Şehir merkezinde bulunan kapalı pazar alanı halkın kullandığı ortak yerlerden biri. Özellikle Cuma günleri daha fazla malzemenin olduğu pazar yeri balıkhaneden tuhafiyeye, züccaciyeden sebze meyveye her anlamda zengin. Vatandaş istediğini biraz daha ucuza bulabilmekte ve istediği bölüme rahatlıkla ulaşabilmekte. Son zamanlarda gelen zamlardan dolayı halk durumdan şikayetçi ve pazar çantalarını dolduramadığı için üzgün. Üretici ise akaryakıta gelen zamlardan sonra fiyatlarda yükseliş olduğunu söylüyor.
AKARYAKITIN ÜRETİMDE BİR ETKİSİ VAR MI?
Pazar yeri toplamda beş bölümden oluşmakta. Balık yeri, tuhafiye, ayakkabı, süt ürünleri ve sebze meyve bölümü olarak ayrılmakta. Balık fiyatlarındaki artış hem satıcıyı hem de alıcıyı olumsuz etkiliyor. Çanakkale’nin göz bebeği olan sardalya balığının kilosu 70TL üzerinden satışa sunuluyor. Satıcı durumdan şikayetçi olsa da gün şatlarında açığı ancak bu şekilde kapatacağını söylüyor. Sebze-meyve bölümünde ise fiyatlar gerçekten dudak uçuklatan fiyatta. 2022 yılına göre sebze meyvenin TÜİK Haziran Ayı verilerine baktığımızda yıllık yüzde 57,93, aylık yüzde 4,04 arttığı görüldü. Bu artış esnafın ihracatını da olumsuz etkilemekte.
Satışların geçen yıla göre düştüğünü belirten Pazar esnafı, vatandaşların alım gücünün düşmesi ve fiyatların artışı nedeniyle daha az ürün sattıklarını söyledi. Esnaflar, “Son zamanlarda akaryakıt zamlarının artması çiftçinin tarım yapmasını zorlaştırmakta ve esnaf aldığı maldan kar etmek için aldığının üstünde satmak durumunda.” dedi. Esnaflar fiyat artışlarını başta akaryakıt fiyatlarının artması ve diğer maliyetilerin artmasına bağlasa da, pazarda vatandaşlar yüksek fiyatlar nedeniyle eli boş dönüyor.
Pazarda alışveriş yapan ve ismini vermek istemeyen bir vatandaş, “Pazardaki fiyatlar o kadar uçuk ki... Ben birkaç yıl önce 50 TL’ye torbamı doldururken şimdi 200 TL’ye zor çıkıyorum.” dedi. Halkın birçoğu pazar torbalarını önceki yıllardaki gibi dolduramadığı için tepkili. Pazara giriş yaptığınızda genel ev ihtiyacı ürünlerin 50, 60 ve 70 TL gibi uçuk fiyatlara satılıyor olduğunu görmek insanları düşündürüyor. Çanakkale’nin meşhur Köşdere domatesi geçen yıl ortalama 18 TL iken şimdi ortalama 33TL ye, yine tüm mutfakların yazın vazgeçilmezi taze fasulye rekor kırmakta. 2022 yılında 10 TL ye satılan fasulye 2023 yılında 40 TL ye yükselmiş durumda. Ayrıca kalsiyum deposu süt ürünlerinde durum çok farklı değil. 2022 Ocak Ayında klasik beyaz peynirin kilosu 47 TL üzerinden satılırken 2023 yılı Temmuz ayında bu fiyat 150 TL ye kadar yükseldi.
Temel gıdalardaki yüksek artış hem esnafı hem de alıcıyı büyük ciddiyetle düşündürmekte. Pazardaki esnaf elinde ürün kalmasından mutsuz. Satmaya çalıştığında müşteriye pahalı gelmekte elinde kalsa zarar etmekte. Öte yandan tuhafiye ve ayakkabı bölümünde durum aynı olamamakla beraber vatandaşa mağaza ürününden daha uygun gelmekte.
Vatandaş genel anlamda mağazadan yapılan tuhafiye alışverişinin pazarda satılan ürünlere göre daha pahalı olduğunu söylemekte. Yıl içerisindeki enflasyon artışı nedeniyle birçok kişi kalite farkından ödün vererek pazar yapmayı daha çok tercih etmekte.
Çanakkale de pazar üç gün merkezde olan kapalı pazar yerinde yapılmakta. Salı günü yapılan pazarın genelde meyve sebze ağırlıklı, Pazar günü yapılan pazarın çok daha az olduğu, Cuma günü olan pazarın geniş kapsamlı ve diğer günlere göre daha uygun olduğu gözlemlenmiştir. Halk bu yüzden sık olarak Cuma Pazarını tercih etmekte eksikleri olduğunda diğer günleri de değerlendirdiğini söyleyebiliriz.
Tuba Demirtaş
