Çanakkale’ye son zamanlarda verilen en büyük zararlardan biri de Ekoturizm. Çanakkale genelinde verimli tarım arazileri Ekoturizm adı altında ranta çevriliyor. Şimdiye kadar yüzlerce dosya geçti il genel meclisinde. AK Parti ve CHP’li meclis üyelerinin katkısı ile geçen dosyalar ile çok sayıda villa da dikildi. Yüzlerce dosya içinde şimdiye kadar sadece 4 tanesi aslına uygun yapıldı.
Bu soruna tepki gösteren Çanakkale Akademik Odalar Birliği, Çanakkale Kent Derneği, Çanakkale Sağlık Çalışanları ve Emeklileri Derneği, İda Dayanışma Derneği, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Lapseki Çevre Derneği, TMMOB Çanakkale İKK ve TEMA’ ın ortak basın açıklaması yaptı.
Ortak basın açıklamasında Ekoturizm İle İlgili bir yönetmelik bulunmadığına dikkat çekilerek “Çanakkale’de Ekolojik Turizm ilk olarak 2014 yılında gündeme gelmişti. Çanakkale’nin doğal zenginliği ve turizm potansiyelinin kırsal kalkınmayı sürdürebilir şekilde destekleyebileceği ümidiyle uygulamalar heyecan yaratmıştı. Ekoturizm uygulamalarına ilişkin Yasal mevzuata ilişkin yönetmelik bulunmamaktadır. Ekoturizm taslakları, Balıkesir-C¸anakkale Planlama Bo¨lgesi 1/100.000 O¨lc¸ekli C¸evre Du¨zeni Planı’nın “8.16. Eko- Turizm Alanları” bas¸lıgˆı altında yer alan plan hu¨ku¨mleri, Ku¨ltu¨r ve Turizm Bakanlıgˆı Plan I·nceleme ve Degˆerlendirme Kurulu’nun notları ile düzenlenmektedir. Uygulama, yürütme ve denetleme sorunları oluşmaktadır. Ekoturizm dosyaları nedeni ile ilgili kurumlar üzerinde iş yükü aşırı derece artmaktadır. T.C. C¸evre, S¸ehı·rcı·lı·k Ve I·klı·m Degˆı·s¸ı·klı·gˆı· Bakanlıgˆı Meka^nsal Planlama Genel Mu¨du¨rlu¨gˆu¨ dönem dönem “Eko-Turı·zm Alanları Plan Hu¨kmu¨ Degˆı·s¸ı·klı·gˆı·” Başlığıyla notlar yayınlanarak uygulamaları işler kılmaya çalışmaktadır.
Ekoturizm uygulamalarının, kırsalda yaşayan insanların sosyoekonomik kalkınmalarını desteklemesi, kente sıkışan insanların da doğada şifa bulma potansiyeli yönüyle, önemli bir işlevi bulunur. Ancak mevcut ekoturizm uygulamaları ile kır yaşam koşullarının ekolojik temellerle iyileştirmesi beklenirken kötüleşmeye neden olmaktadır. Ekoturizm “Butik Otel”, “O¨zel Konaklama Tesisi” ve “Yazlık villa” uygulamalarına dönüşmüştür. Bazı ulusal şirketler de “eko-turizm imarlı arsa” ilanları ile tarla satışına başlamıştır. Ekoturizm projeleri “imar rantına” dönüşmüştür. Yasaya aykırı reklam ve ilanlar kötü örnekleri çoğaltmaktadır. Çanakkale’de 400’ün üzerinde ekoturizm başvurusu olduğu bilgisi mevcut iken ekolojik turizmi önceleyen 5 proje henüz mevcut değildir. Çanakkale İl Genel Meclisi tarafından dekarlarca genişlikteki 42 projenin onay bulması kaygı oluşturmuştur. Projelerin Çanakkale Valiliği tarafından geri gönderilmesi ümit yaratmıştır.
Doğa özlemi çeken kent insanı kırsal özlemi bazı emlak dolandırıcılarının iştahını kabartmaktadır. Tarladan arsa vasfına dönüşen arazilerin, kıymet takdirinin misli ile artış göstermesi tüketiciyi aldatılmaya açık hale getirmektedir. İnternet satış sitelerinde, sosyal medya ilanları ve kent billboardlarında 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu muhalefet oluşturan pek çok ilan bulunmaktadır. Mevcut ekoturizm uygulamaları orman ve tarım ekosistemine önemli şekilde zarar vermektedir. Marjinal tarım arazi olarak değerlendirilen alanların tamamına yakını bozulmuş mera arazisidir. Tarım arazilerinin ıslah edilmesi yerine “marjinal arazi” vasfı ile değerlendirilmesi ekoturizm uygulamalarına konu olması son derece yanlıştır. Çanakkale Bayramiç, Ezine ve Ayvacık ekoturizm planlarının arttığı bölgeler iken meraya dayalı hayvancılığın uygulandığı yörelerdir. Bu araziler coğrafi işaretli ürünlerimizin önde olduğu yöremizdir. Oysa ki tarımsal üretimin sürekliliği, doğru su yönetimi, tarımsal üretim bütünlüğü günden güne önem arz etmektedir.
“Ekoturizm ismi ile kır, betonlamakta, her bölgenin kendine özgü yapı ve yaşam şekli kaybolmaktadır. Tarım arazileri ve orman alanlarının sürdürülebilirliği önünde engel oluşturan ekoturizm uygulamaları acilen yasaklanmalı ve mevzuat çerçeveleri ekolojiye uygun şekilde detaylandırılmalıdır. Betonlaşmaya yönelik, rant içeren projelerin uygulamalar yasaklanmalıdır. Ekoturizm yasal mevzuatı acil düzenlenmelidir. Balıkesir-C¸anakkale Planlama Bo¨lgesi 1/100.000 O¨lc¸ekli C¸evre Du¨zeni Planı’nın “8.16. Eko- Turizm Alanları”nı düzenlemek açısından yetersizdir. Plan acilen tekrar ele alınmalıdır. Bu sürece yerel kuruluşlar, STK’lar ve meslek örgütleri dahil edilmelidir.“ sözlerine yer verildi.
Tuba Demirtaş
Foto: BHA
