Skepsis, ilk kez Bayramiç’in 18 km. güneydoğusundaki Evciler köyü yakınında kurulmuş. Sonradan da Bayramiç’in 10 km. doğusundaki, bugünkü Kurşunlu köyünün olduğu yere taşınmış. Her iki yer arasındaki uzaklık ise 10 km. Skepsis, Prof. B. Umar’a göre Hellen dilindeki Skepto fiilinden türetilmiş. Anlamı “dayanak” olduğundan böyle bir sözcüğün kente verilemeyecegi kanısında.
Büyük olasılıkla Anadolu kökenli bir isim Hellen dilinde değiştirilmiştir. Skepsis’in kuruluşuyla ilgili tam bir bilgiye sahip değiliz, ancak 1.inci binin başlarında Truva kralı Priam’ın soyundan gelen Hektor’un oğlu Skamandrios ile Aineias’ın oğlu Askanias’ın şehrin kurulmasına yardımcı oldukları ve uzun zaman da burada hüküm sürdükleri söylenir. Ksenophon’dan öğrendiğimize göre M.Ö. IV. yüzyılda kocası Zenis’den devraldığı hükümdarlıkla Mania isimli bir kadın Skepsis Satrapı olarak burada hüküm sürmüş ve topraklarını genişletmiş. Mania’yı damadı Meidias öldürerek başa geçmiş fakat halk bunu tasvip etmemiş. M.Ö.399’da Spartalı komutan Derkylidas kenti almak için buraya geldiğinde, halk yeni Satrap Meidias’ın arzusu hilâfına onu kentin dışında karşılayarak şehri teslim etmişlerdir.
Derkylidas Skepsis halkına hür ve muhtar olacakları sözünü verdikten sonra halkla birlikte şehre girmiş, akropoldeki Athena mabedine giderek kurbanlar kesmiş. Daha sonra Meidas’ın evine giderek hazinelerine el koydu ve onu tahttan indirerek demokratik bir düzenle halkın kendi kendisini idare etmesini sağlar. Buna çok sevinen halk Derklydidas’ı yüksek kale burçlarına çıkarak uğurlamışlar. Roma döneminde sikke bastırmış olduğunu buluntulardan anlıyoruz.
İlkçağ sonu ile Ortaçağ başlarında büyük bir önem kazanmış ve piskoposluk merkezi olmuş. M.S.431’de Efes’te toplanan konsil toplantısında Skepsis’i piskopos Athanasion temsil etmiş. 452’deki Khalkedon toplantısında Philostargios tarafından temsil edilmiş. 787 ‘deki ikinci İznik konsilinde Skepsis’i temsil eden bir piskoposun olmayışı bu tarihte önemini kaybettiğini göstermekte.1800 ‘lü yıllarda buradaki önemli bir aile olan Hadimoğulları Bayramiç kasabasında birçok inşaat yaparken ne yazık ki kentin antik taşlarını kullanmışlar. Özellikle Konak Câmiinde şpoli malzeme bolca kullanılmıştır. Schliemann 1881’de buraya geldiğinde ,Kurşunlu köyünde yaptığı kazılarda bazı kalıntılara rastlamış, tıpkı Assos’un duvarları gibi duvar kalıntıları bulmuş, ayrıca 3 x 1.80 ebadında bir bina kalıntısı da bulmuş ise de bunlar pek önemli parçalar değildir. Skepsis’in aşağı kenti ile nekropolü Bayramiç Barajının suları altında kalacağından,1993 de burada kurtarma kazısı yapılmış, ortaya bir hamam çıkarılmış, mezar stelleri ve çeşitli mimari parçalarla karşılaşılmıştır.
Bünyamin Nami Tonka
Foto: Arşiv
