Çanakkale Savaşları Tarihi Gelibolu Alan Başkanlığı, 1807 yılında Sultan III. Selim döneminde yapımına başlanan ancak Sultan II. Mahmut döneminde ve 1820 yılında tamamlanan, 102 yıl önce Çanakkale Savaşları sırasında '3. Kolordu Esliha (Silah) Tamirhanesi' olarak kullanılan 197 yıllık tarihi Bigalı Kalesi'ni ayağa kaldırıyor. Alan Başkanlığı tarafından yaklaşık 18 milyon liraya ihale edilen Bigalı Kalesi Restorasyon, Çevre Düzenlemesi ve Teşhir- Tanzim Uygulama İşi, bir süre önce başladı. Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, basın mensuplarıyla beraber restorasyon çalışmalarını yerinde inceledi.
Bigalı Köyü sınırlarında, deniz kenarında bulunan dikdörtgen planlı Bigalı Kalesi'nde, harap halde bir mescit, bir çeşme, bir büyük cephanelik, iki küçük cephanelik ve temel izleri görülen kışla binası bulunuyor. 20 Ocak 2017'te başlanan restorasyonun 500 gün içerisinde tamamlanması planlanıyor. 17 milyon 900 bin lira ihale bedeli olan proje kapsamında, bugüne kadar kale içerisinde genel temizlik çalışmaları, seğirdim yolları ile yapı kalıntıları ve duvarların önlerinde yer alan toprak dolgu temizlikleri gerçekleştirildi. Böylelikle temizlik sonrası zemin döşemelerine ulaşıldı. Kalenin duvar temel ilişkisinin tespit edilmesi amacıyla yapılan kazılarda özgün drenaj hattına da rastlandı.
Kalenin denize bakan güney cephesinde, blok taşlar arasında yoğun odunsu bitki oluşumu tespit edildiğinden, mevcut taşların taramaları yapılarak belgelendi. Ardından tek tek numaralandırılarak söküldü. Yapılacak çalışmanın ardından orijinal taşlar tekrar yerlerine yerleştirilecek. Yine yapılan analizlerde ortaya çıkarılan taş yapısına uygun yeni taşlarla da yapı tamamlanacak.
Tarihi Kale ile ilgili basın mensuplarına bilgiler veren Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, alanda tarihi ayağa kaldırmak adına çalışmaların devam ettiğini söyledi. Kaşdemir, "Şu anda Bigalı Kalesi restorasyon faaliyetleri hızlı bir şekilde devam ediyor. Bigalı Kalesi savaş zamanında silah tamirhanesi olarak cephe gerisinde çok büyük bir işlev görmüş kalemizdir. Savaş öncesinden gelen bir tarihi alan olma özelliği de savaşla beraber daha kıymetli hale gelmiş. Çanakkale Destanının yazıldığı yerleri ayağa kaldırmak ve gelecek kuşaklara aktarmak istiyoruz. Bigalı Kalesi de içerisindeki camiyle beraber restore edilerek ziyarete açılacak. Çanakkale, Türkiye'de en fazla kaleyi içerisinde barındıran bir şehir. Dolayısıla bu kalemizin de restorasyonunu çok önemsiyoruz" dedi.
Hüseyin Emre Atalay