Koronavirüs ülkemizde can almaya devam ediyor. Dünyada bir pandemiye neden olan Korona virüs hakkında önemli açıklamalar ve uyarılar yaparak vatandaşa bilgi veren Prof. Dr. Alper Şener, ‘’Kırmızı olmuşuz. Geçmiş olsun. Çanakkale için iyi değil. Yüz binde 37...43...81...107...Sonuç; Gitti gidiyor’’ diye ifade etti.
Çin’in Wuhan kentinde başlayıp tüm dünyaya yayılan ve ülkemizde 28 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden olan korona virüs can almaya devam ediyor. Korona virüs hakkında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, vatandaşları koronavirüs ile ilgili her konuda bilgilendirmeye devam ediyor.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, “ CDC’den aşılanmış kişiler için ilk öneri demeti” diyerek bazı açıklamalarda bulundu. Şener, ‘’Tam doz aşı olanlar şunlardır; İki doz Pfizer/ Biontech veya Moderna aşısı, yada tek doz J&J aşısı olmuş kişiler. Tam doz aşı olmuş kişiler ile; kapalı alanda, maske ve mesafe önlemi almadan bir arada olabilir. Aşılanmamış düşük risk taşıyan kişiler ile bir defaya mahsus ev içi temasta; maske / mesafe uygulamadan bir arada olabilir. Asemptomatik temas durumda test ve karantinadan muaftır. Toplum içinde maske - mesafe önlemlerine uyun. Yüksek risk altında olan veya aşılanmamış bir aile üyesi olan ve ciddi COVID-19 hastalığı riski yüksek olan aşılanmamış kişileri ziyaret ederken maske takın, fiziksel mesafeyi ölçün ve diğer önleme tedbirlerine uyun. Birden fazla haneden aşılanmamış insanlarla ziyaret ederken maske takın, fiziksel mesafeyi koruyun ve diğer önleme tedbirlerini uygulayın. Orta ve büyük ölçekli yüz yüze toplantılardan kaçının. COVID-19 semptomları yaşıyorsanız test yaptırın. Sonuç; Aşı bireysel korunma için etkin, aşı olan kişi virüsü alıp hala yayma riski var- aşılı bile olsanız virüsten korunmak iyidir çünkü mutantlarda halen bazı soru işaretleri var’’ dedi.
VAKA ARTIŞINDA MUTASYON HARİTASI ÖNEMLİ
Yeni kontrollü normalleşme ardından Çanakkale’de vakalar artıyor. Artışta açılmanın etkisini değerlendiren Şener, ‘’ Artışta açılmanın etkisi var mı? Olmayabilir. Ama bunu anlamanın en iyi yolu mutasyon haritasını da görmek!’’ diye konuştu.
‘’ÇANAKKALE İÇİN İYİ DEĞİL’’
Şener, ‘’Açıklanan son vaka yoğunluğu haritasından sonra açıklama yaptı. ‘’Durum iyiye gitmiyor’’ diyen Alper Şener, ‘’Kırmızı olmuşuz... Geçmiş olsun. Çanakkale için iyi değil. Yüz binde 37...43...81...107...Sonuç; Gitti gidiyor’’ diye ifade etti.
TEKSAS ÖRNEĞİ VERDİ
Texas örneği veren Şener, ‘’Son bir kaç gündür, Gregg Abbott’un ABD’de diğer eyaletlerden bağımsız, yasakları kaldırması konuşuluyor. Nasıl mı? Yaptı. Texas son dört ayın en düşük olgu, yatış, ölüm oranına sahip. Günde ortalama 230bin aşılama yapıyorlar,
7 milyon kişiyi aşılamışlar ve devam ediyorlar, ABD’de ikinci yüksek sayı ve orana sahip eyalet! Beyaz Ev’in baş danışmanı Dr. Fauci dahil... itirazını ortaya koydular ama kendisinin çok ciddi bir motivasyonu var 2022 valilik seçimleri ve seçmenlerinin ciddi bir kısmı yasak vs dinleyecek durumda değil! Ekonomi ve Siyaset ağır basıyor. Sonuç; yapılan şey doğru değil. Uymayın elin Texas’ına’’ dedi.
