Kadınların tarımsal alanda, gıda üretimi ve güvenliğindeki önemi nedeniyle her yıl 15 Ekim, 'Dünya Kadın Çiftçiler Günü' olarak kutlanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı da kırsalın yeniden ayağa kaldırılması ve üretimin canlandırılması için kadın çiftçilere pozitif ayrımcılık yaparak, farklı programlarla destekliyor. Kırsal kalkınma ve kredilendirme programları kapsamında şimdiye kadar 280 bin 643 kadın çiftçi kırsalda desteklenip, yaklaşık 10 milyar liralık hibe sağlandı. Kadın çiftçilerin geliştirdiği, bakanlık tarafından desteklenen projelerle binlerce kişiye de istihdam sağlanmış oldu.
KADIN ÇİFTÇİLERE İLAVE PUAN
Bu kapsamda bakanlığa bağlı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, 'Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı' (KKYDP) kapsamında kadın girişimcilere büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı üretiminde ahır/ağıl ve kümes yapımı projelerinde 8 ilave puan, arıcılık ve arı ürünleri, el sanatları, su ürünleri ve ipek böceği alet/ekipman alımı projelerinde 15 puan verilerek öne çıkmaları sağlandı. Bu program ile 2006-2022 yıllarında 640 kadın çiftçiye 108 milyon TL hibe desteği verilerek 240,7 milyon TL'lik yatırım gerçekleştirilmesine ve 2 bin 50 kişinin istihdamına katkıda bulunuldu.
'Kırsalda Uzman Eller Projesi' kapsamında kırsal alanda yaşayan; tarım, hayvancılık, ormancılık, gıda ve su ürünleri eğitimi veren meslek yüksekokulları veya üniversitelerin bu bölümlerinden mezun kadın girişimcilere de tarımsal, su ürünleri üretimi ile yöresel ürünler, tıbbi ve aromatik bitki üretimi ile bu ürünlerin işlenmesi, depolanması, paketlenmesine yönelik girişimlerde bulunan kadınlara da 100 bin TL'ye kadar hibe ödemesi yapıldı. Proje değerlendirmelerinde kadınlara +5 puan verilerek öncelik sağlandı. Bu kapsamda, 2020 yılında kabul edilen 98 projenin 44'ü kadın girişimciler tarafından gerçekleştirildi, 4,4 milyon TL hibe ödemesi yapıldı. Kadınlara yapılan pozitif ayrımcılık ile projeye başvuru yapan kadın oranı yüzde 28 olmasına rağmen, proje uygulayan kadın oranı yüzde 45'e ulaştı. 'Genç Çiftçi Projelerinin Desteklenmesi Programı' kapsamında da 2016-2018 yılları arasında 47 bin 775 genç çiftçiye 1,43 milyar TL hibe desteği sağlanırken, bunların 28 bin 783'ü kadınlar tarafından uygulandı ve 863,4 milyon TL hibe desteği verildi.
KADIN ÇİFTÇİLERE PRİM İNDİRİMİ
Kadın çiftçiler, bakanlık tarafından tarım sigortaları poliçelerinde yüzde 5 prim indirimiyle desteklendi. Bu kapsamda uygulamanın başladığı 2018'den 2022 Ekim ayına kadar 232 bin 546 kadın çiftçiye, 668 bin 474 adet poliçe için 58 milyon TL prim indirimi sağlandı. 2023 yılından itibaren kadın çiftçilere prim indiriminin artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülüyor. Bakanlık tarafından kırsalı korunan, yaşanan ve üreten alanlar haline getirmeye yönelik çeşitli destek ve teşvikler de yapılıyor. Bu doğrultuda 'Kırsal Dezavantajlı Alanlar Kalkınma Projesi' (KDAKP) ve 'Göksu Taşeli Havzası Kalkınma Projesi'nde (GTHKP) şimdiye kadar toplam 12 bin 639 kadına ve 4 bin 400 gence hizmet sağlandı. Bu kapsamda, sözleşmeli tarım modeli olarak adaçayı tarlası, mantar, çilek, sebze seraları, süt sağma ve krema makineleri, tekstil makineleri, şıra makinesi, kurutma tezgâhları, pat pat makineleri, arıcı ve çoban barınakları alanlarında destek verildi. Reisi kadın olan hanelere yüzde 80, çok yoksul hanelerdeki kadınlara yüzde 100 oranında destek sağlandı. Yoksul kadınlara yönelik yüzde 100 destek olarak özel paket planlandı. Bu paket doğrultusunda kadınların eğitim alması, iş sahibi olması ve refah seviyesinin artırılması sağlanıyor.
