Biga ilçesinde kooperatif ortağı kadınların yaptığı Eceköy Peynirlerini ve markasının gelişim hikayesini BİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Ayfer Baykal, anlattı. Zorlu süreçte kendilerini bu yoldan döndürmek isteyenler olduğunu ifade eden Baykal, ‘’Bizim neler yapabileceğimizi anladılar. Biz çok iyi rol model olduk’’ dedi.
Biga ilçesinde bir grup kadın tarafından 2005 yılında kurulan Biga Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi (BİKAD), ağırlıklı olarak eğitim ve gıda sektöründe faaliyet gösteriyor. BİKAD’ın kurduğu Eceköy Peynirlerini de büyük ilgi topluyor. Kadın girişimi olarak başlayan üretim macerası Eceköy Peynirleri markasını aldı. Markasının gelişim hikayesini BİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Ayfer Baykal, Biga Araştırmaları Merkezi (BİGAM) tarafından yapılan söyleşide anlattı.
Biga Kadın Kooperatifi BİKAD’ın kurduğu, Eceköy peynirleri ile Özel peynirler ürettiklerini söyleyen BİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Ayfer Baykal, Türkiye’ de sadece, Eceköy peynirleri markasının ürettiğini peynirler olduğunu söyledi. “Süt üreticisi kadınların sütlerine katma değer sağlansın, geleneksel peynirler üretilsin diye evlerinin bahçelerine peynir üretim atölyeleri yerleştirdik” diyen Baykal, markalaşma sürecinden bahsetti.
‘’MANDIRA OLARAK HİZMET VERMEYE BAŞLADIK’’
BİKAD Yönetim Kurulu Başkanı olan Ayfer Baykal, ‘’2000 yılından kadın Kooperatifi başladı ve ivme kazandı. Çok iyi gidiyor, Türkiye’de 600- 700 tane kadın Kooperatifi var. Kentlerde yaptığımız bu örgütlenmeyi, kırsala taşıdık. Tanap’ den proje desteği aldık, Kadın Emeği Değerlendirme Vakfı, Biga Kadın Kooperatifi, Gümüşçay Belediyesi, Sürdürülebilir Akademi ve Kaymakamlık İştirakçı Kurumu olarak bu projeyi sunduk ve kabul edildi. Şu anda Gümüşçay’ da bir peynir mandırası olan, Jandarma lojmanını kiraladık. Düzenlemeleri yaptık ve Mandıra olarak hizmet vermeye başladık. Üç ayrı köyde, süt üreticisi kadınların sütlerine katma değer sağlansın, geleneksel peynirler üretilsin diye evlerinin bahçelerine peynir üretim atölyeleri yerleştirdik. Eceköy markası ile resmi olarak satışlarımız başladı. Katkı maddesi olmayan, doğal ve hijyenik ürünler üretiyoruz. Kapasitemiz şuanda kısıtlı. Özel peynirlerimiz var, Çıbrıka otlu rulo peynirimiz, Türkiye’ de sadece bizde var. Keçi peyniri, sepet peyniri, Çerkez peyniri, geleneksel usullere göre yapılan inek peynirimiz yapılıyor. Farklı lezzetler deniyoruz. Mesela kuru domatesli, zeytinyağlı inek peynirimiz var. İlgi görüyorlar, bu durum bizi çok mutlu ediyor. Daha büyük tesisler ile daha çok kadına ulaşılabilir. Trendyol gibi markaların kadınlara özel kampanyalarından da faydalanmak gündemimizde” dedi.
‘’KOOPERATİFLE BİRLİKTE ÇOK GÜÇLENDİK’’
Baykal, “Bu dönemde kooperatiflerde sürdürülebilirliği sağlamak büyük başarı, büyümek gibi hedef koyamıyoruz çünkü sıkıntılı bir dönem yaşıyoruz. Herkesin bir derdi var, kadın kooperatifi furyası var, ama nitelikli kooperatifler olmayabiliyor. Birileri kooperatif kursun diye kurmak olmamalı. Üç arkadaş olarak biz Biga kadın Kooperatifine çok emek verdik. Ama bu karar bizden çıkmadı. Ortak çalışacağımız kadınlardan talep aldık. Sonrasında da eğitimler verdik. Yani biz ihtiyaç ve talebe göre değerlendirme yapıyoruz. Tabi ki kooperatif olarak benim gönlümde çok daha fazla kadına ulaşmak, ekonomik olarak hayata kalmak var. Yoksulluk diye ciddi bir kavram var ve bu durumdan en çok etkilenen kadınlar ve çocuklar. Bu yüzden kadınların bu alanda yer almalarını istiyorum. Bizim derdimiz sadece para kazanmak değil. Kooperatifle birlikte çok güçlendik, Bu durum bizi duygulandırıyor” açıklamasında bulundu.
‘’BİZİM NELER YAPABİLECEĞİMİZİ ANLADILAR’’
Kooperatifi ilk kurmaya çalıştıklarında aldıkları tepkilerden bahseden Baykal, “Kadına bakış açısı beni çok üzüyor. Biz ilk kooperatifi kurduğumuzda ticaret odasına gittik, durumumuzdan, ne yapmak istediğimizden bahsettik. Lojistik desteğe ihtiyacımız olduğunu söyledik. Üniversitenin ticaret odasının bir toplantısı var gelin ve projenizden bahsedin dediler. Kadın bakış açısını anlatmaya çalıştık ve unlu mamuller ile çalışmaya başladığımızdan bahsettik. Oradan bir beyefendi çıktı ve ‘Ne istiyor bu kadınlar, hamur karma makinası mı, verelim gitsinler’ dedi. Bizi orada caydırmak isteyenler oldu. Kadınla iş olmaz, yapmayın, vazgeçin gibi sözler söylediler. Bu durum bizi üzüyor. Kadın Kooperatiflerinin daha güçlü, daha kurumsal, daha kararlar alabilen, söz hakkının olduğu kooperatifler olmayı hayal ediyoruz. Tabi artık kadına bakış açısında değişimler de var. Bize önceden mantıcı kadınlar diyorlardı. Belediye başkan seçiminde, Belediye başkanı adaylarını davet ettik ve Biga da kadın politikaları ile ilgili neler yapacaksınız, anlatır mısınız, diye sorduk. Seminerler yaptığımızı, kadın ve çocuk merkezleri açıldığını ve liderlik eğitimleri verildiğini gördüler ve bizim neler yapabileceğimizi anladılar. Biz çok iyi rol model olduk. Biga Kadın Kooperatifi olarak, Türkiye’nin her bölgesinden insanlara destek olmaya çalıştık” dedi.
Muzaffer Cirtel
