Assos Antik Limandaki kaya ıslah projesinde tehlikeli kayaların sökümü ve çelik ağ serimi olarak duyurulan projedeki kazıların tarihi ve doğal dokuyu yok ettiği görüntüler Türkiye gündemine oturdu. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü'nden emekli olan Jeoloji Profesörü Doğan Perinçek ise yapılan çalışmalarda tarihi dokuya zarar verildiğini fotoğraflar ile belgeledi. Tartışmalı alanın tepeden de böyle görüntülendi.
Ayvacık ilçesinde Kuruluşu M.Ö. 2000’e uzanan Assos Antik Limanı, Athena Tapınağı, amfi tiyatrosu, tarihi cami, köprüsü, kalesi, taş evleri, otelleri ve restoranlarıyla özellikle yaz aylarında tatilcilerin en gözde yeri iken şimdi bölgede yapılan ıslah çalışmalarını görenler gözlerine inanamıyor. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü'nden emekli olan Jeoloji Profesörü Doğan Perinçek bölgede yapılan ıslah çalışmalarının tarihi ve doğal yapıda ne ölçüde tahribata yol açtığını gözlemlemek üzere alana girdiğini belirtti. Perinçek gözlemlerini gazetemize aktardı.
Her yıl yüz binlerce ziyaretçiyi ağırlayan ve Tatilcilerin, modern çağdan geçmişe doğru uzanan bir yolculuk yaptığı Assos Antik Liman’a inen yolun sol kısmındaki yamaçta yer alan kayalar ve taş parçaları depremler ve doğa koşullarının etkisiyle düşmeye başladı. İlk olarak 2015 yılında bir turistik tesisin çatısına, geçen yıl ekim ayında ise yola düşen büyük kaya parçalarının büyük felakete mahal vermemesi için AFAD, bir yıla yakın süren incelemelerinin ardından yaşanan tehlikeye ilişkin bir rapor hazırladı ve alan ‘afet bölgesi’ ilan edildi. 'Afet bölgesi' ilan edilen Assos Antik Liman'daki otel ve restoranlar, yolun yamaç kısmındaki büyük kayaların ıslahı için 500 gün süreyle kapatıldı. AFAD’ın raporu doğrultusunda, Assos’taki tehdidi ortadan kaldırmak için devletin ilgili kurumları harekete geçti. Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, Assos Antik Limanı'ndaki turistik tesis işletmecileriyle bir toplantı yaparak, hazırlanan rapor ve projeye ilişkin bilgilendirme yaptı. Assos Kaya Islahı Yapım İşi, Ayvacık Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından 26 Mart’ta ihale edildi. Antik Liman’a inen yol ise Behram köyü girişindeki Aristoteles Heykeli önüne jandarma tarafından koyulan dubalarla bu sabah ulaşıma kapatıldı. İlk olarak 500 günde bitirilmesi planlanan çalışmalar için Assos Antik Limanı’ndaki otel, pansiyon, kamp, restoran, büfe, çay bahçesi ve dondurmacı olmak üzere toplam 19 tesis kapatılarak, tahliye edildi.
ÇALIŞMALARIN GÖRÜNTÜLERİ ORTAYA ÇIKTI
Girmenin yasak olduğu Assos Antik Limanı’nda kaya düşmelerine karşı yapılan “ıslah” projesinin görüntüleri ortaya çıktı. Yamaçtaki tehlikeli kayaların sökümü ve çelik ağ serimi şeklinde duyurulan projede kazıların tarihi-doğal dokuyu yok ettiği görüldü. 'Assos Antik Liman'da bulunan kayaların düşmesini engelleme projesi' adıyla başlayan ıslah çalışmalarının dün denizden çekilen görüntülerle çevre ve tarih katliamına dönüştüğü ortaya çıktı. Yayınlanan fotoğraflarda tehlike oluşturan kayaların söküleceği, diğerlerinin ise çelik ağlar ile sabitleneceği belirtilerek başlanan ıslah çalışmaları sırasında Assos Antik Kenti yamaçlarında yer alan neredeyse tüm kayaların ve bitki örtüsünün yok edildiği görüldü.
‘’NEDEN ÇOK GENİŞ BİR ALANDA HAFRİYAT YAPILDI?’’