‘’AŞI İNGİLTERE MUTANTINA DA ETKİN’’
Dr. Şener, ‘’Aşı İngiltere mutantına da etkin. İngiltere mutantı halen en yaygın ve en önemlisi. Girdiği ülkede baskın hale geliyor, yatarak tedavi (%30 artıyor) ve ölüm riski (1,65 kat) daha yüksek. İyi haber m RNA aşıları Moderna ve Novavax’da oluşan koruyucu antikordan mutant virüs kaçamıyor’’ dedi.
‘’KORUNMAYA DEVAM’’
ABD’de yatan hastalarda ölüm oranını değerlendiren Şener, ‘’ Mart 2020- %22,1 vs Ağustos 2020- % 6,5... Mutantlar öncesi... Sonuç; virüsü geç alanların yaşam şansı daha yüksek. Korunmaya devam’’ diye ifade etti.
Alper Şener, virüsün ilk ve son olmadığını ifade ederek, ‘’Bu virüs ne ilk ne de son! Artık alışmamız gereken yeni bir yaşam düzeni var’’ dedi.
Son olarak açıklanan vaka sayılarını değerlendiren Şener, ‘’Sarı - Turuncu renkli illerde ekstra dikkat önemli’’ diye konuştu.
‘’AŞI MUTANTLARIN ORTAYA ÇIKIŞ İHTİMALİNİ DE AZALTABİLİR’’
Aşılamanın mutantın yayılımını engelleyeceği yönündeki söylemler hakkında konuşan Şener, ‘’CDC'ye göre evet... Mutant virüsler=daha bulaşıcı= daha çok hastaneye yatış=daha çok ölüme sebep oluyor. Aşılama varken ve yokken yapılan iki simülasyonda; Aşı- R0 skorunu düşüreceği için- bulaş azalıyor ve sonrasında tüm parametreler azalıyor. Mutantların ortaya çıkış ihtimalini de azaltabilir’’ dedi.
‘’VİRÜSÜ DOLAŞIMDA TUTABİLME İHTİMALİ OLAN MESLEK GRUPLARI ÖNCELİĞE ALINMALI’’
‘’Aşılamada da ikinci aşamaya geçmek lazım’’ diyen Şener, ‘’Birinci aşama ölüm ve hastaneye yatış oranı yüksek olan gruptu bitti. Atak hızını düşürmek için; aktif çalışanlara ve özellikle kolluk güçleri gibi; yasaklar döneminde bile virüsü dolaşımda tutabilme ihtimali olan meslek grupları önceliğe alınmalı’’ dedi.
‘’AŞIDA AVRUPA’NIN BİRİNCİSİ İNGİLTERE ‘’
Aşı hakkında değerlendirmelerde bulunan Dr. Şener, ‘’Türkiye aşılama hızında açık ara önde... Her yüz kişiye düşen doz açısından. Avrupa’nın birincisi İngiltere 27,34 hatta diğer AB ülkelerinin toplamından fazla. Türkiye 8,64.... Ve listedeki çoğu ülkeden sonra başladık. Almanya çok ilginç aşıyı bulan ve üreten olamıyor pozisyonda
AŞI KABULÜ VE EĞİTİM DÜZEYİNİ DEĞERLENDİRDİ
Aşı kabulünün çok eğitim düzeyi ile ilgisi yok gibi...İngiltere en yüksek...Fransa aşıya da fransız %29,8’’ diyen Şener, ‘’Eskisi gibi olmayacak, ama geçmişi de özlemeyeceğiz’’ ifadelerinde bulundu.
