Ancak bazı durumlarda plasenta, rahim ağzına çok yakın bir konumda olabilir ya da doğum kanalını tamamen kapatabilir. Bu durum plasenta previa olarak adlandırılır.
Gebelikte Plasenta Previa
Plasenta previa genellikle gebeliğin ilerleyen dönemlerinde belirti verir.
Gebelik boyunca plasentanın konumu değişiklik gösterebilir ve genellikle rahim büyüdükçe yukarı doğru hareket eder. Plasenta previa vakalarında ise plasenta doğum kanalını kapatmaya devam edebilir ve bu durum ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Plasenta previa anne adayında ciddi vajinal kanamalara sebep olabileceğinden büyük bir risk oluşturur. Plasentanın doğum kanalını kapattığı vakalarda, normal doğum mümkün olmayıp genellikle sezaryen gerekliliği doğar.
Erken teşhis ve dikkatli takip ile plasenta previa belirtileri kontrol altında tutulabilir ve doğum süreci güvenli hale getirilebilir.
Plasenta Previa Türleri Nelerdir?
Plasenta previa farklı türlere sahiptir. Bu türler şöyle sıralanabilir:
Tam plasenta previa vakalarında, plasenta doğum kanalını tamamen kapattığından normal doğum imkânsız hale gelir.
Kısmi plasenta previa ise doğum kanalını kısmen kapatır ve duruma göre doğum şekli doktor tarafından değerlendirilir.
Marjinal plasenta previa, plasentanın rahim ağzına yakın konumlandığı ancak tamamen örtmediği bir durumdur ve doğum sırasında plasentanın hareket etme ihtimali bulunduğundan takip gerektirir.
Plasentanın doğum kanalını kapatma oranı, hastalığın ciddiyetini belirleyen en önemli faktördür. Plasenta previa tanısı konulan anne adayları, gebelik süresince düzenli takip altında tutulmalıdır.
Plasentanın konumunun zamanla değişebileceği ve gebelik ilerledikçe yukarı hareket edebileceği göz önünde bulundurularak, belirli aralıklarla ultrason kontrolleri yapılmalıdır.
Plasenta rahim ağzını tamamen kapattığında kanama riski oldukça yüksek olduğundan, doğum şeklinin sezaryen olarak planlanması gerekir. Erken teşhis konulan vakalarda, gerekli önlemler alınarak kanama riski en aza indirilebilir.
Plasenta Previa Nedenleri ve Risk Faktörleri
Plasenta previa hamilelik komplikasyonları arasında yer alır ve bazı faktörlere bağlı olarak daha sık görülebilir. Risk faktörlerini bilmek, erken teşhis ve takip açısından önemlidir. Plasenta previa bazı kadınlarda daha yaygın olarak görülebilir ve belirli faktörler bu duruma yakalanma ihtimalini artırabilir. Plasenta previa nedenleri şöyle sıralanabilir:
Sezaryen doğum yapan bir kişinin tekrar hamile olması en büyük risk faktörlerinden biri olarak kabul edilir. Sezaryen ameliyatı geçiren kadınlarda, rahim duvarında oluşan skar dokusu nedeniyle plasentanın rahim duvarına yapışma riski artar.
Daha önce rahim ameliyatı geçirmiş olan veya kürtaj yaptırmış kadınlarda da plasentanın anormal yerleşme ihtimali yüksektir.
Çoğul gebelikler de plasenta previa riskini artıran faktörler arasındadır. İkiz veya üçüz gebeliklerde, plasentanın rahim içinde yeterli alan bulamaması nedeniyle doğum kanalına daha yakın konumlanması daha sık rastlanan bir durumdur.
Sigara ve uyuşturucu madde kullanımı hastalığının nedenleri arasındadır.
İleri yaşta hamile kalan kadınlar, plasenta previa açısından daha fazla risk altında olup, gebelik sürecinde daha dikkatli takip edilmelidir.
Plasenta Previa Belirtileri
Plasenta previa vakalarında en yaygın belirti, ağrısız ancak parlak kırmızı renkte vajinal kanamadır. Gebeliğin ikinci veya üçüncü trimesterinde ortaya çıkan kanamalar aniden başlayabilir.
Bazı kadınlarda kanama hafif seyrederken, bazı vakalarda yoğun ve ciddi bir kan kaybı meydana gelebilir. Kanama, rahim kasılmaları olmaksızın gerçekleştiği için çoğu zaman ağrıya neden olmaz.
Bunun yanı sıra bazı kadınlar karın bölgesinde baskı hissi ve rahimde sertleşme yaşayabilir. Plasentanın doğum kanalını kapattığı vakalarda, bebeğin hareketleri veya pozisyonu da etkilenebilir.
Plasenta previa olan gebeliklerde, bebek genellikle makat geliş pozisyonunda olabilir çünkü plasenta baş aşağı konumlanmasını engelleyebilir.
Vajinal kanama ve bu belirtilerin bir arada görülmesi durumunda, anne adayının derhal bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir.
