Osmanlı İmparatorluğu döneminde imparatorluğun kabotaj hakkı yoktu. Çünkü Batılı ülkelere verilmiş olan kapitülasyon hakları sebebiyle Osmanlı İmparatorluğu kıyılarında genellikle yabancı bandıralı tekneler hizmet görürlerdi. Ancak 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması uyarınca kapitülasyonlar lağvedildi. Böylece Türkiye kabotaj hakkına kavuştu. Türkiye'nin büyük ölçüde bir yarımada ülkesi oluşu ve kıyı uzunluğunun 8 bin 333 kilometre olduğu dikkate alınırsa bu Türk denizciliğine büyük bir imkan tanıyordu. Gerekli düzenlemelerin yapılmasının ardından 19 Nisan 1926'da çıkarılan 815 sayılı yasaya göre Türkiye limanları arasında sadece Türk teknelerinin hizmet götürmesi zorunlu hale getirildi. Yasa, aynı yıl içerisinde 1 Temmuz'da yürürlüğe girdi. 2007 yılında ise kabotaj kelimesine 'denizcilik' kelimesi de eklenerek bayramın adı Denizcilik ve Kabotaj Bayramı oldu.
Denizcilik ve Kabotaj Bayramı kutlamaları çerçevesinde yurdun dört bir yanında olduğu gibi Çanakkale’de de tören düzenlendi. Çanakkale Liman Başkanı Mehmet Kürşat Biçici’nin Atatürk Anıtı’na çelenk koymasıyla başlayan törene Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mustafa Biçen, Sahil Güvenlik Batı Marmara Grup Komutanı SG.Yb. Ercan Oran, Belediye Başkan Vekili Nurcan Bingöl, Liman Başkanı Mehmet Kürşat Biçici, gemi acentalarının yöneticileri, siyasi parti ve sivil toplum kuruluşları katıldı.
Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı ile devam eden programda günün anlam ve önemini belirten konuşmayı yapan Çanakkale Liman Başkanı Mehmet Kürşat “Bağımsızlığımızın kazanılmasından sonra 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe girer Kabotaj Kanunu ekonomik bağımsızlığımızın kazanılmasında önemli bir mihenk taşı olarak cumhuriyet tarihimizdeki yerini almıştır. Bu kanun ile denizlerimizdeki ve limanlarımızdaki ticaret hakkı yeniden düzenlenmiş ve yabancıların elinde bulunan karasularımızdaki ticaret ve seyir sefer hakkı Türk vatandaşlarına verilmiştir. Bu itibarla denize dönen her gücün ve her gönlün bu ülke için kazanç olması adına Denizcilik ve Kabotaj Bayramı’nı bütün halkımızla beraber tutmamaktayız. Tarih boyunca denizlere hakim olan milletlerin dünyaya hakim oldukları bilmektedir. Bu dönemde denizciliği sevmek, denizleri korumak ve gençlerimize deniz sevgisini öğretmek Türk milletinin sorumluluğundadır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün söylediği gibi ‘yolunda yürüyen bir yolcunun yalnız ufku görmesi kafi değildir. Muhakkak bu ufkun ötesinde görmesi ve bilmesi lazımdır’. Bu sözü pruvamız olarak alıp ülkemizin dünya denizciliğinde söz sahip olması yönünde emin adımlarla ilerlemesi için hep birlikte denizciliğimize gereken imanı vermeliyiz” dedi.
Deniz Şehitleri İçin Çelenk Bırakıldı
Çanakkale Liman Başkanı Mehmet Kürşat Biçici’nin yaptığı konuşmanın ardından Cumhuriyet Meydanındaki tören sona erdi. Ardından Çanakkale Boğazına gemi ile açılan protokol üyeleri denize çelenk bıraktı. Deniz şehitleri anısına Vali İlhami Aktaş, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mustafa Biçen, Belediye Başkan Vekili Nurcan Bingöl ve Liman Başkanı Mehmet Kürşat Biçici tarafından boğaza çelenk bırakıldı. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’ne ait römorkörler ile havaya su sıkılıp boğazda görsel şölen gerçekleştirildi. Sahil Güvenlik Komutanlığı ile Deniz Polisi botları kutlamalara eşlik etti.
Limanda Deniz Dibi Temizliği
Kabotaj Bayramı etkinlikleri kapsamında Çanakkale Liman Başkanlığı dalgıçları tarafından liman bölgesinde deniz dibi temizliği gerçekleştirdi. Denizin dibine dalan dalgıçlar çuvallar dolusu atı cam ve teneke kutularını kıyıya taşıdı. 5 Haziran Çevre Gününde de gerçekleştirilen deniz dibi temizliğinde benzer materyaller denizden çıkarılmıştı. Geçen bir aylık sürede deniz dibinde değişen bir şey olmamış vatandaşların daha da kirlettiği gözlendi.
Atakan Alkış
Foto:BHA
