Kendine has bir tadı, kokusu ve çeşitli renkleri vardır. Renklerindeki değişiklikler bazı ek özellikler sağlasa da genel havuç faydaları her renkte mevcuttur. Havucun besleyici değeri içindeki çözünür ve çözünmez posadan, renk pigmentlerinden, vitamin ve minerallerinden ileri gelir.
Havucun %85’ten fazlası sudan oluşur. Yaklaşık %10’u lif ve şeker, kalan kısmı az miktarda yağ, protein, vitamin ve minerallerdir. İçeriğinde A vitamini öncülü karotenoidler, B3, B6, C ve K vitaminleri ve folik asit bulunur. Havucun rengi içinde bulunan karotenoidin türüyle ilgilidir. Genellikle bilinen turuncu havuçta ß-karoten (beta karoten) bulunur. ß-karoten antioksidan kapasitesi yüksek bir bileşendir. Bulunduğu gıdaya sarı-turuncu renk verir. Havuç, ß-karoten yönünden en zengin sebzelerden biridir. Kışın hasat edilen bir havuçta 4,5-8 mg/100 gr kadar ß-karoten bulunabilir. Yazın hasat edilen havuçların karoten değeri daha azdır. 50-60 gram ağırlığındaki bir büyük boy havuç 35-40 kalori enerji verir. Havucun potasyum ve sodyum içeriği oldukça yüksek olmakla beraber fosfor, kalsiyum, magnezyum ile az miktarda demir ve çinko içerir.
Havucun Faydaları Nelerdir
Yüksek oranda ß-karoten içeren havuç bu sayede güçlü antioksidan kapasiteye sahiptir. Bilimsel çalışmalar ß-karotenin kanserden korunmada etkili olduğunu gösterir. Havuç tüketimi yüksek olan erkeklerde prostat kanser riski daha düşüktür. Düzenli havuç yiyen kadınlarda meme kanseri görülme oranı daha azdır. Akciğer kanserinin önlenmesinde de havuç faydalıdır. Sigara içen kişilerde plazma ß-karoten seviyeleri düşebilir. Sigarayı bırakmak ve ciğerlerin onarılması için düzenli havuç yemek akciğer kanserini önlemekte etkilidir. Hâl-i hazırda akciğer kanserine yakalanmış kişilerde ise uzun süreli ß-karoten alımı tümörün büyümesine neden olabilir. A vitamini ve potasyum kalp sağlığı üzerinde önemli besin öğeleridir. Bunları bolca içeren havuç bu sayede kalbe de oldukça faydalıdır. Koroner kalp hastalarında plazma ß-karoten seviyesi genellikle düşüktür. Diyetle yeterli ß-karoten alımı kardiyovasküler hastalık riskini azaltır.
Havuç göz sağlığı üzerinde de çok etkilidir. Kseroftalmi(göz kuruluğu) hastalığı A vitamini eksikliğinde ortaya çıkar. Havuçtaki beta karoten vücutta A vitaminine dönüştüğü için bu hastalığın önlenmesinde havuç çok önemlidir. Yeterli ve düzenli havuç yiyen insanların katarakta yakalanma riski azdır. Çocukların küçük yaştan itibaren havuç yemeye alıştırılması, ileride sağlıklı gözlere sahip olmaları açısından önemlidir. Havucun en önemli faydalarından biri diyabet hastaları için uygun ve besleyici bir sebze olmasıdır. Lifli yapısı sayesinde kan şekerinin hızlı yükselmesini önler. Glisemik indeksi düşüktür. Kan şekerini dengelemek için diyabet hastaları açısından oldukça kullanışlıdır. Havuçtaki ß-karoten diyabete bağlı komplikasyonların önlenmesinde ve tedavi edilmesinde çok etkilidir. Diyabet hastalarının şeker oranı yüksek bebek havuçlar yerine posa oranı yüksek büyük havuçlardan yemesi daha faydalıdır.
Havuçta çözünür ve çözünmez posa birlikte bulunur. Çözünür posa bağırsaktaki faydalı bakterileri besleyip sayılarını arttırır. Çözünmez posa ise feçes (gaita) geçişini kolaylaştırarak kabızlığın giderilmesine yardımcı olur. Böylece havuç bağırsak sağlığı için de oldukça faydalıdır. Havucun yararları konusunda renk farklılığının etkisine değinmek gerekir. Kırmızı ve mor havuçlar renk pigmentleri sayesinde bazı ek özelliklere sahiptir.
kaynak: medicalpark
