Güney Marmara Kalkınma Ajansı (GMKA) tarafından, TR22 Güney Marmara Bölgesi için firmalara ve ilgili kurum kuruluşlara yol göstermesi amacıyla; sektörün gelecek beklentileri, mevcut durumu, yapılması gerekenler tespit edilmeye çalışılarak başta bölgedeki firmalar ve diğer tüm ilgili kurum kuruluşlar için “İmalat Sanayi Stratejisi ve Eylem Planı” hazırlandı.
Oluşturulan Strateji ve Eylem Planında; Bölgemizde güçlü uluslararası bağlantılara ve ortaklıklara sahip, ihracata yönelik üretim yapan, geniş ve çeşitlenmiş bir imalat sanayi tabanı oluşturabilmenin, sektörün ve Bölgenin geleceği açısından oldukça önem taşıdığına dikkat çekildi. TR22 Bölgesinin ekonomik bir sıçrama yapmanın eşiğinde olması, bu sıçrama ile de; bölgenin sanayi kapasitesinin artmasına, imalat kabiliyetlerinin güçlenmesini, yeni girişim ve yatırım sayısının artmasını, bölgede yaratılan nitelikli işlerin yaygınlaşmasını ve bunların sonucunda kişi başı gelirin ve verimlilik düzeyinin yükselmesini içermektedir. Ayrıca içsel ve dışsal dinamikler bölgeyi böyle bir sıçrama yapmaya yakınlaştırmaktadır. Özellikle İzmir- İstanbul arası mesafeyi 3,5 saate indirecek olan İzmir- İstanbul Otoyolunun yakın gelecekte açılacak olması bölgedeki ekonomik fırsatları artıracaktır. İmalat Sanayi Stratejisi ve Eylem Planı, söz konusu sıçrama için bölgeye bir yol haritası sunmayı amaçlamaktadır.
450 Firmaya Anket Uygulaması ve 61 Adet Mülakat Gerçekleştirildi
Bu Eylem Planı kapsamında Ajansımız tarafından bölgesel, ulusal ve uluslararası verilerin yanında yeni nitel ve nicel veriler üretildi. Bu bağlamda, Bölgedeki 450 firmaya İmalat Sanayi Stratejisi Anketi uygulanarak Bölge için oldukça değerli bir veri seti oluşturuldu. Buna ek olarak, 61 adet derinlemesine mülakat gerçekleştirildi ve yaklaşık altı farklı saha çalışması kapsamında, kamu ve özel sektör ile sivil toplum kuruluşlarıyla görüşülerek; mevcut iş modelleri, karşılaşılan sorunlar, geleceğe yönelik beklenti ve öngörüler belirlenerek nitel veriler derlenmiş bulunmakta.
Eylem Planı ve Strateji hakkında ayrıca Balıkesir’de ve Çanakkale’de odak grup toplantıları düzenlenerek farklı kesimleri temsil eden katılımcıların görüşleri çalışmaya dâhil edildi ve strateji çalıştayı düzenlenerek stratejik gelişme eksenleri altında yer alan eylemler katılımcılarla değerlendirilerek önceliklendirme yapıldı.
İmalat Sanayi Stratejisi ve Eylem Planının Bölgenin mevcut durumuna yönelik ortaya koyduğu bulgulara bakıldığında Kişi başı Gayri Safi Katma Değer düzeyi açısından, bölge, Türkiye ortalamasının altında olmakla berabere aradaki farkın yavaş yavaş kapandığı görülmektedir. Öte yandan, 1960’lardan günümüze, TR22 Bölgesi’nin Türkiye ekonomisi içinde sahip olduğu göreceli önemin azalmakta olduğu söylenebilir. 1965’te Türkiye’deki her 10 bin kişiden 338’i TR22 Bölgesi’ni oluşturan Balıkesir ve Çanakkale illerinde yaşarken bu pay günümüzde 219’a gerilemiştir ve bu durum Türkiye gibi hızlı kentleşen ve büyüyen bir ekonomide, bir bölgenin kendi nüfusunu bölgesinde tutabilmesi için sanayinin önemine işaret etmektedir.
