Özofajit birçok etken ile gelişebilir, ancak en yaygın nedeni reflüdür. Bu nedenle gelişen yemek borusu iltihaplanmaları genellikle reflü özofajit olarak bilinir. Reflü özofajit belirtileri ataklar şeklinde ve çoğunlukla yemekten sonra gelişir.
Bazı hastalar uyku sırasında da bu belirtileri yaşayabilir. Dolayısıyla kişilerin uyku kalitesi ve genel yaşantıları olumsuz etkilenebilir.
Yaşam tarzı değişiklikleri, sağlıklı alışkanlıklar edinmek, diyet uygulamaları ve hekimlerin reçete edeceği bazı ilaçlar bu rahatsız edici semptomların giderilmesi konusunda fayda sağlayabilir.
Özofajit yemeklerin ağızdan mideye kadar taşınmasını sağlayan, yemek borusu astarının çeşitli nedenlerle iltihaplanmasıdır.
Tedavi edilmediği takdirde hastayı ciddi ölçülerde rahatsız edebilir, yutma problemlerine, yara lezyonlarına ve ülsere neden olabilir.
Özofajit genellikle rahatsız edici semptomlara neden faktörlere göre farklı türlere ayrılabilir. Bu türler enfeksiyona bağlı özofajit, radyasyon özofajiti, ilaca bağlı özofajit, eozonofilik özofajit ve reflü özofajit şeklinde sıralanabilir:
Radyasyon Özofajiti: Çeşitli kanser türleri için uygulanan radyasyon tedavileri yemek borusuna zarar verebilir, yaralı dokular oluşabilir ve buna bağlı olarak inflamasyon gelişebilir.
Enfeksiyöz Özofajit: Enfeksiyona neden olan etkenler arasında virüs, bakteri ve mantarlar bulunur. Genellikle hastaların bağışıklık sistemi kanser veya HIV nedeniyle iyi çalışmaz. Dolayısıyla bu etkenler bu hastalıklara sahip bireyleri daha çabuk enfekte eder.
İlaca Bağlı Özofajit: Başka hastalıkların tedavisine yönelik kullanılan ilaçlar bazı durumlarda mukoza ile uzun süre temas halinde kalır. Bu nedenle yemek borusu üzerinde tahriş oluşabilir. Bazı ağrı kesici ilaçlar, antibiyotikler, kalp ilaçları ve kemik kırıklarının tedavisinde kullanılan ilaçlar özofajite neden olabilir. Bu nedenle ilaçların yutulması sırasında yeterli miktarda su tüketmek gereklidir.
Eozinofilik Özofajit: Çoğunlukla alerjik reaksiyonlar nedeniyle gelişebilen özofajit türüdür. Eozinofiller beyaz kan hücreleridir ve alerjik reaksiyonlarda yemek borusu mukozasında birikir. Bu durum eozinofilik özofajite neden olabilir. Bu tip özofajit süt, yumurta, buğday, soya, yer fıstığı ve deniz ürünleri gibi besin öğelerinin tüketimi ile tetiklenir. Gıda dışı alerjenler de eozinofilik özofajite neden olabilir. En sık görülen belirti ise disfajidir. Disfaji gıda tüketimi sırasında sıkışma ve yutkunma güçlüğü şeklinde tanımlanabilir.
Reflü Özofajit: Yemek borusunun alt kısmında sfinkter isimli bir kapak bulunur ve bu kapak midede bulunan asidik içeriğin yemek borusu ile temasını engeller. Ancak bu kapak bazı durumlarda yeterli düzeyde kapanmaz veya kapanması gerektiğinde açılır. Bu durumda mide asidi, yemek borusuna kaçarak gastroözogeal reflü hastalığına neden olabilir. Bu hastalık reflü özafajit olarak da bilinir. Reflü özofajit mide içeriğinin yemek borusuna veya daha da ötesine ulaşarak rahatsız edici komplikasyonlara neden olduğu bir hastalıktır. Komplikasyonlar yemek borusunda gelişen iltihaplanma ve doku hasarı şeklinde ortaya çıkar. Gastroentrologların en sık karşılaştığı hastalıklar arasında bulunur.
Reflü Özofajit Belirtileri Nelerdir?
Reflü Özofajit Belirtileri Nelerdir?
