Çanakkale’nin salgınla mücadelesinde vatandaşlarla önemli bilgiler paylaşan Prof. Dr. Alper Şener, son vaka ve uygulanan aşı sayısını değerlendirerek, ‘’Türkiye normalleşmeye Koşar adım gidiyor’’ dedi.
Geçtiğimiz yılın Mart ayından beri can almaya devam eden Koronavirüs hakkında salgının başından beri halkı bilgilendiren Dr. Alper Şener, salgının boyutunu hem Türkiye genelinde hem de Çanakkale özelinde değerlendirmeye devam ediyor. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, aşılamada yeni rekora ilişkin ‘’Evet. Şimdi artık korona korksun… Türkiye normalleşmeye koşar adım gidiyor’’ diye konuştu.
AŞI UYGULAMASI İÇİN KABİN
‘’Aklın yolu bir’’ diyen Şener, ‘’Aşılanma hızımız iyi, ileriye dönük planlamalarda başladı. 1. Hatırlatma dozu planlaması. Sinovac için 6. Ay. Biontech için 9-12. Ay. Meydanlara aşı uygulaması için kabinler’’ dedi.
ANTİKOR TESTİNİN SAHAYA İNMESİ LAZIM
Şener, salgının başından beri sahadan gözlem ve önerilerini aktarıyor. Dr. Alper Şener, ‘’Covid-19 Antikor Testinin Sahaya İnmesi lazım. Tek doz aşı olup enfekte olanlar için aşı endikasyonu tanımlamak için. İki doz aşı olup- hatırlatma doz gerekliliği veya zamanı tespiti için. Aşıya yanıtsız grubun tespiti için’’ dedi.
’’AŞI KISIRLIK YAPMAZ’’
Şener, aşının kısırlık yaptığı iddialarına karşı konuşarak, ‘’Aşı kısırlık yapmaz, hatta tam tersi gösterildi korona geçiren bazı erkeklerde sperm sayısı azalıyor’’ dedi.
‘’AŞI OLANLARIN İLAÇLARINI KESMELERİNE GEREK YOK’’
‘’Mevsimsel alerjisi olanlar aşı olabilir. Kullandıkları ilaçlarını kesmelerine gerek yok. Penisilin alerjisi olanlar aşı olabilir. Üretiminde antibiyotik kullanılmıyor’’ diyen Şener, aşı olduktan sonra da kan sulandırıcı ilaç kullanımı hakkında, ‘’Aşı olduktan sonra veya öncesinde kan sulandırıcı almaya gerek yok. Korona da bile çok seçili hasta grubunda kullanıyoruz’’ dedi.
‘’MUTLAKA BAŞKA BİR TİPTE AŞI İLE OLMALI’’
Sahadan bir gözlemlerini aktarmaya devam eden Şener, ‘’İnaktif aşının antikor seviyesi ve süresi tahminimizden kısa sürüyor olabilir. Aşılı pozitiflerin çoğu aşı sonrası 3. Ayda. Sağlık personeline hatırlatma dozu daha erken gerekebilir ve mutlaka başka bir tipte aşı ile olmalı’’ diye ifade etti.
‘’KIZILAY DESTEK OLABİLİR’’
Şener, ‘’Aşıda yaş sınırı kalkmalı. Herkese aşı randevusu tanımlanıp SMS ile gönderilmeli. Hem motivasyon sağlar hem de sahada çeşitli sebepler randevu oluşturamayanların işi kolaylaşır. Görünür yerlerde gezici aşı kabinleri olmalı. Kızılay destek olabilir’’ dedi.
‘’HASTALIK ŞİDDETİ ARTTIKÇA, GÖRÜLME SIKLIĞI ARTIYOR’’
Long Covid ve Dermatolojik Bulgular hakkında konuşan Şener, ‘’Nereden göreceğiz dememek lazım. En sık Pernio görülüyormuş. Hastalık şiddeti arttıkça, görülme sıklığı artıyor. Hatta tipik görüntü kovid ayağı’’ ifadelerinde bulundu.
