Türkiye’nin önemli deniz ulaşım şirketlerinden biri olan ve tamamı Çanakkalelilerin malı olan GESTAŞ, şehir dışından genel müdür olarak Mahir Sevinç’in getirilmesi ile düşüşe geçti. Sevinç’in gelmesi ile kısa sürede şirketin kasası boşaldı, yanlış yatırımlarla alınan eski 8 gemi dökülüyor ve vatandaşları yolda bırakıyor. Maddi sıkıntılar içine de giren şirket, birçok hatta seferleri düşürünce vatandaşlar, isyan bayrağını çekti. Şirketin iskelesinde toplanan vatandaşlar, duruma tepki göstererek hizmet beklediklerini açıkladı. Bu protesto gösterisi de GESTAŞ’ın düştüğü durumu özetliyor.
Geçen hafta Cumartesi günü GESTAŞ tarihinde bir ilk yaşandı. Gökçeadalılar ve Eceabatlılar iskelede toplanarak GESTAŞ'tan doğan mağduriyetlere tepki gösterdi. “Eziyet etme, hizmet et” pankartı açan vatandaşlar, ulaşımın bir hak olduğunu hatırlattı.
Bu protesto gösterisi de Türkiye’nin en büyük şirketi olan GESTAŞ tarihinde bir ilk olarak kayıtlara geçti. Artık sık sık kentin gündeminden düşmeyen ve Türkiye’nin en büyük deniz ulaşım şirketi olan GESTAŞ’ın bu hale nasıl geldiği.
GESTAŞ NASIL BU HALE GELDİ
Gestaş Deniz Ulaşım, 2006 yılı Ağustos ayında Çanakkale bölgesindeki iskeleler ve deniz ulaşımının özelleştirme kararıyla Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nden (TDİ) Çanakkale İl Özel İdaresi’ne devriyle faaliyetlerine başladı.Şirketin yüzde 99.87’si Çanakkale İl Özel İdaresine ait. GESTAŞ 6 hatta, 15 iskelede, 21 sayıda gemiyle, Çanakkale Boğazı, Gökçeada, Bozcaada ve Güney Marmara hattında, hizmet veriyor.
Özelleştirmeden sonra kurulan GESTAŞ Deniz Ulaşım’ın ilk Genel Müdürü Hasan Yörükçü oldu. Çanakkaleli olan Yörükçü, şirketi en zor şartlardan alarak bugünlere kadar getirdi. Gemileri yeniledi, filosuna yeni gemiler kattı ve bu yatırımların yanında şirketi hem çok büyüttü hem de kasasına para koydu. 10 yıl gibi bir süre Genel Müdür olarak görev yapan Yörükçü’nün döneminde ne ulaşımda ne de gemilerde sorun çıktı.
VOLKAN USLU 40 MİLYON TL İLE BIRAKTI
Yörükçü’nün GESTAŞ’a kazandırdığı yükseliş ivmesini, 2016 yılında yerine gelen yine Çanakkaleli olan Volkan Uslu daha da yukarı taşıdı. Uslu döneminde de şirket hem kasasını doldurdu hem de ulaşımı sorunsuz şekilde yürüttü. Uslu’nun Çanakkale’ye ve şirkette kazandırdığı en büyük avantaj ise dolar üzerinde GESTAŞ’a kiralanan 4 büyük geminin kiraları doların yükselmesi ile artınca bunu dava açarak TL’ye çevirdi. Bu operasyon, şirkete büyük kazanç sağladı. Bu yüzden şirketin kasası da gün geçtikçe dolmaya başladı. Görevde kaldığı 4 yıl boyunca Uslu, 16 milyon TL nakit ve evrensel fon gelirleri ile 40 milyon TL’lik kasa ile görevi bıraktı.
SEVİNÇ GELDİ ÇANAKKALELİLERİ EZİYET ÇEKİYOR
Volkan Uslu’nun istifasının ardından Ocak 2020’de Çanakkale dışından Mahir Sevinç getirildi. O günlerde İthal Müdür olarak anılan Sevinç’in gelmesi ile GESTAŞ’ta işler bozulmaya başladı. Sevinç, gelir gelmez ilk iş olarak borçlanmak için İl Genel Meclisi kapısında beklemek oldu. Kasasında nakit 16 milyon ve genelde 40 milyon TL para ile şirketi devir alan Sevinç’in kısa sürede sınırsız bornçlanma için İl Genel Meclisi’ne başvurması çok tartışmıştı. O dönem İl Genel Meclisi çoğunluğu CHP’de olduğu için meclis üyeleri izin vermedi. İl Genel Meclisi Başkanlığının daha sonra AK Parti’ye geçmesi ile GESTAŞ’ta yanlış yatırımlar peş peşe geldi.
YANLIŞ YATIRIMLAR VE YÖNETİM ŞİRKETİ ÇÖKERTTİ
GESTAŞ’ın bağlı olduğu İl Özel İdare’deki İl Genel Meclisi Başkanlığı ve meclisteki üye çoğunluğunun değişmesi ile GESTAŞ’ta denetim de azaldı. Bu değişimle rahatlayan Müdür Sevinç, yanış yatırımlarla şirketin grafiğini daha da düşürdü. 15 ay gibi kısa sürede 8 eski gemi alındı. Adeta çürüyecek olan gemiler, tershanelerde büyük paralar verilerek yeniden boyanarak yeniymiş gibi hatlara sokuldu. Bunun sonucunda da arızalar peş peşe geldi ve vatandaşların hayatı tehlikeye girdi.
PROTESTOLAR BAŞLADI
Bir zamanlar hem Çanakkale’nin gözbebeği olan hem de Türkiye’nin en büyük deniz ulaşım şirketi olan GESTAŞ’ın düşürüldüğü durum vatandaşlara da zarar vermeye başladı. Akaryakıt fiyatlarındaki artış, 1915 Çanakkale Köprüsü’nün de açılması ile GESTAŞ, bir çok yeni aldığı eski gemileri de dahil gemilerini iskeleleri çekerek sefer sayısını azalttı. Yıllardır bir düzene kavuşan Gökçeada, Bozcaada, Gelibolu, Eceabat, Kilitbahir ve Çanakkale merkezdeki halk mağdur oldu. Bu güzergahlarda işe gidip gelirken feribot kullanan vatandaşların mağduriyeti daha da artınca vatandaşlar tepki göstermeye başladı.Sosyal medyada başlayan protestolar, iskelelere kadar taşındı. Uzun süredir mağduriyetlerini her platformda dile getiren Gökçeadalılar, son çare Eceabat iskelesine gelerek buradaki vatandaşlarla beraber yaşadıkları sorunları dile getirdi. “Eziyet etme hizmet et” pankartı açan vatandaşlar hem yaşadıkları sorunları dile getirdi hem de taleplerini sıraladı.
Bu protesto da kentin en büyük şirketlerinden biri olan GESTAŞ’ın tarihine geçti ve şirketin düştüğü durumu da özetlemiş oldu.
Arzu Baladur
