Çanakkale Kara Savaşları'nın 108'nci yıl dönümünde Anzak Koyu'nda 'Şafak Ayini' düzenlendi. Geçen yıl 300 civarında kişinin katıldığı törene bu yıl 2 bin civarında Anzak torunu savaşta hayatını kaybeden dedelerini törenle andı. Şafak Ayini’nden sonra Avustralyalıların Lone Pine (Yalnız Çam) Anıtı'nda anma töreni gerçekleştirildi. Anmalar, Conkbayırı'ndaki Yeni Zelanda Anıtı'nda son buldu. Tören sonunda Yeni Zelanda Savunma Kuvvetleri Birliği'nce savaş dansı olarak da bilinen 'haka' gösterisi sunuldu.
Çanakkale Savaşları için binlerce kilometre uzaktan 108 yıl önce getirtilen ve burada hayatını kaybeden Avusturalya ve Yeni Zelanda (Anzak) askerleri, çıkarma yaptıkları Anzak koyunda torunları tarafından ‘Şafak Ayini Anma Töreni’ ile anıldı. Pandemi nedeniyle hiç ziyaretçinin getirilmedi, geçen yıl ise 300 civarında Anzak torunu gelmişti. Bu yıl sayı kat kat artırıldı ve 2 bin civarında Anzak torunu tören alanına geldi. Anzak torunları uygu tulumları içinde şafak ayini saatini bekledi.
Türkiye’nin tarihine altın harflerle yazılan Çanakkale Savaşları’nın üzerinden 108 yıl geçti. Deniz zaferinden sonra düşman askerleri bu sefer karaya çıkarma yapmaya çalıştı. Kara savaşlarının en büyük mücadelelerinden biri de Anzak koyunda yapıldı. Burada da dedelerimiz düşmana izin vermedi ve geldikleri gibi geri döndüler. Bir çok düşman askeri de burada hayatını kaybetti. Buraya getirilen Anzak’lar dan da çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Bu savaş hem Avusturalya ham ede Yeni Zelanda için dönüm noktası oldu. Bu savaştan sonra Anzak’lar her yıl burada hayatını kaybeden dedelerini anıyor. Yeni Zelanda ve Avustralya Kolordusu Anzakların anısına tören 'Şafak Ayini Anma Töreni', Tarihi Gelibolu Yarımadası'ndaki Arıburnu önünde bulunan Anzak Koyu'nda düzenlendi. Törene, Çanakkale Vali Yardımcısı Davut Boztaş, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mustafa Turhan, Avustralya’nın Çanakkale Konsolosu Hary Hall, Avustralya Gazi İşleri Bakanı Matt Keogh, Yeni Zelanda Koruma Bakanı Andrew Little ve 25 ülkeden çok sayıda büyükelçi ile savunma ataşeleri katıldı.
Atalarını anmak için Avustralya ve Yeni Zelanda'dan gelen yaklaşık iki bin kişi, çıkarmanın yapıldığı topraklarda uyku tulumları içerisinde saatler öncesinde hazır bekledi. Törenin yapıldığı alanda kurulan led ekranlarda Shell Green Mezarlığı’nı anlatan bir video, şeref videosu, savaş ile ilgili belgeseller ve savaşa katılan askerlerin anılarının aktarıldığı röportajlar yayınlandı. Törende Yeni Zelanda ile Avustralya askeri bandosu müzik dinletisi sundu. Çelenk koyma töreni ise saat 05.45’te başladı. Şafak vakti başlayan programda, Avustralya Gazi İşleri Bakanı Matt Keogh ve Yeni Zelanda Koruma Bakanı Andrew Little günün anlam ve önemini belirten bir konuşma yaptı. Daha sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale Savaşları’nda hayatını kaybeden yabancı ülke askerlerinin ailelerine gönderdiği mektup okundu.
Anma programına saatler öncesinden hazır bekleyen izleyiciler, atalarının bu topraklarda hayatını kaybettiğini belirterek, onları saygıyla andıklarını söyledi. Tören, Türkiye ve diğer devletlerin Anzak kaidesine çelenk sunumuyla devam etti. Türkiye adına çelengi Çanakkale Vali Yardımcısı Davut Boztaş bıraktı. Saygı duruşunun ardından Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda, ulusal marşları okundu. Tören, Papaz tarafından yapılan duayla sona erdi.
LONE PINE ANITI'NDA ANMA TÖRENİ
Anzak töreninin ardından Avustralyalıların Lone Pine (Yalnız Çam) Anıtı'nda her yıl olduğu gibi dün de tören düzenlendi. Törene Avustralya'nın Ankara Büyükelçisi Miles Armitage, Avustralya Savunma Kuvvetleri’nde görevli Korgeneral Greg Bilton konuşmacı olarak katıldı. Törende Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, savaşa katılan ülkelerin temsilcileri ile Avustralyalı ve Yeni Zelandalılar da katılımcı olarak yer aldı. Büyükelçi Miles Armitage, günün anlam ve önemi ile ilgili konuşma yaptı. Daha sonra savaşta hayatını kaybedenler için dua edildi, saygı duruşunda bulunuldu. Ardından Lone Pine Anıtı'na çelenkler bırakıldı. Türkiye adına çelengi Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, koydu. Tören, ülkelerin milli marşlarının okunmasının ardından sona erdi.
TÖRENDE 'HAKA' DANSI YAPILDI
Avustralyalıların Lone Pine anıtındaki törenin ardından Conkbayırı’ndaki Yeni Zelanda Anıtı'nda da tören düzenlendi. Törene; Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mustafa Turhan Ecevit, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Yeni Zelanda Savunma Bakanı Andrew Little, Avustralya Gazi İşleri Bakanı Min Dva Matt Keogh, Avustralya Büyükelçisi Miles Robert Armitage, Yeni Zelanda Büyükelçi Zoe Coulson-Sinclair, Avustralya Kraliyeti temsilen Vali Governor Linda Dessau ve yabancı ülke temsilcileri katıldı.
Saygı duruşunda bulunulmasının ardından Türkiye ile Yeni Zelanda milli marşları okundu. Yeni Zelanda Savunma Bakanı Little, günün anlam ve önemine ilişkin konuşma yaptı. Daha sonra Türkiye Cumhuriyeti devleti adına Çanakkale Valisi İlhami Aktaş ile yabancı ülke temsilcileri, anıta çelenk bıraktı. Savaşta hayatını kaybedenler için dua yapıldı, ardından Yeni Zelanda Savunma Kuvvetleri Birliği'nce 'savaş dansı' olarak da bilinen 'haka' gösterisi sunuldu. Dans gösterisinin ardından tören sona erdi. Bu tören Kara Savaşları’nın Gelibolu Yarımadası’ndaki son tören oldu.
Turgut Engin
Foto: BHA