‘’ALANDAKİ ÇALIŞMALARIN İVEDİLİKLE ARTMASI LAZIM’’
İlk yüz yüze kongreden izlenimlerini aktaran Şener, ‘’Mikrobiyom Terapileri Kongresi. Mikrobiyota, GALT, MALT... Bağışıklık sisteminin tam merkezinde. Mikrobiyota analizi ile bir çok sebebi açıklanamayan klinik tablonun kökenini bulmak mümkün aslında çoğunda sebep basitçe. yararlı bakteri azalması. Olgu sunumları çok güzeldi. Kronik yaradan, sebebi bilinmeyen döküntü, insülin direnci, kilo ya kadar her konuda deneyim ve uygulama paylaşımı izledik. Bu alandaki çalışmaların ivedilikle artması lazım... Çünkü sadece sağlık alanını değil- gıda üzerinde veteriner mikrobiyoloji ve ziraati de direkt ilgilendiriyor. Sağlık alanında biraz ötelendiğini biliyoruz ama konuya yakından bakınca özellikle Türkiye’nin - Anadolu’nun bu konuda inanılmaz potansiyeli olduğu aşikar- çok basit bir örnek anlattılar; Nar. Türkiye’den gidip, işlenip tüm Avrupa’ya Almanya üzerinden içerdiği antioksidan maddeler ayrıştırıp pazarlanıyormuş! Yüz yüze kongreye birazda güvenli turizm açısından baktım... Birkaç turist ile konuştuk... Türkiye’yi güvenli +ucuz +hizmet kalitesini yüksek buldukları için gelmişler. Benim de gözlemim güvenli olduğu yönünde- herkes çok dikkatli ve özenli- kapalı alanda maske denetimi- HES kodu sorgulaması- açık büfenin olmaması - masa ve şezlong mesafesi vb bir sürü ayrıntıya titizlikle uyulmuş. Gurur duydum’’ diye konuştu.
SÜTLE ANTİKORLAR ARTIYOR
Covid 19 ve Süt hakkında konuşan Şener, ‘’Çok ilginç bir konu. Ama alanım olmadığı için veteriner mikrobiyoloji ve Mikrobiyom çalışmalarına hakim olanların yorumu lazım. İddia Şu; İnsan korona virüs ile ineklerde görülen korona virüs filogenetik olarak çok yakın. M protein ve S2 aynı. BcoV (Sığır korona ) aşılanmış hayvanların sütünde bolca antikor var. Süt içimi ile bu antikorlar- insan da GALT ( Gut Associated Lymphoid Tissue ) ve MALT ( Mucosa Associated Lymphoid Tissue) ile insan hem mukozal ( bulaş) korunma hem de aşı benzeri etki ile korunma sağlayabilir. O zaman süt içelim. Çok ilginç’’ dedi.
‘’ AŞILARINIZ HEMEN OLUN’’
Hindistan Varyantı İkinci bir İngiltere Varyantı vakası olabilir’’ diyerek açıklama yapan Şener, ‘’Artık varyantlarda yeni adlandırma kullanılmaya başlandı; Alfa...B1.1.7...İngiltere -Beta...B1.351...Güney Afrika. Gamma iki grup ...P1...Japon ( eski Brezilya) ve E484K mutasyonu olan B1.1.7 Delta...B1.617.2...Hindistan. Gerisi tabloda var. Buraya kadarlar VOC (variants of concern) yani bulaş, ağır hastalık yapma potansiyeli, yeniden enfeksiyon ve aşıdan kaçma potansiyeli olanlar. VUI ( variants of underinvestigation); hala izlenen ve araştırılanlar. İngiltere sağlık Bakanlığı VOC bulaşlarına bakmış- okullar için oran bayağı yüksek görünüyor diğerlerinde de bulaş öyküsü çoğunlukla bildiklerimiz alışveriş, eğlence mekanları, kapalı çalışma alanları. Türkiye için önlemlere uyun ve aşılarınız hemen olun. Bir cisim yaklaşıyor olabilir. Çünkü İngiltere varyantı da böyle bir rehavetten sonra yayılmıştı’’ dedi,
‘’ZATÜRRE ORANI DA DÜŞTÜ’’
Şener, Covid-19’da son durumları değerlendirerek, ‘’Hasta sayısı düşmeye devam ediyor. İyileşen sayısı artıyor. Zatürre oranı da düştü. Uzun zaman sonra ölüm 100’ün altında. Nüfusun 3 katı aşı yolda - tedarik sorunu bitmiş. Şimdi sıra vatandaşta’’ dedi.
