Tarihi Gelibolu Yarımadası'nda Harita Komutanı Şevki Paşa tarafından 1916 yılında hazırlanan 1/5000 ölçekli Çanakkale Tahkimat Haritası'nda yerleri işaretli olan Şüheda Kabristanları'nın ihyası için 2013 yılında başlatılan çalışmalar sürüyor. Şevki Paşa'nın haritasında işaretli olan 36 gerçek şehitliğin yerleri geçtiğimiz yıllarda jeofizik radar taramasıyla belirlendi. Bugüne kadar da 10 gerçek şehitlik, hazırlanan projelerle ihya edildi. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı, son olarak 15 gerçek şehitliğin daha ihyası için harekete geçti. Şehitlik Tasarımları Fikir Projesi Yarışması düzenledi. Yarışmaya 37 proje başvurdu. Jüri 9 Ocak tarihine kadar gelen projeleri değerlendirecek. Uygun proje bulunması halinde 15 şehitlik ihya edilecek. Kalan 11 gerçek şehitliğin ihyası için ise daha sonraki aşamada çalışma başlatılacak.
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Alan Başkanlığı olarak, tarihi alandaki şehitlikleri ihya etmek için çalışmaların sürdüğünü söyledi. Çanakkale Valiliği'nin, Çanakkale Savaşları'nın 2015 yılındaki 100'üncü yıldönümü hazırlıkları kapsamında başlattığı gerçek şehitliklerin fikir, tasarım proje yarışmasını, Alan Başkanlığı olarak sürdürdüklerini belirten Kaşdemir şunları söyledi:
"Şu anda 15 gerçek şehitliğin ihyası için 37 proje geldi. Bu projeler jüri tarafından incelenip değerlendirilecek. Tarihi alana, buradaki manevi atmosfere, Çanakkale Ruhu'na en yaraşır, yakışır projeleri seçip Tarihi Alan Başkanlığı'na teslim edecekler. Ancak, bu projeleri ille de uygulamak zorunda değiliz. Türkiye çapında herkesin aklından, fikrinden, hayallerinden faydalanmak adına böyle bir yola girdik. Belki bu tasarım projelerinden bazılarında beton olmayacak. Belki sadece ahşap olacak. Belki sadece düz bir zemin olacak. Belki sadece bir ses olacak. Bu daha belli değil. O yüzden acaba Çanakkale'de Tarihi Alan'da bir betonlaşma mı olacak şeklindeki endişeyi de anlıyorum. Asla böyle bir düşüncemiz yok. Biz burada daha çok ruha, duygulara hitap etmek istiyoruz. Çanakkale Ruhu'nu daha çok hissettirmek istiyoruz. Bu süreç 9 Ocak'ta sona erecek. Bizde ilgili dereceye girmiş projeleri açıklayıp, ödüllerini vereceğiz. Ondan sonraki süreçte de yapıp, yapmamakta bir karar vereceğiz. İlla yapmak zorunda değiliz. Buradaki tarihi dokuya, buradaki atmosfere, buradaki coğrafi şartlara en uygun kararı hep beraber verip, ondan sonra uygulayacağız. Hedefimizde Tarihi Alanın dünyanın en büyük açık hava müzesi olması var."
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Alan Uzmanı Şahin Aldoğan, yeri temizlenerek yüzey temizliği yapılan ve ihya edilecek şehitlikler arasında yer alan Kılıçdere Şehitliği ile ilgili bilgi vererek, "Burada çarpışan birlikler 57. Piyade Alay Birlikleri, 64. Piyade Alay Birlikleri, 18. Piyade Alay Birlikleri, 10. Piyade Alay Birlikleri ve 72. Piyade Alay Birlikleridir" dedi.
Şehitlik Tasarımları Fikir Projesi Yarışması kapsamında ihya edilecek olan şehitlikler şunlar:
Havantepe Şehitliği, Aslantepe Şehitliği, Küçük Anafarta Şehitliği, Kanlıköprü Deresi Şehitliği, İbrikçe-1 Şehitliği, İbrikçe-2 Şehitliği, Abanosderesi Şehitliği, İsmailoğlu Deresi Şehitliği, Naimsırtı Şehitliği, Süngübayırı Şehitliği, Albayraksırtı Şehitliği, Kılıçdere-1 Şehitliği, Kılıçdere-2 Şehitliği, Kiremitdere Şehitliği, Eroğlusırtı Şehitliği.
Kaynak: DHA
