Ezine ilçesindeki Cezayirli Hasan Paşa Köşkü, şimdiye kadar bir önlem alınmaması ve onarılmaması nedeniyle bir bir dökülüyor. Tarlalar içindeki köşkün bir bölümü yıkılırken ana duvarları olduğu gibi duruyor.
Ezine ilçesinde, Üvecik, Yeniköy ve Mahmudiye köyleri arasında Batak Ovası'na hakim bir konumda bulunan Cezayirli Hasan Paşa Köşkü, bugün hiçbir kalıntısı bulunmayan 18'inci yüzyılda Yerkesik köyü olarak bilinen yerleşim alanı içerisinde ayakta kalmayı başaran tek yapı olarak dikkat çekiyor. Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından koruma altına alınan ve arkeolojik sit alanı içerisinde yer alan köşkün mülkiyeti Müze Müdürlüğü'nde bulunuyor. Yüksekçe bir bodrum katla birlikte üç katlı olan yapının güney yönden direk ikinci kata giriş sağlayan bir kapısı bulunuyor. Kapının önünde ahşap olduğu düşünülen merdiven ve podyum kısmı günümüze kadar ulaşmadığı gibi, yapının iç kısmında bulunan ara bölmelerden hiçbiri de mevcut değil. Yapının çatı kısmının köşelerinde küçük balkon şeklinde ve kule görünümündeki fenerlikler ilginç görüntü oluşturuyor. Dikdörtgen şeklindeki pencerelerin üzerinde yalancı kemer bulunuyor. Yapının iç bölümünde duvardaki alçı sıvalar üzerinde kazıma çizgi ile çizilmiş tekne resimleri de dikkat çekiyor.
Cezayirli Hasan Paşa, 18’inci yüzyılın ortalarında Kaptan-ı Deryalık yapmış önemli birisi. Özellikle Batı Anadolu’daki su ile ilgili projelerde Cezayirli Hasan Paşa’nın ismi geçiyor. Bu yapının da 1770’lerde yapıldığı belirtiliyor. Cezayirli Hasan Paşa Köşkü’nün etrafındaki Kesik köyündeki bataklık sularını akıtmak için Beşik Koyu'na kadar bir kanalın kazıldığını verilen bilgiler arasında.
Daha 1770’lerin başlarında, Cezayirli Hasan Paşa’nın bu bölgeyi ihya etmek için geliştirdiği bir proje. Bu köşk özellikle Çanakkale Boğazı’ndaki deniz ticaretini, gemi seferlerini kontrol amaçlı da yapılmış bir yapı. Çanakkale Boğazı’na girmeden önce Beşik Koyu'nda uygun rüzgarları bekleyen gemilerin de gözlemlendiği önemli jeopolitik bir nokta. Bu kadar iyi korunmuş bir binanın çok fazla örneği Anadolu’da olmadığı da belirtiliyor.
ONARILMAYI BEKLİYOR
Köşk, tarlalar içinde büyük bir yapı olarak dikkat çekiyor. Yıllarca kaderine terkedilen bu yapı için bir çalışma başlatılmıştı geçen yıl. Troya Müzesi, Troya Ören Yeri ve Cezayirli Hasan Paşa Köşkü aslında Troya Kültür Rotası'nın da üzerinden geçtiği bir destinasyon olduğu için bu çerçevede bir restorasyon yapılması hedefleniyor.
Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararıyla, 2018 Troya Yılı kapsamında Cezayirli Hasan Paşa Köşkü'ne ulaşımı sağlayan yol parke taş kaplanarak yapıldı. Köşk, hazırlanacak bir proje doğrultusunda yakın zamanda restore edilerek, kültür turizmine kazandırılması hedefleniyor. Bu yönde bir çalışma başlatılmış olsa da şuana kadar ortada fiziki olarak bir gelişme olmadığı da görünüyor. Köşk tüm heybeti ile zamana karşı direniyor. Büyük bölümü yıkılan köşkün ne zaman onarılacağı ise bilinmiyor.
Mehmet Güler
