Dünyada can almaya devam eden koronavirüs, değişik varyantlarla etkisini sürdürüyor. Son olarak, Omicron varyantı hızla yayılmaya başladı. Türkiye’de de hızla etkili olan Omicron ile ilgili açıklama yapan Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, salgınla mücadelede son durumu katıldığı bir TV kanalında değerlendirdi. Şener'e göre Omicron, Türkiye'de ocak ayı sonunda baskın varyant olabilir. "Türkiye'de ilk yaklaşık 1 hafta önce Omicron varyantı pozitifliği bildirildiğine göre aşağı yukarı ocak ayının sonuna kadarki periyotta Türkiye'de baskın varyant olabileceğini tahmin ediyoruz. Hatırlatma dozu ile Omicron'un artışı engellenebilir. Maske, mesafe ve temizlik Omicron'dan korunmada da etkili.
Ek önlem demeti Türkiye için gündemde değil şu an benim görebildiğim. Omicron için ekstra önem arz eden kısım aslında aşı ve aşı koruyuculuğu. Özellikle 3. dozun esktra koruyuculuk sağladığı ve Omicron varyantına da yeterli koruyuculuk yelpazesi sağladığını biliyoruz. Vatandaşlarımızın bir an önce 3. dozları yaptırması lazım ki bu Omicron tırmanışını görmeyelim’’ şeklinde ifade etti.
Diğer varyantlara göre Omicron bulaşılışı hakkında bilgi veren Alper Şener bu varyantın bulaşıcı hızlının fazla odluğu fakat verdiği hasarın daha düşük olduğunu söyledi. Şener şu değerlendirmeyi yaptı ‘’Omicron’un daha çok bulaşıcı ama akciğerler için daha az patojen/füzyojen olduğunu gösteren bir çalışma daha, Güney Afrika’da 3 kat, İngiltere’de 5 kat daha bulaşıcı dinamikte seyrediyor. Akciğer hücrelerini birbirine yapıştırma kapasitesi Delta ve diğerlerinden çok düşük, Olasılıkla bu durumun sebebi- yine S protein değişimi, çünkü aslında S1 ve S2 proteinleri var; S1 ilk bağlanma- S2 hücreleri birbirine bağlamada etkin, S2 etkisinde omicron’da ciddi zayıflama var- bizim lehimize’’
OMİCRON VARYANTI NEDİR?
Omicron varyantı Afrika'dan geldiği bilinen mutasyona uğramış SARS COV-2 virüsüdür. Dünya Sağlık Örgütü tarafından kaygı uyandıran varyantlar listesine eklenen beşinci varyant olmuştur. Afrikada vaka sayılarında düşüş seyri gözlenirken tekrar bir yükseliş gözlendiğinde yeni bir dalga olarak Omicron (Nu) varyantının bu artışa neden olduğu anlaşıldı. Daha önce Avrupa, Asya ve Avustralya'da da çeşitli şehirler ve ülkelerde ortaya çıkan Omicron varyantı Türkiye'de de tespit edildi.Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), üye ülkelere Omicron (B.1.1.529) varyantı konusunda bilgilendirme metni yayınladı. Metinde, “Omicron'un küresel düzeyde daha fazla yayılma potansiyeli yüksektir” denildi. DSÖ’nün yayınladığı bilgilendirme metninde, Omicron’un çok sayıda mutasyona sahip olan farklı bir varyant olduğunun altı çizilerek, bağışıklık sisteminden kaçma ve yüksek seviyede bulaşıcı olabilme potansiyelinin endişe verici olduğu aktarıldı.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Omicron varyantına sahip kişilerde; kuru öksürük, yüksek ateş, gece terleme, vücut ağrısı, tat ve koku alma hissinin kaybedilmesi görülüyor. Ayrıca aşırı halsizlik gibi olağandışı semptomlar da bu varyantla ilişkili semptomlar.
NASIL BULAŞIR?
Omicron varyantı, daha önce tespit edilen Delta ve Mu varyantlarına benzer şekilde, virüsün hedef hücrelere tutunmasını sağlayan “spike” (diken) proteinlerinin yapısında ve çoğalma kabiliyetinde değişime neden olan bazı mutasyonlar sonucuyla ortaya çıkmıştır. Aşıların hedef aldığı spike proteinlerinde değişime neden olması sebebiyle Omicron varyantı, diğer varyantlara göre daha kolay bulaşma kabiliyetine sahip bir hal almıştır. Virüsün bulaşması ise salgının ilk başladığında olduğu gibi solunum yoluyla, hasta kişilerden temas yoluyla ve hastaya ait vücut sıvılarına temas yoluyla gerçekleşmektedir.
Cemhan Şen