VARYANT İÇİN UYARDI
Hindistan varyantı Delta varyantı -B.1.617.2 ile ilgili yeni tespitleri aktaran Şener, ‘’Bu tip virüse karşı- Aşı ile oluşan nAb’ların koruyuculuğunun 6 kat az olduğu gösterildi. Daha bulaşıcı ve daha ölümcül olduğu artık kesin. Umarım Türkiye’de ki varyantlar arasına girip yaygınlaşmaz’’ dedi.
FARKLI TİPTE AŞIDA OLUMLU SONUÇLAR
“Önemli yeni sonuç” diyen Şener,’’Primer aşılama sonrası - 2 doz aynı tipte aşı- üçüncü dozun farklı bir tipte aşı olabileceğine yönünde olumlu sonuçlar vardı. Şimdi de 1. Ve 2. Dozların farklı olması durumunda nAb yanıtının - koruyuculuğun daha iyi olduğu gösterildi yani Birinci doz Sinovac, ikinci doz Biontech veya farklı kombinasyonlar olabilir. Aşı tedariki sıkıntısı nedeniyle Avrupa’da yapılmış ve sonuçlar oldukça iyi’’ dedi.
OKULLARIN AÇILMASINI DEĞERLENDİRDİ
Dr. Şener, Okulların açılmasıyla Kişisel Görüşlerini paylaştı. Şener, ‘’Olgu sayılarında kısmi artışlar olabilir, takip ve izlem/erken müdahale önemli... Ani sıçrama olmaması için. Bildiğim kadarı ile... eğitimcilerin ciddi kısmı halen aşılı değil. Okullarda belli aralıklarda tarama yapılması düşünülebilir. Aktif okula gelen öğrenci sayısı <500 olan okullarda haftalık beş. Aktif okula gelen öğrenci sayısı >500 olan okullarda haftalık 10. Öğrenciden alınan sürüntü örneği bir arada- ayırılmadan PCR çalışılmalı. Pozitif çıkması durumunda standart ayırım -filyasyon -karantina uygulanmalı. Okulda aşılı eğitimci oranı %60'ı geçenlerde buna gereksinim duyulmayabilir. Çocuklarda aşılanma çalışmaları başladı; yaygın aşılanmaya gerek var mı? Çocuklarda hafif seyretmesi ve ölümcül vakaların sadece ciddi yandaş hastalığı olanlarda olması, Toplumun zaten çocuklar dışında >%60 bağışık olması durumunda... riskli popülasyon için durum değerlendirmesi gerekir. Varyant yoğunluğu açısından. Varyant yoğunluğu olan ülkelerde yaygın 18 yaş altı aşılanma olabilir. Eğer yok ise saha da sadece ciddi yandaş hastalığı olan çocuklara aşı yapılması şeklinde öneri gelmesi olası görünüyor’’ dedi.
’’AŞILANMA HIZINI ARTTIRMAK ARTIK VATANDAŞIN ELİNDE’’
Şener, Son gelişmeleri değerlendirerek, ‘’Aşılanma hızını arttırmak artık vatandaşın elinde; aşı randevuları açıldı ve yeterli aşı geliyor. Toplumda %60 oranına ulaşmak hayal değil. Normalleşmek için tek ve uygun yol bu. Artık doğal beslenme, bütüncül tıp, sağlıklı yaşam vb kavramlara daha çok eğileceğiz. Çünkü covid bize şunu öğretti...ölüm riski VKİ>30 olanlarda çok yüksek...Ve ne yazık ki Türkiye belki de Avrupa’da en hızlı kilo alınan ülke artık’’ diye ifade etti.
Muzaffer Cirtel