Reflü özofajit, diğer özofajit çeşitlerine kıyasla daha sık gelişen ve kronik mide ekşimesi ile karakterize bir hastalıktır.
Reflü özofajit belirtileri hastalığın ortaya çıkma nedenine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak belirtilerin tamamı hastaların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. En sık karşılaşılan özofajit belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:
Yutkunma zorlukları ve yutkunma sırasında gelişen ağrı,
Yiyeceklerin yutulma sırasında yemek borusuna sıkışması,
Özellikle yemek yerken göğüs kemiği arkasında ve sırtta ortaya çıkan ağrı,
Göğüs bölgesinde ağrıya eşlik eden yanma hissi,
Asit yetersizliği,
Sinirlilik,
Ağız kokusu,
Ağızda hoş olmayan bir tat,
Ses kısıklığı,
Ağız yaraları,
Hazımsızlık ve karın ağrıları,
Astım,
Ses tellerinin iltihaplanması,
Sırt kamburlaşması,
Beslenme güçlükleri ve yemek istememe hali,
Küçük yaşlardaki çocuklarda gelişim geriliği,
Kilo kaybı,
Öksürük,
Baş ve kas ağrıları,
Sık tekrar eden kusma atakları ve mide bulantıları.
Reflü Özofajit Nedenleri Nelerdir?
Kronik reflü, özofajitin yaygın bir nedenidir. Reflü özofajit birçok neden ile gelişebilir ve her yaş grubundan kişiyi etkileyebilir.
Ancak yaşın ilerlemesi ile birlikte hastalığın gelişme riski de artış gösterir. Reflü özofajit nedenlerinden kısaca şöyle bahsedilebilir:
Alt özofagus sfinkterinde bozukluk olması,
Yatmadan hemen önce yemek yemek,
Bazı ilaçlar,
Mide fıtığı,
Enfeksiyonlar,
Alerjiler,
Radyasyon,
Aşırı büyük porsiyonlar tüketmek,
Yağlı yemekler tercih etmek,
Sigara içmek,
Gebelik ve aşırı kilo alımı,
Alkol tüketimi,
Otoimmün hastalıklar,
Çiğ veya sert yiyecekler,
Narenciye ve baharatlı yiyecekler,
Aşırı kafein ve çikolata tüketmek,
60 yaşından büyük olmak,
Omurilik yaralanmaları,
Ailede özofajit öyküsü,
Kanser ve AIDS gibi hastalıkların neden olabileceği zayıf bağışıklık,
Organ naklinin ardından uygulanan bağışıklık sistemini zayıflatan ilaçlar,
Yemek borusu ameliyatları.
Reflü Özofajit Tanısı Nasıl Konulur?
Reflü Özofajit Tanısı Nasıl Konulur?
Reflü özofajit tanısı konulurken hekimler ilk aşamada hastaların semptomlarını değerlendirir ve fiziksel muayeneye başvurur.
Adından kesin tanının konulabilmesi için çeşitli testler talep edebilir. Tanı amacıyla talep edilebilecek testlerden kısaca şu şekilde bahsedilebilir:
Endoskopi: Endoskopi uygulamasında küçük bir kamera ve uzun ince bir tüp kullanılarak yemek borusunun görüntüleri elde edilmeye çalışılır. Bu aletin ismi endoskoptur. Yemek borusundaki olağandışı durumların teşhisi için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. İşlem sırasında hekimin gerekli görmesi halinde küçük doku numuneleri alınabilir, bu işleme biyopsi adı verilir. Endoskopi uygulanacak hastalara hafif sakinleştirici ilaçlar verilebilir.
Baryum Röntgeni: İşlemden önce baryum isimli bileşiği içeren ilaçlar alınır. Baryum yemek borusu ve midenin iç yüzeyini kaplayarak organları görünür hale getirir. Röntgen ile elde edilen bu görüntüler yemek borusunun daralmasını ve diğer yapısal değişikliklerin tanımlanmasını sağlayabilir.
Laboratuvar Testleri: Endoskopi uygulaması sırasında alınan doku numuneleri testler için laboratuvara gönderilir. Bozukluğa yol açan olası neden bağlı olarak bakteriyel, viral veya mantar enfeksiyonlarının teşhisi, eozinofiller adı verilen alerjiyle ilişkili beyaz kan hücrelerinin konsantrasyonunun belirlenmesi, yemek borusu kanseri ve kanser öncesi değişiklikleri gösteren düzensiz hücre oluşumlarının tanımlanması amacıyla çeşitli laboratuvar testleri uygulanabilir.
