Koronavirüs ortaya çıktığından beri önemli açıklamalar ve uyarılar yaparak vatandaşa bilgi veren Prof. Dr. Alper Şener, aşı ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Araştırmaların hız kazandığını söyleyerek, ‘’2021 korona için tedavi yılı olabilir. En çok çalışma o alanda!’’ dedi.
Çin’in Wuhan kentinde başlayıp tüm dünyaya yayılan ve ülkemizde 20 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden olan koronavirüs can almaya devam ediyor. Virüs ile beraber bir yıl geride bırakıldı. Korona virüs hakkında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener vatandaşların koronavirüs hakkında merak ettiklerini yanıtlamaya devam ediyor. Yılın son günlerinde Çin’den gelen koronavirüs aşının ilk sevkiyatı Türkiye’ye Çarşamba günü ulaştı. Şener, aşı hakkında en çok merak edilenler hakkında konuştu. 2021’den önce yılın son haftasındaki vaka sayılarından bahseden Şener, ‘’Haftalık değişim çok önemli. Vaka haftalık artış oranı: -%34. Yeni hasta haftalık artış oranı: -%26. Ağır hasta haftalık artış oranı: -%19. Ölüm haftalık artış oranı :+%6. Başaracağız’’ şeklinde konuştu. Aynı zamanda yeni yılda koronavirüs ile ilgili araştırmaların fazla olduğunu söyleyerek, ‘’2021 Korona için tedavi yılı olabilir. En çok çalışma o alanda!’’ dedi.
Maskenin nemlendirici etkisi olduğunu söyleyen Alper Şener, ‘’Salgının başından beri tartışılan aerosol vs damlacık bulaşta maskenin tam anlaşılamayan olumlu etkisine ‘bence’ ikinci en olası akılcı kanıt- NIH’den geldi. Hava yolunun nemli tutma etkisi ile virüs girişi/ yayılımı/ alt solunum yoluna ulaşması engelleniyor. Sonuç maske ve mesafe bulaşta tahminimizden çok önemli’’ dedi.
ABD’DE DE AŞI TARTIŞMASI SÜRÜYOR
ABD'de korona aşı zorunluluğu tartışmaya açıldığını belirten Dr. Şener, ‘’ABD sadece iki mRNA aşısı yapılıyor. Zorunlu olabilir mi? Gerekçe aslında basit-yaygın hastalık ve ölümler… Yapılan ön değerlendirmelerde (1676 kişilik survey)-%15'i kesinlikle olmayacağım diyor. Onaltı eyalette, hepatit B ve influenza aşıları zorunlu-ama itiraz noktası 2-3 yıllık deneyim birikmeden bu aşıları olmak istemeyenlere zorunlu tutmak-eyalet yasaları ile bile mümkün değil’’ şeklinde ifade etti.
TOPLAM 4,64 MİLYON DOZ AŞI YAPILDI
Aşı birçok ülkede yapılmaya başlandı. Yapılan aşılanma sayıları hakkında Dr. Şener bilgi verdi. Şener, ‘’Tüm dünyada toplam 4,64milyon doz yapılmış. ABD, Çin, İngiltere, İsrail... liste devam ediyor. İsrail 491 bin doz yapmış’’ açıklamasında bulundu.
MERAK EDİLENLERİ CEVAPLADI
Vatandaştan gelen soruları da sosyal medya hesabından cevaplayan Dr Şener, ‘’Aşı zorunlu olmalı mı? Hayır. Önce bir aşıyı oldum, daha sonra istersem diğerini olabilir miyim? Evet. Aşı olmayacağım diye yazı verdim ama sonra fikrim değişti- ne olacak ? Bilmiyorum. Aşı olmayanlar için HES, aşı kimliği vb kısıtlamalar gelecek mi? Olasılıkla evet. Siz ne yapacaksınız ? Aşımı olacağım. Devlet hangisini bana uygun görür ise’’ dedi.
