Avrupa Birliği'nden coğrafi işareti tescil edilen ilk Türk peynir çeşidi olan Ezine peynirini sahtecilere karşı korumak amacı ile Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) uzmanları, yapay zeka teknolojisi destekli bir proje hazırladı. Bu proje ile Ezine Peyniri sahtesinden ayrıt edilecek ve peynirin marka değerini korumak için adeta kalkan oluşturulacak.
Kazdağları ekosistemindeki Ezine ve Bayramiç İlçesinde yetiştirilen koyun, keçi ve İneklerden elde edilen sütlerin karışımı ile yapılan Ezine Peyniri lezzeti ile dünyaya nam salmış bir marka değer. Avrupa Birliği'nden coğrafi işareti tescil edilen ilk Türk peynir çeşidi olan Ezine peynirini suiistimal ederek sahtesini üretmeye çalışan ve Dünyanın bir çpk ülkesine Ezine Peyniri diye satılan sahtecilere karşı Çanakkale Onsekz Mart Üniversitesi yapay zeka destekli bir proje hazırlayarak adeta kalkan oluşturdu.
Ezine peyniri, uzun bir geçmişe dayanan geleneksel bir lezzet olarak bilinir ve bu tescil, ürünün sadece belirli coğrafi bir bölgede üretildiği ve belirli üretim yöntemlerine tabi tutulduğu gerçeğini vurguluyor. Bu tescili ile piyasadaki değerini korumak için gerçek Ezine Peynirini sahtesinden ayıracak bir proje geliştirildi. Markaya adeta kalkan olacak proje Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) uzmanları tarafından geliştirildi. Akademisyenler, yapay zeka teknolojisi destekli bir proje ile Ezine peynirinin sahtesini ve hatalı ürünleri ayırt edecek yazılım geliştirdi. Avrupa Birliği'nden coğrafi işareti tescil edilen ilk Türk peynir çeşidi olan Ezine peyniri, bu yazılım sayesinde daha etkin korunacak.
TÜBİTAK Destekli Proje
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen "Coğrafi İşaretli Ürünlerde Coğrafi İşaret İhlali ve Hileli Standart Dışı Ürün Tespiti İçin Akıllı Takip Yazılımı Geliştirilmesi Projesi" kapsamında hazırlanan ve testleri başarıyla tamamlanan yazılım, yapay zeka ve blokzincir teknolojilerini kullanıyor. Proje, ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu'nun başkanlığında, Bilgisayar Mühendisliği Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Enis Arslan yürütücülüğünde ve Ezine Gıda İhtisas OSB Meslek Yüksekokulu Gıda İşleme Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Dilvin İpek'in araştırmacı olarak katılımıyla gerçekleştirildi.
Ezine Peynirinin Garantisi Olacağız
Gerek Çanakkale gerekse Türkiye ölçeğinde çok önemli bir marka olan Ezine peynirinin geleceğine katkı sunacak yazılım geliştirmenin mutluluğunu yaşadıklarını ifade eden ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, "Bölgede çok sayıda coğrafi işaretli gıda ürünü bulunuyor. Coğrafi işaret ve tescil aslında o ürünün ve üretildiği tesisin garantisi anlamına geliyor. Biz bu projede tescillenen ürünlerin süreç içinde ilk imalattan tüketime kadar olan süreci, teminat altına alıyoruz. Ezine peyniri popüler bir konu. Bölgemizde sütün üretilmesinden toplanmasına, mayalanmasına ve paketlenmesine kadar olan süreçler coğrafi işaretli ürünün tescilinin kontrolünü sağlıyor. Bu projeyle, Ezine peynirinin korunmasına katkıda bulunacağız. Bundan sonra yapılacak iş, kalite ve standardizasyonu koruyarak uluslararası anlamda marketing, pazarlama, fuar gibi stratejilerini gerçekleştirmek" şeklinde konuştu.
“1005 Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı” kapsamında TÜBİTAK tarafından desteklendiğini bildiren Dr. Öğretim Üyesi Enis Arslan, projede özellikle gıda sahteciliğine karşı bazı parametrelerle kimyasal analizler üzerinden yapay zeka algoritmalarının kullanılmasının öne çıktığını anlattı. ÇOMÜ Yeşil Dönüşüm Koordinatörü Dr. Öğretim Üyesi Dilvin İpek ise projede geliştirdikleri yazılım sayesinde üretim sırasında coğrafi işaretli ürün hatalı ise geri dönüşünün sağlanacağını piyasaya sunulması engellendiği için ciddi ekonomik kaybın önüne geçilebileceğini söyledi.
Dr. Öğretim Dilvin, "Yazılımın piyasada bulunan coğrafi işaretli ürünlerin belirtilen özelliklere sahip olup olmadığının tespitinde de yardımcı olacak” diye konuştu.
Ezine peynirinin uluslararası marka değerinin korunmasına yönelik hazırlanan sistemin, ÇOMÜ bünyesinde kurulacak analiz merkezinde kullanımına başlanması hedefleniyor. Bu yazılım, Ezine peynirinin kalite standartlarını koruyarak hem yerel hem de uluslararası pazarlarda güvenilirliğini artıracak.
Mine Yel