5 aydır evde bulunmadığı halde gelen yüklü miktardaki su faturası vatandaşı şaşkına uğrattı. Suyu kullanmadığı için fatura gelmeyeceğini düşünen vatandaşa 1033,6 TL su faturası geldi.
Ülkemizde devam eden ekonomik kriz, hayatın her alanında kendini hissettirmeye devam ediyor. Son olarak, su faturalarına yapılan büyük zamlarla birlikte vatandaşlar şaşkın. İçme suyu ve diğer amaçlarla kullanılan suyun fiyatlarında gözle görülür artışlar yaşanıyor. Su, hayatımızın en temel ihtiyaçlarından biri ve bu artış, hem günlük yaşamı hem de bütçeleri doğrudan etkiliyor. Özellikle düşük gelirli aileler ve emekliler, bu ek yükten en çok etkilenen kesimlerden oluyor.
2024 yılında ön ödemeli su alan Esen Kahraman, beş ay boyunca evde bulunmadığı için suyu kullanmadığını ve bu nedenle atık su ücreti ödemediğini düşündü. Ancak, bu süreçte beklenmedik yüksek su faturası ile karşılaştı. Kahraman, suyun neden pahalı ve fatura bedelinin neden yüksek olduğunu anlamak için belediyeye şikayette bulundu. Belediye yetkilileri, suyun ton fiyatının 27 TL olduğunu belirtti. Ancak, Kahraman’ın karşılaştığı yüksek faturanın nedeni, sekiz ay boyunca ödenmeyen katı atık su vergisi nedeniyle oluşan 1033,6 TL gecikme zamlı borçtu. Faturada çevre temizlik vergisi, atık su ücreti, katı Atık Bertaraf Ücreti (K.A.Y.S.Ü), su geliri ve üç ayrı KDV ücreti bulunuyor.
K.A.Y.S.Ü hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığı için faturanın toplam maliyetini yanlış yorumladı ve suyun tonunun 838,77 TL olduğunu düşündü. Aslında bu ücret, sekiz ay süresince ödenmeyen katı atık bertaraf ücretine aitti. Bu durum, belediyenin vatandaşları bu tür konularda yeterince bilgilendirmemesi ve internet sitesindeki bilgilerin yeterince anlaşılır olmaması gibi sorunları ortaya koydu.
Peki K.?.Y.S.Ü. Nedir?
?.?.Y.S.Ü., atıkların toplanması, işlenmesi ve bertaraf edilmesi gibi hizmetlerin maliyetlerini karşılamak amacıyla ödenen bir ücret. Bu ücret, katı atıkla ilgili hizmetlerin dışında kullanılmaz ve kanun gereği tüm belediyeler için zorunlu hale getirildi . Aboneler, (su ve atık su hizmetlerinden yararlanan gerçek veya tüzel kişiler) bu hizmetlerle ilgili tarifelere göre faturalanan atık su ve evsel katı atık ücretlerini ödemekle yükümlü. Katı atık ücreti yasal bir zorunluluk. Her su abonesi, tükettiği su miktarına bağlı olarak bu suların kirletilmesinin maliyetini karşılamak için atık su bedeli ödemek zorunda ve bu bedel, tüketilen suyun en az yüzde ellisi kadar.
Ayrıca, atık suların uzaklaştırılması ve nihai bertarafı için alınan bu bedel, meskenlerde (konutlarda) metreküp başına aylık 100 TL olarak belirleniyor.
Bünyamin Nami Tonka