Plasenta Previa Teşhisi Nasıl Konulur?
Plasenta previa tanısı gebelik ultrasonları sırasında konur. Gebelik boyunca yapılan rutin ultrason kontrollerinde, plasentanın konumu değerlendirilir ve rahim ağzına olan mesafesi ölçülür.
Transvajinal ultrason, plasentanın tam konumunu belirlemek için daha hassas bir yöntem olup, doktorlar tarafından sıkça tercih edilir.
Bazı durumlarda daha ayrıntılı bir değerlendirme yapmak için manyetik rezonans görüntüleme (MRI) kullanılabilir. Özellikle plasentanın rahim duvarına anormal yapıştığı durumlarda, MRI ile detaylı inceleme yapılarak doğum planlaması yapılabilir.
Plasenta Previa Tedavisi
Plasenta previa tedavisi, gebeliğin kaçıncı haftasında teşhis edildiğine, kanamanın şiddetine ve plasentanın rahim ağzını ne kadar kapattığına bağlı olarak belirlenir. Hafif vakalarda anne adayına yatak istirahati önerilir ve fiziksel aktiviteler sınırlandırılır.
Kanama şiddetli ise veya erken doğum riski taşıyan bir durum söz konusuysa, hastanede gözlem altında tutulması gerekebilir.
Kanama riskini azaltmak için doktor kontrolünde belirli ilaçlar kullanılabilir. Bununla birlikte anne ve bebek sağlığını korumak adına genellikle sezaryen doğum planlanır. Sezaryen doğum plasenta previa vakalarında en güvenli seçenek olarak kabul edilir, çünkü vajinal doğum sırasında kanama riski çok yüksek olabilir.
Plasenta Previa Riskleri ve Komplikasyonları
Plasenta previa hem anne hem de bebek için ciddi sağlık riskleri oluşturabilir. Yoğun vajinal kanama, anne adayında ani kan kaybına neden olabilir ve acil müdahale gerektirebilir. Bebek açısından ise erken doğum riski en büyük komplikasyonlardan biridir. Plasenta previa teşhisi konulan kadınlar genellikle doğumlarını planlanan tarihten önce gerçekleştirmek zorunda kalabilirler.
Düşük riski ve plasenta previa ilişkisi oldukça önemlidir. Plasentanın rahim ağzına yerleşmesi, bebeğin erken doğma riskini artırabilir.
Rahmin sezaryen sırasında kanamayı durduramayacak şekilde hasar görmesi durumunda, doğum sonrası histerektomi (rahmin alınması) gibi ciddi cerrahi müdahaleler gerekebilir. Bu nedenle, plasenta previa tanısı konan gebelikler mutlaka yakından takip edilmeli ve doğum süreci dikkatle planlanmalıdır.
Plasenta previa erken teşhis ve uygun yönetim ile kontrol altına alınabilen bir durumdur. Gebelik sürecinde düzenli doktor kontrollerine gitmek, risk faktörlerinden kaçınmak ve sağlık profesyonellerinin önerilerine uymak, anne ve bebeğin sağlığını korumak açısından büyük önem taşır.
Plasenta previa normal doğum yapmaya engel midir?
Plasenta previa vakalarının çoğunda, plasenta doğum kanalını tamamen veya kısmen kapattığı için normal doğum mümkün olmaz. Doğum sırasında plasenta doğum kanalını tıkarsa, ciddi kanamalara yol açarak hem anne hem de bebek için hayati risk oluşturabilir. Bu nedenle tam veya kısmi plasenta previa vakalarında genellikle sezaryen doğum tercih edilir. Ancak marjinal plasenta previa durumlarında, doktor kontrolünde doğum şekli değerlendirilebilir.
Plasenta previa bebek hareketlerini etkiler mi?
Plasenta previa, bebeğin anne karnındaki pozisyonunu etkileyebilir ve makat geliş gibi anormal pozisyonlara neden olabilir. Normalde bebek baş aşağı konumlanırken plasenta doğum kanalını kapattığında bebeğin serbest hareket etme alanı daralabilir. Bunun sonucunda bebek baş aşağı yerine yan veya makat pozisyonunda kalabilir. Bebeğin hareketlerinde azalma hissedilirse, anne adayı mutlaka doktoruna danışmalıdır.
Plasenta previa hamilelik boyunca düzelebilir mi?
Gebeliğin erken dönemlerinde plasenta previa teşhisi konulan bazı vakalarda, plasentanın rahmin üst bölgesine doğru hareket etmesi mümkündür. Rahim büyüdükçe, plasentanın yukarı çekilmesiyle doğum kanalını kapatma durumu ortadan kalkabilir. Ancak gebeliğin ilerleyen haftalarında plasenta hâlâ doğum kanalını kapatıyorsa, durumun kendiliğinden düzelme ihtimali düşüktür. Plasentanın yerleşimi düzenli doktor kontrolleri ile takip edilerek doğum süreci planlanmalıdır.
Kaynak:Medicalpark