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü'nden emekli olan Jeoloji Profesörü Doğan Perinçek, konu hakkında ilk tepki gösterenlerden biriydi. Perinçek, ’’Assos antik kenti sit alanında neler oluyor? Fotoğraflarda görülen alanları son bir yıl içinde özellikle olmak üzere, yıllarca jeoarkeoloji çalışması yapan ve jeoarkeoloji dersi anlatan bir kişi olarak gezdim’’ diyerek yetkililere sorularını yöneltti, ‘’Soruyorum? Soldaki fotoğrafta kırmızı ile işaretlediğim alanda gözlemlediğim arkeolojik kalıntılar (buluntular) soldaki fotoğrafta görülen hafriyat yapılan alan içinde kalmaktadır. Söz konusu arkeolojik buluntular kazı sırasında yok edilmiş midir? Bu hafriyat işlemi yapılırken Çanakkale koruma kurulundan bir arkeolog gözlemci olarak alanda bulunulmuş mudur? Yada Assos sit alanında kazı yapan ÇOMÜ ekibinden bir kimse alana gözlemci olarak çağrılmış mıdır? Bölgede sınırlı bir kaya temizlemesi yapılması yeterli iken; neden çok geniş bir alanda hafriyat yapılıp, alanda yerleşime uygun sekiler oluşturulmuştur?’’ şeklinde konuşmasının ardından olay Türkiye gündeminde de yer buldu.
MECLİSE ÖNERGE VERİLDİ
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek de, Assos Antik Liman Mevkiinde yapılan çalışmalardaki özensiz tutuma dair soru önergesi verdi. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına 4 sorudan oluşan soru önergesi sunarak, yapılan çalışmaların sorumsuz ve özensiz olduğunu ifade etti. Yetkililerle ilgili bir yaptırım yapılıp yapılmayacağı ile ilgili de soru ekledi.
‘’BU BİR KATLİAMDIR’’
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü'nden emekli olan Jeoloji Profesörü Doğan Perinçek, bölgede yapılan tahribatın ne ölçüde olduğunu belirlemek amacıyla yerinde incelemelerde bulundu. Perinçek, yapılan çalışmalarda tarihi dokuda tahribat yapıldığını fotoğraflarla belgeleyerek, ‘’Assos yamaçlarında kaya ıslahı mı? Hadi oradan kıymet - değer - tarih bilmezler! Ben buna kaya ıslahı projesi demem; bu bir hafriyat, bir taş ocağı açma projesi. Bu bir arkeolojik alanın eteklerinin yok edilmesi projesidir. Bu cennet ülkemizin değerlerini yok etme projesidir. Bu vatana saygısızlıktır. Bu bir katliamdır. Şubat 2021 de alanı ziyaret ettiğimde fotoğrafını çektiğim bir duvar yok yerinde. Neden yok, zira o duvarın olduğu tarla tümüyle yok edilmiş durumda. Değer bilmez yöneticiler bu yaptığınız hem oradaki işletme sahiplerini mağdur etti hem de arkeolojik değerlerimizin canına okudu. Bana Türkiye’de yapılan kaya ıslahı projeleri içinde buna benzer bir rezalet gösterebilir misiniz?’’ dedi.
‘’EFES ANTİK KENTİNE RAKİP BİR ANTİK KENT MÜZESİ OLACAK’’
Öte yandan Perinçek bölgede yaptığı gözlemlerde antik limanının iç kesimlerinde hiç kazı yapılmadığını gözlemlediğini aktardı. Perinçek, gönüllü çalışmaya hazır olduğunu ifade ederek, ‘’Assos antik kentinin doğu kesiminde; hiç arkeolojik kazı yapılmamış alanda; muhteşem yapılar var. Kanımca Assos kazısı bittiğinde bu alan Efes antik kentine rakip bir antik kent müzesi olacak. Efesi ziyafet eden turistler Assos a uğramadan gezilerini tamamlamış olmayacaklar. Toprak altında bir hazine insanların görmesi için en kısa zamanda gün yüzüne çıkarılmalı. Ben jeolog olarak bu kazıda gönüllü çalışmaya hazırım. Hizmet etmenin vereceği mutluluk dışında hiç bir beklentim yok. Bugün gördüklerim çok keyif verici gözlemlerdi. Keyif almak ve vatana hizmet etmek kadar güzel bir karşılık olabilir mi? Fotoğraflarda görülenler toprak üstünde olanlar. Toprak altında neler olduğunu kazı yapılınca göreceğiz’’ ifadelerini kullandı.
Hülya Öz