Çanakkale Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Üzen sezon başlangıcında Zeytin ve Zeytinyağı sektörü ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Başkan Üzen “Zeytinyağı bizim bölgemizin altını. Bölgemizin nesilden nesile aktarılan kültürü. Çok önemli bir zenginliğimiz ve kültürel mirasımız. Borsamızın da önemli sektör kurullarından” dedi.
Ülkemizin önde gelen zeytinyağı ihracatçılarını bünyesinde barındıran Ege İhracatçı Birlikleri geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin Ekim 2015- Eylül 2016 döneminde sofralık zeytinin ihracat fiyatında son 10 yılın üzerine çıkarak rekor kırıldığını bildirdi ifadelerini kullanan Üzen:” Ülkemiz İspanya ve Mısır’ın ardından dünya üçüncüsü olduğu sofralık zeytin üretiminde sezon sonunda ihracat fiyatında rekora imza attı. Ortalama ihraç fiyatı, hem siyah zeytin hem de yeşil zeytinde 2 doların üzerine yükseldi. Sofralık siyah zeytinin ortalama ihraç fiyatı 2,06 dolar ile son 10 yılın en yükseği oldu” şeklinde konuştu.
Sofralık zeytin ihracatında 2015-2016 sezonu sonunda Türkiye 54 bin 39 ton zeytin ihracatı karşılığı 111 milyon 381 bin dolarlık döviz elde ederken, siyah zeytin ihracatı 88 milyon 370 bin dolar, yeşil zeytin ihracatı ise 23 milyon 11 bin dolar olarak kayıtlara geçtiğini belirten Üzen, siyah zeytin ihracatında Almanya 29 milyon 33 bin dolarla ilk sırada yer alırken, Irak 18 milyon 59 bin dolarla ikinci, Romanya ise 10 milyon 364 bin dolarla üçüncü en fazla ihracat yapılan ülke oldu. Türkiye, 84 ülkeye siyah zeytin ihraç ettiğini, yeşil zeytin ihraç edilen ülkeler sıralamasında ise Irak 6 milyon 538 bin dolarla zirvede yer alırken, Almanya 6 milyon 157 bin dolarla ikinci, Amerika Birleşik Devletleri 2 milyon 559 bin dolarla üçüncü sırada yer buldu. Türkiye, 77 ülkeye yeşil zeytin ihraç ettiğini ifade etti.
2016-2017 sezonunda ise Borsamızın üyesi olduğu ve çalışmalarına destek verdiğimiz Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) koordinatörlüğünde Zeytin ve Zeytinyağı Rekoltesi Ulusal Resmi Tespit Heyeti, 2016-2017 yılı zeytin ve zeytinyağı üretim tahminlerini açıkladı. Zeytinde yüzde 21, zeytinyağında yüzde 13 üretim artışı bekleniyor. Heyetin belirlemelerine göre, bu yıl toplam zeytin miktarı, 1 milyon 500 bin ton meyve üretimi ile yüzde 21 artacak. Geçen yıl 397 bin ton olan sofralık zeytin üretiminin, bu yıl yüzde 8 artışla 433 bin ton olması bekleniyor.
Zeytinyağında ise 2015-2016 üretim yılında 154 bin tonluk rekolte ve 23 bin tonluk devreden stokla beraber, 171 bin ton zeytinyağı rekoltesi gerçekleşmişti. 2016/2017 üretim yılında ise zeytinyağı üretiminin yüzde 13 oranında artarak, 177 bin 365 ton olacağı tahmin ediliyor.
Çanakkale’mizde ise 2016-2017 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir veriler:
4.934.456 adet meyve veren, 496.360 adet meyve vermeyen ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 10 kg. zeytin verimi ile 50.331 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 3.583 tonunun sofralığa, 46.748 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/6,8 randıman ile 6.438 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.
Bir önceki yıl Ayvacık, Ezine ve Bayramiç ilçelerinde görülen yoğun halkalı leke hastalığına karşı üreticilerimizin gereken zirai mücadeleyi yaptıkları ve halkalı leke hastalığının etkilerinin oldukça azaldığı tespit edilerek, bunun da rekolteye olumlu etkide bulunduğu kanaatine varılmıştır. Bölge genelinde 2016 yılında iklimin bir önceki yıla oranla daha dengeli olduğu ve bu durumunda bölge rekoltesine olumlu etkilediği tespit edilmiştir” dedi.
Türkiye’de mazot, gübre, ilaç, işçilik ve diğer girdi maliyetlerinin dünyadaki rakiplere göre daha yüksek olduğuna dikkati çeken Üzen "Çiftçimiz yüksek maliyetlerle üretim yaptığı için ürünün fiyatı da ona göre yüksek oluyor. Zeytincilik sektöründe ürün ve üretim maliyetinin düşürülmesinde mutlak gerekli görülen ve zeytincilikte kullanılan girdilerden başta akaryakıt ve enerjinin ucuzlatılması, Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi gerektiği inancındayız. Türk ihracatçısının rakipleriyle rekabet edebileceği bir fiyat oluşursa hem rekoltemizin iyi olması hem de 40 bin ton devreden stok ile toplamda 217 bin ton zeytinyağımızın stokta olması nedeniyle geçen yıldan daha iyi bir ihracat sezonunun bizi beklediğini söyleyebiliriz” dedi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının desteği ile son 10 yılda Türkiye'nin zeytin ağacı varlığının neredeyse ikiye katlandığını ve 171 milyon adeti bulduğunu belirten Üzen bu yıl İtalya’yı geride bırakarak ağaç varlığında 315 milyon olan İspanya’dan sonra dünya ikinciliğini elde ettik” şeklinde konuştu.
Üzen son olarak iç tüketimin arttırılması gerektiği vurgulayarak sözlerini şu ifadelerle sonlandırdı:“ Zeytinyağlarımızda kalite olarak hiçbir sıkıntımız yok. Bizim ihtiyacımız olan sektörümüzün acil olarak markalaşmaya daha fazla önem vermesi gerektiğine inanıyoruz. Koordineli bir çalışma sektörümüzü çok üst noktalara taşıyacaktır”
Mustafa SUİÇMEZ