TÜBİTAK destekli proje, ÇOMÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükran Yalçın Özdilek tarafından yürütülüyor. Doğu Akdeniz Üreme Kumsallarına Yuvalayan Yeşil Deniz Kaplumbağalarının Beslenme Ekolojileri isimli proje, yeşil deniz kaplumbağalarının denizel yaşamı Doğu Akdeniz'de ilk kez araştırılıyor. Proje ile ilgi açıklama yapan Prof. Dr. Şükran Yalçın Özdilek, bu proje ile Türkiye'de ilk defa yeşil deniz kaplumbağalarının, nerelerde ve neyle beslenebileceklerinin ortaya koyulmasını amaçlandıklarını söyledi.
Prof. Dr. Özdilek, “Yani yuvalama davranışları üzerine yoğunlaşmıştı. Yuva sayıları düzenli olarak kontrol ediliyordu ve halen bu çalışmalar devam ediyor. Ülkemizde deniz kaplumbağalarının korunması için çok fazla çabalar sarf edildi ve ediliyor. Devletimizin ilgili kurumları, Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve bağlı kurumlar, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, gönüllü olarak özverili bir şekilde elini taşın altına koyup 20 yılı aşkın bir süredir düzenli olarak bu kumsalları koruyorlar. Ancak deniz kaplumbağalarının denizdeki yaşamlarıyla ilgili herhangi bir çalışma yok. Özellikle hangi alanları, habitatları kullandıkları konusunda hiçbir çalışma bulunmuyordu. Biz, desteklenen TÜBİTAK projesiyle yeşil deniz kaplumbağalarının denizdeki muhtemel yaşam alanları, beslenme habitatları konusunda bazı veriler elde ettik
Türkiye'nin Doğu Akdeniz kıyıları yeşil deniz kaplumbağalarının tüm Akdeniz'deki popülasyonlarının yüzde 85-90'ına ev sahipliği yapıyor. Tüm Akdeniz'de en önemli yuvalama kumsalları Türkiye kıyılarında bulunuyor. Bu kadar yoğun yuvalama yapılmasına rağmen bunların denizel ortamı hakkında maalesef çok fazla bir bilgimiz yoktu. Önceki araştırmalarda yeteri kadar veri olmadığı için bu zamana kadar bizim aldığımız sonuçlar üretilememişti. Çünkü, önceki mevcut veriler tüm Akdeniz popülasyonunu temsil etmiyordu. Bu projeyle biz bütün bir Akdeniz için genellenebilecek çok önemli sonuçlar elde ettik. Bunu da uluslararası dergilerde yayınladık. Doğu Akdeniz'e yuvalayan yeşil deniz kaplumbağalarının büyüklükleri ile ilişkili iki farklı beslenme stratejisi olduğu bulundu. İri yapılı bireylerin daha çok açık alanda, küçük boyutlu olanların daha sığ alanlarda beslendiği belirlendi. Bu bulgu iki farklı göç stratejisi ile de uyumluydu.
Eğer bu alanları ve önemini belirleyebilirsek o zaman denizel alanda da koruma tedbirleri alabiliriz, Böylece bu hayvanların korunmasına daha fazla katkı sağlayabiliriz.
Ayrıca yaptığımız saha çalışması sürecinde, yeşil deniz kaplumbağalarının en önemli besinini oluşturan deniz çayırları ile kaplı olmasını beklediğimiz alanların maalesef tahrip olduğunu fark ettik.” dedi.
Tuba Demirtaş
Foto: BHA