Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nde emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Doğan Perinçek, çalışma yaptığı dağlardaki yabani bademlerin aşılanması ve halka gelir kapısı olması için çalışma yaptı.
Çalışma Kırşehir’in Çiçekdağlarında başlatıldı. Yabani bademlerin aşılanması ve halka kazandırılması için ilk adımı atıldı. Bölgede Ağustos-Ekim ayaları arasında yaptığı arazi çalışması sırasında yabani bademlerin varlığını gözleyen Perinçek, Ekim ayında Çiçekdağı İlçesi Kaymakamı ile görüştü. Çalışmanın başlaması için Çiçekdağı İlçesi Kaymakamı, İlçe Orman İşletmesi Şefliği ve İlçe Tarım Müdürlüğü ilgilileri ile plat bölge seçilecek alana giden Perinçek, “Vizyonu olan bir kaymakam önerilerime sıcak baktı ve hemen işe koyulduk. Kendisi ilçede görevli ilgili kuruluşları harekete geçirdi. Ekibi çok sayıdaki seçenek arasından seçtiğim bir alana götürdüm ve kıvılcım yakıldı. Kırşehir ve Yozgat'ın kıraç ve taşlık alanlarını değerlendirilip yabani bademi aşılayarak bu meyve türünün söz konusu iller ve orta Anadolu için kazanç sağlayacağına inanıyorum.
Kıvılcım çakıldı, dilerim önümüzdeki seneler Yozgat ve Kırşehir dağlarında binlerce aşılanmış yabani badem ağacı göreceğiz. Çevre doğa şartlarına uyum sağlamış yabani bademlerin aşılanması ve sonuçta çevre halkına ekonomik kazanç sağlanması bu adımı atan bizleri mutlu edecektir.” dedi.
YABANİ BADEM
Prunus scoparia, gülgiller familyasından Prunus cinsinin Amygdalus alt cinsinden Türkiye, Irak, İran, Türkmenistan ve Afganistan'da yayılım gösteren yabani badem türü. Xerophyte çalıdır ve kuraklığa uyum sağlaması için badem ağaçları için aşı anacı olarak kullanılır.
Siirt dağlarını fıstık ile doldurdu. Yozgat, Kırklareli ve Kırşehirliler Dağlarında badem ile donatabileceğini de belirten Perinçek, “Menengiç yada çitlembik ağacını hepimiz biliriz. Yetişkin menengiç ağacına aşı yaptığınız ilk yıllardan itibaren o ağaçlardan Antep Fıstığı yada Siirt Fıstığı elde etmeye başlarsınız.
1979'lu yıllarda Siirt dolayında arazi çalışması yaparken dağlarda çok sayıda Menegiç ağacı vardı. Şimdi gidin Siirt'e o menegiçlerin hepsi Siirt Fıstığı üretiyor. Siirt dağlarında 2002'de 40 bin dekar olan fıstık alanının 2023 yılında 353 bin dekara ulaştığı bilinmektedir.
SİİRT'E FISTIĞI KAZANDIRAN VALİ KİM?
Siirt'te ilk valilik deneyimini yaşayan Nuri Okutan, yaptığı yatırımlarla şehrin makus talihini yenmesini sağladı. Vali Okutan, 2004 yılında dikili fidan sayısını 10 milyona çıkararak kente inanılmaz güzel bir gelir kaynağının temellerini attı.
Siirt ilinde hayata geçirilen benzer bir çalışmayı aşağıda fotoğrafını verdiğim yabani badem ağaçları içinde yapabiliriz. Yabani bademlerin halk dilinde adı Keçi bademi. Keçi bademi ama ağaç keçilerden korunmak için dalları ve yaprakları arasına sivri diken tarzı dallar yerleştirmiş.
Eğer yabani badem ağaçlarını aşılarsak Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale dağlarında yüzbinlerce badem ağacımız olacak.
Jeoloji çok güzel bir meslek, doğa ile baş başa jeoloji yapıyorsunuz, arkeoloji yapıyorsunuz, biyoloji ve botanik yapıyorsunuz. Bir taş ile birçok hedefi devirme şansınız var.
Siirt dağlarında 2002'de 40 bin dekar olan fıstık alanının 2023 yılında 353 bin dekara ulaştığı bilinmektedir.” şeklinde konuştu.
Tuba Demirtaş
Foto: D.Perinçek