Yabancı Firmaların Artması Gençlerin Sanayi Sektörüne İlgisini Arttıracaktır
Bölge sanayileşme açısından, komşu bölgelere kıyasla geride kalmıştır. Günümüzde TR22 Bölgesinde çalışanların sadece yüzde 22,5’i sanayi sektöründe çalışmaktadır. Türkiye’nin sanayi kuruluşlarının dağılımı açısından bakıldığında bölgede henüz bir hareketlenme olmadığı görülmektedir. İstanbul ve İzmir gibi fiyatların hızlı yükseldiği kentlerden taşınmakta olan büyük şirketler, genelde otoyollara sahip olan erişilebilirlik imkanı yüksek çevre illere yönelmektedir. İnşaatı devam eden yeni otoyol projelerinin TR22 Bölgesi için benzer bir eğilimi başlatacağı söylenebilir.
Bölgede faaliyet gösteren firmaların birçoğunun aile şirket olduğu görülmektedir. Söz konusu firmaların kurumsallaşma eğilimleri, bölgenin imalat potansiyelini doğrudan etkileyecektir. Yabancı ortaklıklar kuran şirketlerin iş güvenliği konusundaki bilinçlenmeyi artırdıkları görülmüştür. Bu firmalar, çalışanlar tarafından daha çok tercih edilmektedir. Yabancı firmalarının sayısının artması, önümüzdeki dönemde sanayi sektörünün gençler için daha cazip hale gelmesinde önemli bir rol oynayabilecektir. Bölgeye nitelikli personelin çekilmesini kolaylaştırmak için kentsel yaşam kalitesinin artırılması gerekmektedir. Bu durum özellikle belediyelerin rolünü sanayi stratejisi açısından kritik hale getirmektedir.
Bandırma-İstanbul arasında hızlı feribot seferleri olmasının, beyaz yakalı personelin özellikle Bandırma Alt Bölgesi’nde istihdamını kolaylaştırdığı tespit edilmiştir. İstanbul-Bandırma arasındaki bu işlevsel ilişkinin, İzmir-İstanbul Otoyolu ve Çanakkale Geçişi/Marmara Otoyol Ringi’nin devreye girmesiyle TR22 Bölgesi’nin geneline yayılabilme ihtimali bulunmaktadır.
Bölgede Çanakkale, Balıkesir, Bandırma ve Edremit olmak üzere dört farklı alt bölge bulunmakta ve ekonomik imkanlar bu alt bölgelerde farklılık göstermektedir. Birbirinden farklı coğrafi ve ekonomik yapısal özellikler arz eden dört farklı bölgede, imalat sanayi gelişim potansiyeli ve sektörel özellikler de farklılaşmaktadır. Analizler, veriler el verdiği ölçüde bu alt bölgeler bazında yapılmış ve imalat sanayi stratejisi bu doğrultuda kurgulanmıştır.
