Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Deniz Teknolojileri Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi-Deniz Bilimci Doç. Dr. Barış Özalp’in, 2009 yılından bu yana üzerinde bilimsel çalışmalar yaptığı, Türk Boğazlar sisteminin tek ve en geniş sert mercan resif ekosistemi artık koruma altında.
27 Ağustos 2021 tarihinde resmi gazetede yayınlanan 2021/31 su ürünleri ek tebliğlerine göre ‘Çanakkale Dardanos Mercan Resifleri’ denizel koruma alanlarına eklendi. Bu kapsamda, nesli tehlike altındaki “Cladocora caespitosa” mercan kolonilerinin yaşam sürdüğü, sınırlı koloni sayısı ile temsil edilen Dardanos Resif alanında, 720-2000 metrekare sınırlı alan dahilinde yer alan koruma şamandırasının çevresinde tüm balıkçılık faaliyetlerine yasak getirildi. Dardanos mercan resifleri, genç koloniler ile birlikte yaşı 100’ün üzerinde olan yetişkin kolonilere de yaşam ortamı oluşturması bakımından, Türkiye’nin denizel koruma alanları içerisinde paleobiyolojik önemi yüksek bölgelerden birini temsil ediyor. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliğinin (IUCN) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının (UNDP) yakından takip ettiği mercanlar aynı zamanda Türkiye'nin ilk sert mercan resifi koruma alanı. Türk boğazlar sisteminin en geniş sert mercan resifi olan Çanakkale Dardanos Cladocora resifleri, 92 yetişkin koloni ile birlikte sayısı 560’ın üzerinde yavru ve genç sert mercan kolonisine yaşam ortamı oluşturuyor.
Türkiye'nin denizel koruma alanlarına eklenen bu mercan resifinin tanıtılmasına ve korunmasına katkı sunan Doç. Dr. Özalp, Türkiye'nin ilk doktoralı mercan resif biyoloğu olarak ön plana çıkyor. Dr. Özalp, Akdeniz’in resif oluşturabilme karakteri ile bilinen (reef-forming) tek kolonisel sert mercan türü olan C. caespitosa’nın, tropiklerde yaşayan mercanların tek akrabası özelliği ile dünyanın farklı bölgelerinde oluşturduğu yoğun habitatlarda titizlikle korunan canlılardan biri olarak, Dardanos mercan resif alanının dünyada en büyük Cladocora resifleri ile bilinen Hırvatistan Mljet Ulusal Parkı ile İspanya Columbrete Adalar resiflerine benzerlikler taşıması bakımından da önemli olduğunu ifade etti. Özalp, nesli tehlike altındaki mercan “Cladocora caespitosa”nın (IUCN-EN, Casado de Amezua et al, 2015) Çanakkale Dardanos resifleri dışında Bozcaada Tuzburnu ve Gökçeada Laz Koyu bölgelerinde de yoğun fasiyesleri olduğunu ve son yıllarda ÇOMÜ-BAP birimi tarafından desteklenen projelerde keşfedildiğini belirtti. Koruma altına alınan Dardanos mercan resif bölgesi aynı zamanda, 2018-2020 yıllarında ÇOMÜ-BAP birimi tarafından desteklenen, Türkiye’nin ilk sert mercan transplantasyon projesinin gerçekleştirildiği lokasyonu temsil ediyor. Balıkçı ağları tarafından tahrip edilen yetişkin kolonilerden kopan parça mercanlar kullanılarak sualtında kurulan ekim istasyonuna aktarılan 64 yavru mercan, halen bölgede sağlıkla yaşamını sürdürüyor. İlerleyen zamanlarda doğal mercan resif koruma alanının; ÇOMÜ tarafından dalgıçlara bilimsel refakat/rehberlik uygulanması durumunda, dalış turizmine de katkı sağlayacak alanlardan biri olacağı ve bölgedeki paleobiyolojik önemi yüksek 100 yaşın üzerindeki yetişkin kolonilerin yabancı dalgıçların ve bilim insanlarının da dikkatini çekeceği öngörülüyor.
Haber Merkezi
