Çanakkale Savaşları’nda düşman gemilerine geçit vermeyen tabyanın bakımsızlığı dikkat çekiyor. Bonetlerin üzerindeki toprak kayması yapının zarar görmesine neden oluyor. Ayrıca alanda oluşan çukurlar ziyaretçilerin yürümesini zorlaştırıyor.
Çanakkale Boğazı’nın en dar noktasında yer alan Namazgâh Tabyası, bölgenin savunma tarihinin önemli simgelerinden biridir. Osmanlı döneminde, Baron De Tott’un önerisiyle inşa edilmeye başlanan bu tabya, Kilitbahir Kalesi’nin hemen yanında yer alıyor. Sultan Abdülaziz döneminde yapımına başlanan ve 1892 yılında tamamlanan tabya, savaş dönemlerinde bölgenin stratejik önemine hizmet vermiştir.
Namazgâh Tabyası, Rumeli Aziziye Tabyası olarak da bilinir. Adını, geniş avlusunda askerlerin topluca namaz kılmasından alır. Yapının 26 adet boneti bulunuyor. Bonetler, üst kısımları toprakla örtülen ve cephane muhafaza eden yapılar olarak bilinir. Tabyanın iç mekânları kesme taşlarla inşa edilmiş olup, savaş dönemlerinde önemli bir harekât merkezi olarak kullanılmıştır.
Restorasyon çalışmaları 2006 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılmış ve tabya, Deniz Savaşları Müzesi olarak düzenlenmiştir. Müze içerisinde, savaş objeleri, fotoğraflar, çizimler ve 18 Mart 1915’teki muharebelere dair bilgi panoları sergilenmektedir. Tabya, 14 Kasım 1980 tarihinde “Korunması Gereken Kültürel Varlık” olarak tescil edilmiştir.
Namazgâh Tabyası, tarihî ve kültürel değerinin yanı sıra bakım eksiklikleriyle de dikkat çekiyor. Son dönemde, tabyanın çeşitli sorunlarla karşı karşıya. Tabyanın bonetlerinin üzerindeki toprakların kayması nedeniyle yapılar zarar görmüş durumda. Ayrıca, tabyanın etrafındaki yollar, çukurlar ve bozulmalar alana gelen ziyaretçilerin geçişlerini zorlaştırıyor. Kaldırımlarda oluşan otlar, ziyaretçilerin rahatça hareket etmesini de engelliyor. Çöpler ise tarihi alanın görüntüsünü bozuyor.
Özellikle, koruma altına alınan ve zincirlerle çevrilen, ortasında büyük bir çukur bulunan bölgenin içine atılmış çöpler dikkat çekiyor. Bu durum, hem tarihi yapının korunmasını hem de ziyaretçi deneyimini olumsuz etkiliyor. Gelen ziyaretçiler, bu sorunların bir an önce çözülmesi ve Namazgâh Tabyası’nın hem estetik hem de yapısal bütünlüğünün korunması için gerekli önlemleri alınmasını bekliyor.
Bünyamin Nami Tonka
