Cilt kanserleri, hiçbir uyarı vermeksizin normal deri üzerinde ortaya çıkabileceği gibi önceden var olan bir ben üzerinde de gelişebilir. Bu nedenle benlerin dikkatle izlenmesi gerekmektedir.
Hayatı tehdit eden cilt kanserine neden olan melanomun kaynağı; melanosit adı verilen hücrelerdir. Melanositler, deriye rengini veren ve bronzlaşmayı sağlayan melanin pigmentini üretirler. Melanom, melanositlerin anormalleşerek aşırı ve kontrolsüz çoğalmaları sonucu oluşur ve başka organlara yayılma potansiyeli taşır.
Cilt Kanseri Türleri Nelerdir?
Cilt kanserinin 3 türü bulunur. Bunlar; bazal hücreli kanser, sküamoz hücreli kanser ve melanomdur. Bazı kanser türlerinin tedavisi kolayken, bazı türleri hayati tehdit oluşturabilir.
Bazal Hücreli Kanser
Cildin en üst katmanında bulunan bazal hücrelerde görülen kanser türüdür. Cilt kanserleri arasında en yaygın olan türdür. Çoğunlukla cildin güneş etkisine maruz kalan bölgelerinde oluşur. Bu kanser türü için risk grubunda bulunanlar, açık ten rengine sahip olanlardır. Hastalık ilerleyen yaşlarda, cilt üzerindeki yaralar, kabarıklıklar ve kırmızı lekeler şeklinde kendini gösterebilir.
Skuamöz Hücreli Kanser
Skuamöz hücreli kanser, bazal hücreli kansere benzer özellikler gösterir. Farkları Skuamöz hücreli kanserin cildin orta ve dış katmanlarını oluşturan skuamöz hücrelerinde gelişmesidir. Çoğunlukla UV ışınlarına maruz kalan yüz, saç derisi, boyun ve ellerde görülür. Ancak güneşe maruz kalmayan vücut bölgelerinde de ortaya çıkabilir. Belirtileri ve risk grubu bazal hücreli kansere benzerdir. Skuamöz hücreli kanserin yayılma ihtimali olduğundan erken tanı ve tedavisi önemlidir.
Melanom
Melanom cilt kanserlerinin en tehlikelisi ve en nadir görülen türüdür. Cilde rengini veren melanosit hücrelerinin kontrolsüzce çoğalması sonucu görülür. Genetik yatkınlık, UV ışınlarına maruz kalmak hastalığın nedenlerindendir. Tedavi edilmediğinde tüm vücuda yayılım gösterebilir. Vücudun herhangi bir yerinde siyah, kahverengi, mavi, mor lekeler şeklinde görülebilir.
Cilt Kanserlerinden Korunma Yolları
Cilt kanserleri genellikle deri yüzeyinde başladığı için erken dönemde saptanma şansı çok yüksek kanserlerden biridir. Erken tanı için de, kişinin kendi derisini belli aralıklarla düzenli olarak kontrol etmesi çok yararlıdır. Bunun için her ay çırılçıplak boy aynasında yeterince aydınlatılmış bir ortamda derisini tepeden tırnağa incelemesi, görülmesi güç bölgeler için bir el aynasından faydalanması gerekiyor.
Yüzden başlayarak, saçlı deri (başka birinin yardımı istenebilir), boyun, omuzlar, sırt, göğüs vb. aşağı doğru sistemli olarak incelemelidir. Kasıklar, kolların ve bacakların iç kısmı, ayak tabanı ve parmak aralarını unutmamak gerekir. 5 dakikadan daha kısa süren bu işlemi, belirli aralıklarla düzenli olarak yapmak cilt kanserine karşı hazırlıklı olmak için gereklidir.
Güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunmak, cilt kanseri riskini azaltmada büyük önem taşır. Özellikle yaz aylarında 11-4 saatleri arasında direk güneşe maruz kalmamak, mutlaka koruyucu kıyafetler ve güneş koruyucular kullanmak, solaryum gibi suni ultraviyole ışınlarına uzun süre maruz kalmamak gerekir.
Benlerinizi izleyin!
Deri üzerindeki değişiklikleri, benlerdeki farklılaşmaları takip ederek vakit geçirmeden bir dermatoloğa başvurmak, cilt kanserinin en tehlikeli türü olan melanomun erken tanı şansını yüksek oranda artırıyor.
Nedenleri
Cilt Kanserlerinin Nedenleri Nelerdir?
Diğer cilt kanserlerinde olduğu gibi özellikle açık tenli kişilerde güneşe aşırı maruz kalma, melanom için de çok önemli bir risk faktörüdür. Aile fertlerinde melanom öyküsü bulunan kişiler, özellikle de çok sayıda (75-100 veya daha fazla) beni olanlar yine risk altındadırlar.
Melanom daha çok açık tenli ve kolay çillenen kişilerde görülürse de esmer tenli olmak melanomun gelişmesine karşı tamamen önleyici özellik göstermemektedir. Esmer tenli kişilerde melanom daha çok ayak tabanı ve avuç içinde, tırnak altında veya çok nadiren ağız içinde gelişebilir.
Cilt kanserinin gelişmesinden sorumlu olabilecek risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:
Açık tenli, kızıl saçlı ya da çilli olmak
Ailede ve kişide cilt kanseri öyküsü olması
Uzun süreli UV ışınlarına maruz kalmak, güneş yanığı ya da solaryum etkisi
Vücutta çok sayıda ben bulunması
Zayıf bağışıklık sistemine sahip olmak
Yoğun radyasyona maruz kalmak
Uzun süre zehirli kimyasallara maruz kalmak
İyileşmeyen açık yaralar
Sigara kullanımı
İlerleyen yaş
Organ nakli yaptırmış olmak
Bazı cilt hastalıkları ve bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar
Belirtiler
Cilt Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Cilt kanserleri hiçbir uyarı vermeksizin normal deri üzerinde ortaya çıkabileceği gibi önceden var olan bir ben üzerinde de gelişebilir. Bu nedenle, değişikliklerin algılanabilmesi için vücuttaki benlerin yerleşimini ve görünümünü iyi tanımak gerekir. Melanom benleri, diğer atipik benlerle karıştırmak mümkün. Bazen melonom, normal bir ben zannedilebilir; aslında o ben, başlangıcından beri melonom olabilir.
Cilt kanserinin belirtileri şu şekildedir:
Benlerdeki form ve renk değişiklikleri
Deride soyulma
Derine kanama
Ben üzerinde şişlik veya kabartı oluşması
Ayrıca kaşıntı, hassasiyet ve ağrı gibi benle ilgili his değişiklikleri de bulunabilir. Ancak anormal görünen bir benin çıkarılması ya da yakın olarak izlenmesi gerekliliği konusunda ilgili hekim (sıklıkla dermatolog) öneride bulunmalıdır.
Kaynak: www.acibadem.com.tr
