Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Rektörü Prof. Dr. Sedat Murat, hem üniversitenin açılması hem de pandemi hastanesi olan ÇOMÜ Araştırma Hastanesi ile ilgili acı tabloyu açıkladı. Prof. Dr. Murat, Türkiye ve Çanakkale’de koronavirüste artış olduğunu belirterek, “Ben şimdi hastanemiz ile ilgili verileri paylaşmak istemiyorum ama yoğun bakımlarımız doluyor. Hasta müracaatlarımız çok çok fazla. Biz bunları dikkate alarak, bir karar aldık. Bu karar da, büyük oranda eğitimler online olacak ama yüz yüze olması gereken eğitim konusunda hocalarımızı tamamen serbest bıraktık. “ dedi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Bilimsel Araştırma Projeleri’nin koronavürüs tanısı için geliştirdiği test kiti bilgilendirme toplantısı düzenledi. Toplantıda bir konuşma yapan Rektör Sedat Murat, kitler hakkında bilgi verdi. Murat, “İnşallah önümüzdeki günlerde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesini bir araştırma üniversitesi yapmak istiyoruz. Bu doğrultuda bütün akademisyenlerimiz ve meslek yüksekokulları da bu araştırma üniversitesi olma yolunda bize önemli katkılar sağlayacak. Altyapı çalışmalarını biz başlattık. Yani sadece meslek yüksekokullarında ders veren öğretim görevlisi unvanıyla orada bulunmalarını değil akademik çalışmalara katkı sağlamalarını da arzu ediyoruz ve yönlendiriyoruz. Meslek yüksekokullarındaki hocalarımızın doktora yapmalarını özellikle öneriyoruz, zorluyoruz ve bu hocalarımıza lisansüstü programlarda dersler verilmesini de istiyoruz. Bunun talimatını da verdik. Tabi üniversitemizde çok güzel işler de yapılıyor. Bugün bunlardan birisini sizlerle paylaşmak için buradayızBu proje şuanda Türkiye’de değil dünyada ilk olacak. Bunun gururunu da Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve bütün Çanakkale olarak inşallah hep birlikte yaşayacağız. Çalışmalar önemli bir düzeye geldi. Bunun dışında şöylede bir müjde vereyim; Mustafa Kemal Seszgintürk hocamızın projesi Covid hastalığı geçirmiş olanların antikor yoluyla belirlenmesi ilk proje. Dünyada tek proteinle yapılan bir çalışma, Mustafa Kemal Hocamız iki proteinle bu çalışmasını inşallah tamamladı. Bilimsel açıdan önemli bir çığır açacak bir çalışma olarak bunu görüyoruz.” dedi.
İki Proje daha Yolda
Geliştirilen bu kitten başka iki projenin daha olduğunu söyleyen Murat sözlerini şöyle sürdürdü: “Diğer iki projemiz var onu da inşallah değerli basın mensubu arkadaşlarımızı buraya davet edip sizlerle paylaşacağız. Bunlardan bir tanesi bir hocamızın yürüttüğü bilgisayarla tomografi verilerini bilgisayara yüklediğimiz zaman bu kişiniz Covid olup olmadığını yüzde yüz tespit edecek bir uygulama. Sizlerde biliyorsunuz ki PCR (Poliemeraz Zincir Reaksiyonu) testinin Yüzde %40’a yakın bir yanılma payı var. Ama bir hocamızın bilgisayarda tomografi yöntemi ile %100 isabetli bir şekilde Covid tespiti yapacak. Covid geçtikten sonra da diğer hastalıklarla ilgili de kodlaması yapıldığı zaman bir dizi ne kadar hastalık varsa onlara göre de bu ayarlanabilen bir sistem. Yani sadece Covid ile ilgili bir tespitte bulunmuyor diğer hastalıkları da tespit ediyor. Bu da üniversitemizin önemli çalışmalarından birisi olarak inşallah tarihe geçecek. Bir başka hocamız da tamamen tahıl ürünlerinden doğal yöntemlerle dezenfektan maddesi ürünü yapması. Çünkü kullanmış olduğumuz dezenfektan maddeleri ürünleri daha çok kimyasal maddeler, içeriyor. Tamamen pirinç vs. gibi tahıl ürünü atıkları üzerinden yapılan çalışma ile bir ürün meydana getiriyor. Bunu da arkadaşlar insan sağlığı bakımından önemli olarak görüyoruz. Bu da orjinal bir çalışma. Bu iki çalışma da sonuçlandığı zaman sizleri tekrar bir araya getireceğim.”
Bir Damla Kan Yeter
Kitin kullanım şeklinden bahseden Murat: “Özellikle sahada çalışan elemanları çok olan işletmelerde, salgına rağmen üretime devam etmek zorunda olan işletmelerde, askeri birliklerde, yakın temasın fazlaca olduğu sektörlerde önem taşıyor. Sadece bir damla kan alarak üzerine damlattığında sonucu görebilecekler.” Diyerek konuşmasına son verdi.
Daha Güvenilir ve Hızlı Sonuç
Rektör Sedat Murat’ın konuşmasını ardından ÇOMÜ Mühendislik Fakültesi Biomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Kemal Sezgintürk bilgilendirme konuşması yaptı. Sezgintürk geliştirdiği ve dünyada benzerlerinden farklı olarak daha güvenilir ve hızlı sonuç alan koronavirüs tanısı için test kiti kakkında şunları söyledi: “Başta rektör hocamıza ve senatomuza çok teşekkür ediyorum mart ayında eve kapandığımız günlerde bu fikri kendilerine açtığımda çok heyecanlandılar ve sonuna kadar destek oldular, hala da destek oluyorlar. İkisine de müteşekkirim. Corona virüs için hali hazırda uygulanan üç test tipi var. Antijen testi virüsün antikorlarını hedef alan bir test şekli.
Bir diğer antikor testi de aslında bizim de geliştirdiğimiz test de bu başlık altında yer alıyor. Her birinin aslında belli avantajları ve dezavantajları var. Bizim geliştirdiğimiz antikor testinin 7-8 dakikada sonuçlanıyor olması bir çok alanda biliniyor olması en büyük avantajı. Her birinin aslında dezavantajından ve avantajından bahsederken, biri birinden daha iyidir ya da daha kötüdür demek bence doğru değil. PCR testini ilk günden uygulayabiliriz ama örneğin bir ay sonra PCR testini yapacak herhangi bir etken kalmadığında biz hastalığın geçip geçmediğini anlamak için antikor testlerine ihtiyaç duyuyoruz. Bu bağlamda antikor testlerinin PCR testlerine göre avantajları var. Antijen testleri antikor testlerine nazaran birkaç gün öncesinden doğru pozitif yanıt verebiliyor. Bu açıdan antijen testlerinin dev pratik 6. Ve 7. günden itibaren özelikle erken inoglabin m dediğimiz sınıf antikorlar bağışıklık sistemimiz tarafından hazırlanıyor ve biz bunları tespit edip hastaların durumu hakkında önemli bilgiler sağlayabiliyoruz. Testlerin yorumlanması farklı olabilir. PCR testinin pozitif olması antikor ve antijen testlerinin negatif olması hastalığın olmadığı anlamına gelmez. Bizim geliştirdiğimiz testin dünyadakilerden en önemli farkı biz insan bağışıklık sistemini virüse karşı geliştirdik. İki farklı hedefi etken aldık.”
Bizim Geliştirdiğimiz Sistem Diğerlerinden Farklı
“Dünya çapında tanı kitini sağlayan ticari firmaların hedef aldığı protein, antikor aynı. Ve hemen hemen hepsinin geliştirdiği sistem ufak tefek farklarla aynı. Bizim geliştirdiğimiz sistemde iki farklı antikoru hedef alarak bu iki antikoru aynı anda tespit edecek bir tanı kiti geliştirmek oldu. Ölçüm süresi 5 ile 10 dakika arasında değişebiliyor ve iki farklı antikorun hem inniminoglobinin G’siniİ hem de inniminoglobinin M’sini hedef aldığını için kesinliğinin ve doğruluğunun çok yüksek olduğunu düşünüyoruz. Bundan sonraki aşamada bu teknolojiye ve bu bilgiye sahip olduktan sonra bunu antijen testine de evirebiliriz. Belki birkaç gün daha önce tespit etmek için burun akıntısından, boğaz akıntısından örnek alarak da biz bu pratik testi geliştirebiliriz. Şuan da bu bilgi ve teknolojiye sahibiz. Bugüne kadar yaptığımız araştırma çalışmaları sayesinde bizim için çok kolay olacak. Bu projenin gelecekteki bir sonraki adımı olarak nitelendirebilirim. İnsanların her yerde her an çok kolay yapabilecekleri bir test olması önemli. Bu test kitleri yaşadığımız son salgından sonra daha da önemli hale geldi ve insanlar bu test kitlerine ihtiyaç duyuyorlar. Kendileri her an bunu her şekilde ucuza ve kolay yapmak istedikleri için bu testlerin günden güne daha da önemli hale geldiğini düşünüyoruz” dedi.
YOĞUN BAKIM SERVİSLERİ DOLUYOR
020-2021 yılının Güz Dönemi’nde üniversitelerin derslerini hangi yolla yapacağı konusunda da açıklamada bulunan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Rektörü Sedat Murat, büyük oranda online olacağını, bazı uygulamalı derslerin yüz yüze gerçekleşeceğini söyledi. Murat yaptığı açıklamada, “Daha önceden aldığımız karar karma sistemdi. Hem online hem yüz yüze yöntemiydi ama salgındaki gelişmeler gerek dünyada gerek Türkiye’de gerekse Çanakkale’de artış var. Ben şimdi hastanemiz ile ilgili verileri paylaşmak istemiyorum ama yoğun bakımlarımız doluyor. Hasta müracaatlarımız çok çok fazla. Biz bunları dikkate alarak, bir karar aldık. Bu karar da, büyük oranda eğitimler online olacak ama yüz yüze olması gereken eğitim konusunda hocalarımızı tamamen serbest bıraktık. Bazı fakültelerimiz online yanı sıra uygulamalı eğitimler yapacaklarını ifade ettiler. Biz onları bu konuda serbest bıraktık. Yüksek lisans ve doktora derslerinin de büyük oranda yüz yüze olmasını arzu ediyoruz çünkü akademik bir hayata adım atılıyor. Ne kadarı yüz yüze ne kadarı online yapacaklarını program başkanları bildirecekler. Belki birçok kesim sosyal ekonomik açıdan zora girebilecek, online olmasının getireceği mahsurlar var ama bir öğrencimizin, bir hocamızın ağır bir hastalıkla karşı karşıya gelmesini, bir ölümle karşılaşmak bizi perişan eder. İnsan bizim için çok kutsaldır. Ben üniversitenin en üst düzeydeki sorumlusu olarak bölge bir riski almayı göze alamam. Birçok rahatsızlıklar meydana gelecek ama çocuklarımızın, toplumun sağlığı için büyük oranda online eğitim sistemine geçtik. 2021 yılı için böyle bir karar almadık. Biraz daha tedbire dikkat edeceğiz, toplumuzun sağlığını korumakla mükellefiz” ifadelerini kullandı.
Arzu Baladur
Foto:İHA
