASADI BİTİNCE TÜRKİYE'DE DE BİTER
Tarladaki domates fidelerinde inceleme yapan çiftçi Şahin Ceylan, "Fidedeki ilk boğumdan 8 tane çiçek yapmış. İkinci ve üçüncü boğuma kadar çıkmış. Burada da yeni yeni çiçekler, filizler atmaya başladı. Bu çiçeklerin hepsi birer domatestir. Bunlar arılarımız vasıtasıyla döllenir ve meyveye dönüşür. Domates olarak sofralarımıza ulaşır. Bir kök fidemizde toprağın verimine göre ortalama 30 ile 50 kilo arasında domates olur. Çanakkale domatesimizin yetiştiği bu topraklar potasyum oranı en yüksek olan topraklardan biridir. Kaz Dağları’ndan gelen soğuk rüzgar ve boğazdan gelen rüzgarın kesişmesiyle değişik bir hava sirkülasyonu oluşur. Çanakkale'de kasım ayı, eğer kırağı yağmazsa aralık ayına kadar tarla domatesi yetişir. Yani tarla domatesi deyince Türkiye'de akla ilk gelen yer Çanakkale'dir. Tarla domatesinde en son hasadın yapıldığı kent Çanakkale'dir. Çanakkale'de tarla domatesi bittiyse, Türkiye'de bitmiştir" diye konuştu.
Nazif Cemhan Şen