‘’SON PANİK YAPACAĞIMIZ ŞEY İÇİNDEKİ ALÜMİNYUM OLMALI’’
Sosyal medyasından Covid-19 günlükleri adı altında vatandaşları bilgilendirmeye devam eden Şener, bu kez de “Aşı içindeki Alüminyuma kafayı takanlara” diyerek ifade ettiği paylaşımında, ‘’Alüminyum doğadaki en yaygın element. Dünyanın %8’i olduğu tahmin ediliyor. Toprak, hava ve suda var. Çocukluk çağında olduğunuz hemen her aşıda vardı, uzun dönem etkisini kendinizde test etmiş olursunuz. Aşılarda 1930 yılından beri kullanılıyor. Kullandığınız ağrı kesicilerde ve antiasidlerde aşının yüzlerce katı var. Düzenli alıyorsanız günde yaklaşık 5 gr alüminyum alıyorsunuzdur. Aşıda ki bunun yanında devede kulak, Suda ise kaçmanız mümkün değil- içme suyunda 0,1mg/L var. Havada 0.005 to 0.18 micrograms per cubic meter (ìg/m3) alüminyum var...bazı bölgelerde de bunun 10 katı. İnsan organizması bu elemente o kadar alışkın ki anne sütünde bile var! Yani ne kadar kaçarsanız kaçın bunu zaten alıyorsunuz. Sonuç, en son panik yapacağımız şey içindeki alüminyum olmalı’’ dedi.
65 YAŞ ÜSTÜNE İYİ HABER
60 yaş üstünde yapılan ilk çalışma hakkında da takipçilerine bilgi veren Şener, ‘’ß-propiolactone ile inaktive edilmiş ve aluminium hydroxide eklenmiş tüm virüs aşısı SARS-CoV-2 vaccine- China National Biotec Group and the Beijing Institute of Biological Products (BBIBP-CorV) = Türkiye’ye gelecek aşının aynısının İLK DEFA 60 yaş üstü sonuçları ( faz2) açıklandı; Altmış yaş üstünde antikor yanıtı olumsuz etkilenmiyor- hatta bir tık daha iyi- yan etki daha az ( yarı yarıya) - 21 günlük ara ile 2 doz ( 4 mikrogram) daha iyi. Faz3’ü AbuDabide devam ediyor’’ diye belirtti
‘’AŞININ ETKİNLİĞİNİN BOZULMASI ZOR GÖRÜNÜYOR’’
En çok sorulan sorulardan “mutasyon aşıyı etkiler mi? Sorusuna yanıt veren Şener, ‘’Virüs mutasyon ile monoklonal veya kokteyl ab’dan saklanmayı başarıyor. Diğer çekince- Virüsün mutasyon olan bölgesi - Aşıların hedef bölgesinde değişim ile aşıyı ofsaytta bırakır mı? Doğru yanıt için izlemek lazım ama- buna benzer iki virüs ÖRNEĞİ var; biri grip diğeri kızamık...ikiside yüksek mutasyon kabiliyetinde; Ama Gripteki mutasyonlar ile her yıl aşılanma zorunluluğu doğuyor (antijenik şift ve drift ile). Kızamıktaki mutasyonların aşıya hiç bir olumsuz etkisi olmuyor; hayatınız boyunca bir kez iki doz aşı yetiyor! Buna yanıt vermek için simüle etmişler, 10 farklı mutasyon ile bile aşının etkinliğinin bozulması zor görünüyor’’ dedi.
GRİPTEN 2 KAT TEHLİKELİ
Aşı yaptırmakta kararsız olanlara da seslenen Şener, ‘’Korona virüs normal bir grip gibidir’ Diyenlere doğrusu, Gripten 2 kat fazla hastaneye yatış, yoğun bakıma yatış ve ölüme sebep olur’’ diye yanıt verdi. Şener aşılanmanın önemli olduğunu vurguladı.
AŞIDA YANLIŞ BİLİNENLERİN DOĞRUSU
Gündemden düşmeyen aşı ile ilgili yanlış bilinenleri de aktaran Şener, ‘’Etkinliği ve koruyuculuğu bilinmiyor” sözüne; doğrusu- Etkinlik çalışması Türkiye verisi ile ortaya çıktı; açıklandı % 91. Koruyuculuk kitlesel aşılama ile ortaya çıkacak - % 71-97 arasında olması bekleniyor. Koruyuculuk hastalığın o ülkede aşının yapıldığı anda görülme sıklığı ilede değişir. Yan etkileri açıklanmadı diye konuşanlara, ‘’Doğrusu - ayrıntılı açıklandı. Ben aşılara karşı değilim, bu aşıya ısınamadım diyenlere ise , ‘’Doğrusu- Aşı karşıtlığı da böyle başlıyor. Sigara gibi. Bir tanesi ile başlayıp- sonra paket taşınır. Aşılanan kişi hem kendini, hem de sevdiklerini yakın çevresini koruyacak çünkü her aşılanan kişi en az 3 kişinin hastalanmasını önleyecek’’ açıklamasında bulundu.
‘’YAVAŞ YAVAŞ KRONİK HASTALIĞA DOĞRU GİDİYOR’’
Aşı ile ilgili yanlış bilineleri detaylarıyla değerlendiren Şener, 2 önemli tespiti de aktardı ‘’Ipsos’un araştırmasına göre- Türkiye’de toplumun ancak yarısı Aşı yaptırmayı düşünüyor. En büyük çekincede olası yan etkilerinden duyulan endişe! Korona virüs artık yavaş yavaş kronik hastalığa doğru gidiyor! Özellikle göğüs hastalıkları uzmanlarının işi çok zor! Pulmoner rehabilitasyon klinikleri gerekecek’’ dedi.
AŞIDA ŞEHİR EFSANELERİ KESİLMİYOR
Aşı için şehir efsanelerinin de ardının kesilmediğini aktaran Şener, ‘’Aşıyı bulan (Biontech için) yaptırmamış! Doğrusu; Çalışma aşamasında zaten hiç bir araştırmacı kendi çalışmasına denek olamaz. Aşının etkinliği ve yan etkileri bilinmiyor! Doğrusu- İkiside biliniyor. Mevcut aşıların faz 3’ünde etkinlik % 70 (oxford)- %94 ( Biontech) çıktı. Çin - Türkiye ayağı %91. Doğrusu, Yan etkiler ciddi ( sistemik) ve bölgesel ( iğne yeri) olarak ayrılır. Hiç birinde ciddi yan etki olmadı. Grip aşısı gibi! mRNA teknolojisi yeni, etkisi bilinmiyor!; Doğrusu; AŞI’da ( enfeksiyon hastalığı için), yeni ama yöntem yeni değil- 2002’den beri kullanılan ve gelişen bir teknoloji. Uzun dönem etkisi kanser aşısında biliyor. Aşının içinde ne olduğu bilinmiyor! Doğrusu; biliniyor. Beşeri ürünlerin hepsinde zorunludur’’ ifadeleriyle karşılık verdi.
AŞI BULAŞI AZALTACAK
Aşı ile ilgili herkesin merak ettiği ‘’Aşı bulaşı önleyecek mi?” sorusuna da yanıt vererek, ‘’Yaygın aşılama yapılmış ülke henüz olmadığı için SAHA’da yanıtı belli değil. Meydan okuma çalışması planlanıyor-yani aşılı kişiler ile farklı viral yükte kişilerin bir 2 inkübasyon dönemi bir arada tutulması. Ama yapılmış küçük ölçekli çalışmaya göre viral yükte 1 Log azalma- bulaşı %60 azaltıyor’’ dedi.
Aşının neden önemli olduğuna da değinen Alper Şener, ‘’Salgının hızı kesilecek- hasta sayısı azalacak+ağır hasta sayısı azalacak+yoğun bakıma yatış azalacak, Virüs dolaşımdan azalacağı için mutasyon hızıda yavaşlayacak. İlk planda 9 milyon doz yapılacakmış, ve devamı da gelecek-şubattan sonra aşılama hızlanacaktır. Sonuç- 2021 için ümidimiz büyük’’dedi. Ülkemize Çarşamba günü gelen Çin aşısı için ise ‘’Çin aşısı etkinliği %91, İyi rakam. Hele inaktif aşı için…’’ açıklamasında bulundu.
Mehmet Kuzey