Mevcut ve Potansiyel Pazarları Tespit Etmek Amacıyla Seçilen 20 Ürün İçin Uluslararası Koşullar Analiz Edildi
İmalat Sanayi Stratejisi ve Eylem Planının Bölgenin sektörel yapısına ve çeşitlenme potansiyeline yönelik ortaya koyduğu bulgulara bakıldığında Bölgede günümüzde kısıtlı olan sanayi üretiminin az sayıda sektörde yoğunlaşmış olduğu görülmektedir. Balıkesir’in en çok katma değer ürettiği sektörler gıda, kimya ve fabrikasyon metal ürünlerdir. İlin ülke ekonomisindeki payı en çok olan sektörler ise gıda, kimyasallar ve kimyasal ürünler, ağaç ürünleri ve mantar ürünleridir. Çanakkale’de en çok katma değer üretilen sektörler, ana metal sanayi, diğer metalik olmayan mineral ürünler ve gıdadır. Çanakkale’nin ülke ekonomisindeki payı en çok olan sektörleri ana metal sanayi ve diğer metalik olmayan mineral ürünleridir. Bölgede sektörel kredilerde gıda sektörü ağırlık oluştururken en fazla teşvik enerji sektörüne verilmektedir. Bölgenin sektörel yapısını mevcut kaynakların şekillendirdiği görülmektedir. Balıkesir'de gıda, metal, ağaç ürünleri ve kimya; Çanakkale’de ise gıda, metal, mobilya ve ağaç ürünleri hem istihdamın hem de ülke geneline kıyasla imalat sanayi içindeki payın yüksek olduğu sektörler arasındadır. Teknolojik sınıflamalar açısından bakıldığında bölge illerinde yüksek ve orta teknolojili sektörlerin payı düşüktür. Türkiye’nin sanayi stratejisi açısından önceliğinin orta ve yüksek teknolojili sektörlerin payını artırmak olduğu hesaba katıldığında TR22 Bölgesi’nin, bir yandan sanayileşmesi sağlanırken diğer yandan da teknolojik dönüşümüne öncelik verilmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır.
İmalat Sanayi Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında Bölgede gelişebilecek yeni üretim alanları çalışması yapılmış ve bölge üretiminin ve ihracatının nasıl gelişeceği, ürün bazında incelenmiştir. İhracatın artırılması için mevcut ürünlerin mevcut pazarlara satılması, mevcut ürünlerin yeni pazarlara satılması, yeni ürünlerin mevcut pazarlara satılması, yeni ürünlerin yeni pazarlara satılması gibi dört farklı yol izlenebilir. Bölgede öne çıkan mevcut ve potansiyel ürünler tespit edilmiştir. Mevcut ve potansiyel pazarları tespit etmek amacıyla seçilen 20 ürün için uluslararası koşullar analiz edilmiştir. Analizlerde en çok talep eden bölgeler, talebi hızla artan bölgeler, bu pazarlardaki rakip ihracatçı ülkeler, rekabette sahip olunan avantajlar ve dezavantajlar incelenmiştir. Bu analizlerin iş dünyasına da yeni yatırım fırsatları için ilham vermesi amaçlanmıştır.
İmalat Sanayi Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında aşağıda yer alan stratejik gelişme eksenleri ve eylem alanları kurgulanmıştır.
- İnsan sermayesi ve beceriler
- Ar-Ge, yenilikçilik ve girişimcilik ekosistemi
- Doğal kaynaklardan daha fazla katma değer
- Tarımda ve tarımsal sanayide verimlilik ve markalaşma
- Ekonomide çeşitlenme ve İstanbul-Bursa-İzmir ekonomik koridoru üzerinde işlev kazanma
- Uluslararasılaşma ve küresel değer zincirlerine entegrasyon
Strateji ve Eylem Planları Bir An Önce Hayata Geçmeye Başlamalı
İmalat Stratejisi ve Eylem Planı’nın alanında bölgemizde yapılan en kapsamlı çalışma olduğunu belirten Güney Marmara Kalkınma Ajansı Genel Sekreter Vekili Dr. Kasım ÖZEK, strateji ve eylem planı ile imalat sanayiinde Bölgemiz ihtiyaçlarının tespit edildiğini, uluslararası rekabet edebilirliğin artırılması için atılması gereken adımların katılımcı ve stratejik bakışla tespit edildiğini söyledi. Genel Sekreter Vekili ÖZEK, uluslararası pazarlarda bölgemizin üretim portföyüne uygun tüketim yapmakta olan hedef bölgelerin ortaya konması, bölgemizin işbirliği ve kümelenme altyapısının değerlendirilmesi gibi bölümlerle önemli boşlukları dolduran Strateji ve Eylem Planlarının bir an önce hayata geçmeye başlayarak ülkemizin 2023 ve 2071 hedeflerine katkı sağlamasını ümit ettiğini ifade etti.
Kaynak: Haber Merkezi