SÜT ÜRETİMİNDEN ARICILIĞA HER ALANDA DESTEK
Kadın ve genç yatırımcılara süt ve et üretimi, su ürünleri yetiştiriciliği, meyve sebze ürünlerinin işlenmesinden kırsal turizm faaliyetlerine, arıcılıktan zanaatkârlığa birçok alanda destek sağlandı. Bu kapsamda 2011 yılından bu yana desteklenen toplam kadın yatırımcı proje sayısı 4 bin 910 olurken, aynı dönemde bu projelere ilişkin toplam yatırım tutarı 5,1 milyar TL'ye ulaştı. Bu yatırımlar sonunda kadın yatırımcı projelerine ödenen hibe tutarı ise 3 milyar TL'yi bulurken, projelerde sağlanan istihdam sayısı 12 bine ulaştı. 2010 yılında başlayan mikro kredi uygulamalarında 2021 yılı sonuna kadar 1095 kadına 11,8 milyon TL destek verildi. 2022 yılı için mikro kredi üst sınırı 18 bin TL olarak belirlenirken, verilen kredinin yüzde 20'si hibe olurken, geri kalan tutar faizsiz olarak 3 yılda 3 eşit taksitte geri alınıyor. 2022 yılında ise 30 orman köylüsü kadına 402 bin 300 TL destek sağlandı.
BAKAN KİRİŞCİ: KADINI KIRSALDA TUTAMAZSAK AİLEYİ DE TUTAMAYIZ
Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci de toplumun yarısını oluşturan kadının, Türkiye'nin kadim kültüründe ayrı yeri olduğunu belirtti. Dünyanın en eski kadın teşkilatlarından 'Bacıyn-ı Rum'un Anadolu Selçukluları tarafından kurulup geliştirildiğini anımsatan Kirişci, "Kadın, bu manada bizim için çok ayrı bir ehemmiyete sahiptir" dedi.
Kırsalın ayağa kaldırılması, burada üretimin canlandırılması ve artırılmasının yegane yolunun, kırsal kalkınmadan geçtiğini vizyon olarak ortaya koyduklarını kaydeden Bakan Kirişci, "Kadını kırsalda tutamazsak aileyi de tutamayız. Bu takdirde özlediğimiz, arzuladığımız üretim hedefimizi gerçekleştiremeyiz. Bundan dolayı kadın çiftçilerimiz, kırsal kalkınmanın hayata geçirilmesinde çok büyük önem taşıyor" açıklamasında bulundu. Bakan Kirişci, 'Kadın çiftçiye destek' sözünü lafta bırakmadıklarına da işaret ederek "Şayet bir projede kadın varsa, buna ek puanlar veriyoruz. Dolayısıyla kadın çiftçilerimiz için fırsat eşitliği noktasındaki eksik ve noksanlarımızı telafi ederken pozitif ayrımcılık noktasında da onlardaki girişimcilik ruhunun gelişmesi, müteşebbis olmaları, tarlada, bağda, bahçede, ahırda, ağılda, kümeste bütün tarımsal üretim alanlarında faaliyet göstermeleri için desteklerimizi sürdürmeye kararlıyız" dedi. (Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı)