Salgının başından beri kentlileri koronavirüs hakkında bilgilendirmeye devam eden Prof. Dr. Alper Şener, kentte vaka artışı yaşanmasına rağmen bazı vatandaşların yasaklara uymadığını belirtti. Şener, ‘’Çoğunluğun dışarıda olmak için mutlaka bir sebep, mazeret, görevi var’’ dedi.
Koronavirüs ülkemizde Mart ayından beri can almaya devam ediyor. Çanakkale’de salgının başından beri halkı bilgilendiren ve Dr. Alper Şener, salgının boyutunu Çanakkale özelinde değerlendirmeye devam ediyor. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, yasaklara uyulmadığını, kısıtlama gün ve saatlerinde herkesin dışarıda bulunduğunu ifade ederek, ‘’Türkiye’de ne yazık ki kapanma ve yasaklar tam sonuç vermiyor. Çünkü çoğunluğun dışarıda olmak için mutlaka bir sebep, mazeret, görevi var. Bu nedenle vazgeçmek düşünülebilir. Enerji kaybı...’’ diye konuştu.
AŞILARI DEĞERLENDİRDİ
Aşıların etkinliği hakkında konuşarak değerlendirmelerde bulunan Dr Alper Şener, ‘’Sputnik - V Aşısı Viral vektöriyel bir aşı- Astra Zeneca ve J&J gibi, diğerlerinden farkı iki adenovirüs içermesi- önceden olan adenoviral immüniteyi yenmek için... Ad26 ve Ad5 içeriyor- adenovirüs- 21 gün ara ile veriliyor. İlk dozda T hücresel yanıt, ikinci dozda booster etki hedef...etkinlik diğerleri arasında oldukça iyi. Astra Zeneca - %76, J&J - % 85.4, Sputnik %92, Moderna- % 94,1, Biontech- %95, Sinovac - % 51- % 91 arası. Erken kullanım onay yaklaşık 60 ülkede var... Ama halen EMA ve FDA onayı yok... Avrupa Birliğinde bir hareketlilik var, çünkü aşı sıkıntısı var. Varyant etkinliğinde en önemli nokta olan aşıdan kaçabilme - E484K mutasyonu olanlara etkisinin iyi olduğunu gösteren çelişkili çalışmalar var...Ama şu net; İngiltere varyantında etkin, Brezilya varyantında da benzer sonuçlar ama G. Afrika sınırda zaten hepsinde benzer sonuçlar var. Saklama koşulları ; -18C yeterli. Belirgin yan etkisi yok, tartışmaya açık’’ dedi.
SAHADAN GÖZLEMLERİNİ AKTARDI
Pandemi başından beri sahadan gözlemlerini aktaran Şener, ‘’Sayın hastalarımız, Tocilizumab gibi ilaçlar için hasta onayı rutin alınıyor... Bu ilaç deneme ilacı değil. Oksijen almayı reddetmeyin... Caiz ve orucu bozmaz. Ne günlere kaldık ya…’’ diye ifade etti.
‘’AŞI TEREDDÜDÜ NEDENİYLE AŞILAMA HIZIMIZ YAVAŞLADI’’
Şener, Ramazan ayı ile birlikte aşı hızında bir yavaşlama olduğunu belirtti. Açıklamalarda bulunan Şener, ‘’Aşı randevularının her şeye rağmen, ramazandan sonra artacağını düşünüyorum, aşı tereddüdü nedeniyle aşılama hızımız yavaşladı. İkna yolunun çok etkili olmayacağını düşünüyorum, yola devam etmek lazım. Aşılama virüsün dolaşımdaki hızını kesecek-mutasyon azalacak. Üç büyük şehir temelli özel aşılama ve özel önlem şart... Çünkü buralarda toplu taşımada bunu engellemek mümkün görünmüyor’’ dedi.
AŞILAMA HIZIMIZI ARTTIRMALIYIZ
Salgında ki durum hakkında konuşan Şener artışın hala devam ettiğini sözlerine ekleyerek, ‘’Hala artış devam ediyor. Tam kapanma kesin çözüm mü? Yapabilen üç ülke oldu... Çin, Tayvan, Kore... Süre çok önemli 60 gün, çok zor. Aşılama hızımızı arttırmalıyız. Türkiye varyantı olabilir mi? Hindistan'a kadar farklı varyantlar...varyantın varyantı oldu ise...bizim içinde olası. Önlemler yetersiz mi? Önlemler standart, uyum kötü artış sebeplerinden biri bu. Dezenformasyona izin vermemek lazım’’ şeklinde konuştu.
Dr. Alper Şener, ‘’Sosyal medyada hızla yayılan bir mesaj hakkında konuşarak, mesajdaki içeriklerin doğru olmadığını ifade etti. Şener, ‘’Çok önemsemiyorum ama bir akademisyen arkadaşım ve teyzemde aynı mesaj atınca bir kaç şeyin üstünden geçmekte yarar var. Bakteriler hem DNA, hem RNA içerir. Bu bir RNA virüsü... Radyasyona uğramış bir bakteri değil! Bunu ayırt eden teknolojide 60 yıldır var! Korona virüsten ölenlere taa salgının başında otopsi vs yapıldı... Bunu ne ilk İtalyanlar ne de Ruslar yaptı. Virüs izole edildi ki; aşısı yapıldı. 5G diye bir gizli teknoloji ve sır yok. Sağlık Bakanlığının uyguladığı tedavi protokolünde zaten yer alan kan sulandırıcılar kullanılmaya başlayalı yıl oldu. Virüsün pıhtılaşmayı tetiklediğini sağır sultan duydu. Çok “Avengers” veya “Dünyayı Kurtaran Adam” izlemeyin... Bu Mesajlar ilk İtalyan bilim insanları diye dolaşıyordu baktılar kelin ilacı olsa başına sürer. Şimdi de Rus araştırmacılar… Adamlar aşıyı buldu 22 ülkeye satıyor. Aşılarınızı olun kendinizi koruyun, hastalanırsanız ilaçlarınızı alın’’ diye uyardı.
İLAÇLAR HAKKINDA UYARDI
İlaçlar hakkında da bir uyarıda bulunan Şener, doktorların uygun gördüğü ilaçları almak gerektiğini belirterek, ‘’Tıpta ilaçlar adet ile değil doz hesabı ile verilir. İçtiğiniz tablet sayısı fazla diye dozu fazla sanmayın’’ dedi.
‘’HIZI KESMEK İÇİN %30’U AŞI İLE BULUŞTURMALIYIZ’’
Her geçen gün vaka sayıları artış gösterirken Alper Şener, ‘’Vaka artış hızını kesmek için hızla aşılama lazım. Şu anda nüfusun yaklaşık %10’u aşılı. Hızı kesmek için %30’u aşı ile buluşturmalıyız. İstanbul öncelikli- üç büyük şehir/ vaka yoğunluğuna göre özel aşılama kampanyası vaka artış hızını keser!’ dedi.
‘’AÇIK ALANDA BİLE OLSA KALABALIKLAŞMAYIN’’
‘’Önümüzde ki iki hafta kritik falan değil artık... Geçtiklerimiz kritikti’’ diyen Şener, ‘’Bu artık bir milli mücadele... Maskenizi takın- özellikle toplu taşımada çift kat! Açık alanda bile olsa kalabalıklaşmayın, El hijyenine dikkat, Zorunlu haller dışında dışarı çıkmayın, serbest saatleri kovalamayın... Pozitif olduğunuzda filyasyon ekiplerine doğru bilgi verin, hekimlerin tavsiyelerine ve uyguladığı tedaviye güvenin, Aşı sıranız gelince, randevunuzu alıp- aşınızı olun... Bu bir salgın, hastaneler doluyor... Yoğun bakımlarda dolacaktır... Önümüzde çok güzel- İsrail ve İngiltere örneği var... Toplumsal uyum ile bunu da yeneceğiz’’ şeklinde ifade etti.
‘’İSRAİL’DE SATIŞA VE UYGULAMAYA SUNULDU’’
Bilgi vermeye devam eden Şener “SaNOtize”...ufuk açıcı bir gelişme daha Nitröz oksit içeren bir burun sprayi, Klinik çalışmada 24 saat içinde % 95, 72 saatte % 99 oranında Covid-19 virüsünü öldürmüş...çoğu İngiltere varyantı ...insan çalışmasında- İngiltere’de... Kanada da tamamlanan faz2’de sağlık çalışanlarında nazal spray+ gargara uygulanmış- bulaş ve enfeksiyon SIFIR ...143 hastalık seride. NO’in bir diğer özelliği ise immünmodülasyon. Ürünü geliştiren İsrail asıllı bir Kanada vatandaşı Dr.Gilly Regev...ürün İsrail’de satışa ve uygulamaya sunuldu 12 yaş üstünde uygulanabilir. Yeni Zelanda erken kullanımına izin vermiş...İngiltere ve Kanada da erken kullanım onayı vermek üzere. Önemi, Virüsün yayılımını önlüyor- bireysel tedaviye ve toplum sağlığına olumlu etkisi var! Sonuç, hızla temin edilip, ülkemiz içinde kullanılabilir. Yayılım hızını kesecektir’’ dedi.
SİNOVAC’TAN YENİ SONUÇLAR
Sinovac’tan yeni sonuçların Şili’den geldiğini söyleyen Şener, ‘’Sayı oldukça yüksek olduğu için güvenilir... Yaklaşık 5 milyon kişi 2 doz aşılanmış, hedef grup yaklaşık 15 milyon... Nüfusun % 30’u gibi. Ölümü %80 azaltıyor. Yoğun bakıma yatışı % 89 azaltıyor. Hastaneye yatış ve başvuruyu % 85 azaltıyor. Semptomatik enfeksiyonu % 67 azaltıyor. Tartışma bence bitmiştir’’ diye konuştu.
‘’KARMA COVİD AŞILARI GELİYOR’’
Şener, ‘’İlk kademe yasaklar ile artış durmaz ise genişleme olacaktır. Test zamanı önemli- semptomlar başladıktan sonra 5-7. Gün ideal zaman. Karma Covid aşıları geliyor. Yoğun bakım yatak doluluğu sınırda. Hasta kaybına yansıyabilir. 40’lı yaşlarda başvuru- yatış - yoğun bakım oranları artıyor’’ dedi.
‘’ÇİFT MASKE ŞART’’
Topla taşıma için çift maske önerisini yineleyen Şener, ‘’Toplu taşımada kalabalıklaşm… Saat dilimleri büyük şehirler için çok uygun değil gibi. Sonuçta 19:00 yasağına takılmamak için bu defa daha kalabalık bir ortama giriliyor. Büyük şehirler için daha esnek saatler konuşmalı. Çift maske şart’’ diye belirtti.
‘’AŞILAMA HIZLANMALI’’
Şener, Kademeli Kapanma hakkında, ‘’İlk 15 gündeki önlemlere uyum çok önemli... Eğer yine kitaba uymak yerine, kitabına uydurmaya kalkılır ise- daha ciddi/ sert/katı önlemler gelecektir. Aşılama hızlanmalı...İstanbul’a yeni özel önlem şart. Şehirler arası seyahat ikinci yarıda çok önemli hale gelecek. İlk yarıda çok etkisi olmaz. Varyant virüsün yaygınlaşması bu tabloda çok etkili oldu. 40’lı yaşlarda YB yatan ve ağır seyreden çok hasta görüyoruz. Önlemlere lütfen dikkat. Sırası gelen herkes lütfen aşısını olsun, özellikle Biontech için çok ciddi bir emek söz konusu ve dünyada herkesin aşıya ihtiyacı var. buna ulaşamayan çok’’ dedi.
‘’AŞILAMA OLMADAN ÇIKIŞ YOK’’
‘’İnsan hareketinin engellenmesi şart’’ diyen Şener, ‘’Ramazan ayında olası gelecek kısıtlama ile ciddi oranda sayıda düşme beklemek doğru olmaz... sabırla ve istikrar ile önlemlere devam şart. Aşı olmayanlar için diyecek bir şey bulamıyorum ama salgının başında bilinçsizce söylenen 'grip bu' ... 'gribin aşısı mı olur' söylemlerinin bunda etkisi olduğunu düşünüyorum. Tabip Odalarına ciddi sorumluluk düşüyor...hep beraber bu yanlış söylemlere fırsat vermememiz lazım, ortak bir dille yeniden bıkmadan anlatmamız lazım...aşılama olmadan çıkış yok’’ diye ifade etti.
‘’KÜBA AŞI GELİŞTİRMEYİ BAŞARAN EN KÜÇÜK ÜLKE OLACAK’’
Sadece ülkemizden değil, yurtdışından da koronavirüs hakkında örnekleri paylaşan Şener, Küba’nın başarısını anlattı.Şener, ‘’Küba olasılıkla dünyada aşı geliştirmeyi başaran en küçük ülke olacak, Soberana-2 aşısı, subunit konjugat aşı- faz 3 devam ediyor- tahminen %80-95 etkinlik bekleniyor. Bu yaz kendi ülkelerinde 11.2 milyon kişiyi aşılamayı hedefliyorlar...Aşıyı geliştiren Finlay Enst( ulusal ) bu yıl ikinci bir faz 3’ü İran ile ortak yapmak için antlaşmış. Abdala and Mambisa adlı iki nazal spray aşıda sırada ve faz 1/2’de geçen yıl bitmiş, Sonuç- imkansız hiç bir şey yok. Bu arada Soberena =hediye demek... Abdala=Küba devrimini anlatan meşhur bir şiir, Mambisa=Portekizli istilacılara direnen bir kahramanın adı. Bizim yerli ve milli aşımızın adı ne olmalı?’’ diye ifade etti.
‘’TAM KAPANMADAN MUCİZEVİ SONUÇ BEKLEMEYİN’’
‘’Hangi önlem çıkar ise çıksın-tam kapanma/ek tedbir Artık toplumsal olarak birlikte hareket edip, el birliği ile önlemlere uyup sıramız gelince aşımızı olmalıyız’’ diyen Şener, ‘’Tam kapanmadan mucizevi sonuç beklemeyin. Olgu sayısı çok arttı. Önlemlere uyum daha önemli’’ dedi.
‘’TAM KAPANMA SADECE ALMANYA VE FRANSA'NIN GÜNDEMİNDE’’
Dr. Şener, ‘’Kapanma mı, ek tedbir mi sorularına yanıt vererek, ‘’Her ikisi de akılcı... Kapanma olgu sayısını ve hastane yükünü azaltır ama mucizevi sonuç beklememek lazım 60gün altındaki kapanmalarda... Salgın artık sadece sağlık sistemi için değil sosyolojik-psikolojik-ekonomik sıkıntılar barındırıyor... Tüm Avrupa’da benzer durumda ama tam kapanma sadece Almanya ve Fransa'nın gündeminde’’ dedi.
‘’AŞI TEK YOL’’
‘’Ramazan ayında tam kapanma ile mucizevi sonuç beklememek lazım’’ diyen Şener,Vaka sayısı çok yüksek... Kapanma olduğu zaman bile bunu by-pass edenler olur ise; işe yaramaz! Herkes toplumsal mutabakat ile bu işin kötüye gittiğini bilerek hareket etmeli. Aşı Biontech randevusu alıp gitmeyenler var, aşı kaybı oluyor deniliyor? Sağlık çalışanları bile %14 aşılamamış... SB verisine göre...olmamalı...5’er dozluk olduğu için bu konuda sulandırma sonrası gün sonunda imhaya gidenler olmuş... Aşı tek yol; milyonlarca doz geliyor. Boşa gitmemeli’’ dedi.
Arzu Baladur