Reflü Özofajit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Reflü özofajit tedavisinde hekimler ilk aşamada çeşitli yaşam tarzı değişikliklerini ve rahatsız edici semptomları yönetmek amacıyla bazı medikal tedavileri önerebilir. Belli bir sürenin ardından geçmeyen semptomlara sahip hastalara ise cerrahi prosedürlerin uygulanmasını uygun görebilirler. Ancak özofajit çoğunlukla ilaç kullanımı ile tedavi edilir bir rahatsızlıktır. Hekimler tarafından reçete edilebilecek ilaçlar genellikle yemek borusu ve midedeki asidi nötralize etme, mide yanmasını durdurma konusunda fayda sağlar, mide boşalmasını hızlandırır, mide asidini üretmek için gerekli proteinleri inhibe eder veya mide asidi salgısını engeller.
Reflü Özofajit Nasıl Önlenir?
Özofajit kişinin gündelik yaşantısını, iş ve okul hayatını son derece olumsuz etkileyebilir, kişiyi sorumluluklarından alıkoyabilir. Bu nedenle yemek borusu iltihabına yakalanmamak veya tekrar oluşmasını önlemek amacıyla alınabilecek bazı tedbirler vardır:
Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, yağlı, baharatlı ve asitli gıdaların tüketiminden kaçınmak,
Ağız hijyenine dikkat etmek,
Yaşam tarzı ve diyet değişikliklerine gitmek,
Son öğünleri erken saatlerde yemeye veye yatmadan hemen önce yemek yememeye çalışmak,
Küçük lokmaları iyice çiğneyerek tüketmek,
Alkol ve tütün ürünlerinden kaçınmak,
İlaç tüketimi sırasında bol su içmek,
Yatarak veya yatmadan hemen önce ilaç almamak,
Yemekten hemen sonra eğilmekten kaçınmak,
Uyku sırasında başınızı yükseltmek alınabilecek önlemler arasında sıralanabilir.
Özofajit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
REFLÜ ÖZOFAJİT HANGİ KOMPLİKASYONLARA NEDEN OLABİLİR?
Mide asidi yemek borusunun alt kısmına zarar vererek yara dokusu oluşmasına neden olabilir. Bu durumda özofagus (yemek borusu) daralması gelişebilir.
Şiddetli özofajit yemek borusu delinmesi gibi ciddi komplikasyonlara da neden olabilir. Ayrıca yemek borusunda asitten kaynaklanan hasarlar özofagus kanseri riskini artırabilir.
BEBEKLİK VE ÇOCUKLUK ÇAĞINDA ÖZOFAJİT GELİŞEBİLİR Mİ?
Evet, bebek ve çocuklarda da özofajit gelişebilir. Belirtiler yemek yemeyi reddetme, davranış değişiklikleri, sinirlilik hali, beslenme halinde sırtını bükme gibi hareketler, kilo alamamak veya kilo kaybetmek şeklinde sıralanabilir. Geç fark edilen veya tedavi edilemeyen özofajit bebek ve çocuklarda gelişim geriliğine neden olabilir.
ÖZOFAJİT TANISI ALMIŞ HASTALAR NE SIKLIKLA DOKTORA BAŞVURMALI?
Hastalara reçete edilen ilaçlar rahatsız edici semptomları hafifletmiyorsa, yemek yeme güçlükleri ve kilo kayıpları gerçekleşiyorsa, diğer belirtilere eşlik eden baş ağrısı, ateş veya kas ağrıları varsa, nefes darlığı ve kusma gibi istenmeyen durumlar yaşanıyorsa en kısa sürede doktor muayenesine başvurulması tavsiye edilir. Bu durumların gerçekleşmemesi halinde ya da başka şikayetler söz konusu değilse hekimlerin önerdiği aralıklarla muayene olunması önerilir.
Eğer siz veya yakınlarınız özofajit belirtileri gösteriyorsanız en kısa zamanda bir uzman görüşüne başvurmanız tavsiye edilir. Hekiminizin önerdiği tedavi protokolünü düzenli bir şekilde uygulamak oldukça önemlidir. Çünkü özofajit tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Kaynak: www.medicalpark.com.tr