‘’EN SAVUNMASIZ SAĞLIK ÇALIŞANLARI’’
Şener, “Varyant suş ile ilgili rehber güncellemesini aktaran Şener, ‘’Varyant suş ile enfekte hastalar tek kişilik oda da yatarak 10 gün izole edilerek takip edilecekler. İzolasyon sonuçlanması için, hastadan 10. Günde PCR alınacak- negatif çıkana kadar 48 saat ara ile yenilecek. Sonuç ve Yaşananlar; sonra hasta çıkınca hekimi SABİM’e, CİMER’e şikayet edecek. İsteğim dışında hastaneye yatırdılar/ zorla alıkonuldum. Hekimden de bunlara açıklama istenecek. Tavsiye; Tüm korona dönemi boyunca en savunmasız sağlık çalışanları. Hasta kayıtlarınızı çok iyi tutun’’ diye konuştu.
‘’NORMALLEŞMEYİ BEKLİYORUZ AMA BUNUN İÇİN DE ÇABA GEREKECEK’’
‘’Herkesin merak ettiği şeyi bende merak ediyorum’’ diyen Şener, ‘’Çanakkale gibi bir ilde neden vaka sayısı diğer kalabalık illere göre oransal olarak düşmedi sorusuna yanıt verdi. Şener, ‘’Mutant virüs, önlemlere uyum az? Sahil şeridi etkisi? Türkiye’de denize kıyısı olan neredeyse tüm illerde içeridekilere göre oran yüksek. Her ikisi birlikte? Sonuç; Normalleşmeyi bekliyoruz ama bunun için de çaba gerekecek’’ dedi.
RİSK ANALİZİ
Şener, koronavirüste risk analizini paylaştı. Şener, ‘’Normalleşme sürecinde ilk adımlar. Sağlık Bakanlığı açıklamasına göre Yüz binde 10’un altında vaka görülen iller “düşük riskli“, 11-35 arası vaka olan iller “orta riskli“, 36-100 arası vakası bulunan iller “yüksek riskli“, 100’ün üstünde vaka seyri görülen iller ise “çok yüksek riskli” şeklinde ifade etti.
‘’SİNOVAC İNGİLTERE VE GÜNEY AFRİKA MUTANTINA KARŞI ÇALIŞIYOR’’
Şener, “ Yağmurdan kaçarken doluya tutulmak” Yapılan aşılardan kaçan mutant virüsü konuşurken, şimdi de...PCR’dan kaçanı çıktı... İlk eylül 2020’de Almanya’dan bildirilmişti- N nokta mutasyonu olan virüslerde PCR’ın standart testlerde negatif çıkması... FDA Ocak 2021’de de Özellikle İngiltere varyantının bazı testlerde yanlış negatiflik oluşturduğunu duyurmuş. Şimdi Finlandiya’dan da bildirilmiş. Brezilya’dan güzel haber. Sinovac İngiltere ve Güney Afrika mutantına karşı çalışıyor. Ayrıntılar yakında’’ diye aktardı.
‘’YENİ OLGU SAYISINDA AZALMA VAR’’
Yeni mutasyon İngiltere varyantı hakkında açıklama yapan Şener, ‘’İngiltere varyantının hızla yayıldığı ülkelerde çok ilginç düzeyde ciddi yeni olgu sayısında azalma var. Sadece aşının etkisi olarak açıklanması zor. Yaklaşık 3-4 haftada İngiltere milyonda 881'den...185'e düşmüş. ABD milyonda 740'dan...257'ye düşmüş ve devam ediyor’’ dedi.
‘’DOLAŞIMDAKİ VİRÜS YÜKÜ ARTTIKÇA MUTANT VİRÜS OLUŞUMU ARTAR’’
Dr. Şener, virüslerin neden mutasyona uğradığını anlatarak, ‘’Aslında tek cevabı var yaşamını devam ettirmek için. Bunu yaparken “ Aşıdan kaçan veya bağışıklamadan kaçan formada dönüşebilir şimdilik böyle bir veri yok. Güney Afrika varyantta antikor duyarlılık azalması dışında. Yeni Konak aramak için zaten ilk başta da bu yolla insana geçti. Dolaşımdaki virüs yükü arttıkça mutant virüs oluşumu artar- çok temel bir kuraldır... Sonuç; aşının yaygınlaşması tüm bu olasılıklar için de şart’’ diye konuştu.
Damla Şener Okdaş