.

 
 
24 Nisan 1915 günü sabahleyin şafak sökerken, Türk devriye kolları Kumkale’de çok sayıda geminin yaklaşmakta olduğunu gözlemlediler. Kısa bir süre sonra, beş savaş gemisi kıyılara ateş açtılar. Birkaç saat süren bombardımandan sonra, açık arazideki zayıf savunmanın engelleyemediği bir çıkarma gerçekleşti Yenişehir’de de şiddetli bir muharebe oldu ki, Türklerin giderek geri çekilmesiyle sonuçlandı. Gün boyunca daha başka çıkarma hareketleri de görüldü; öyle ki, akşama doğru yaklaşık 3000 Fransız askeri Anadolu topraklarında bulunuyordu.
Fransızlara karşı 3’ncü Tümen harekete geçti. Ama gündüz çok bir şey başaramadı. Çünkü düşman, filosunun ateşi ile destekleniyordu. Savaş gemilerinden kıyının her dilimi rahatlıkla görülebiliyor, tümenin her hareketi acımasız bir ateşin etkisinde kalıyordu. 3’ncü Tümen ancak karanlık bastıktan sonra taarruza geçebildi. Kanlı çarpışmalardan sonra Fransızlar Yenişehir’den püskürtüldü. Ne var ki 26 Nisan sabahı gemi toplarının doğrudan ateşi içinde bulunan bu yerde kalmak mümkün değildi ve geri çekildi.
Von Sanders “Yarbay Nikolai emrinde bulunan 3’ncü Tümen; dört günlük değişken, kararsız şiddetli muharebeden sonra Kumkale civarında karaya çıkan ve Yenişehir’e kadar ilerlemiş olan Fransız birliklerini –müstemleke askeriyle 175’nci Piyade Alayı- ağır zayiatla gemilerine geri püskürtmüş ve bu suretle Anadolu yakasını tamamen düşmandan temizlemişti” derken, İkinci Dünya savaşının muzaffer Komutanı General Patton ise aksini düşünüyordu.
“Çıkarma için belirlenmiş Fransız birlikleri bir Beyaz askerlerden müteşekkil Koloni Taburu ile iki Senegal Taburundan ibaret 6’ıncı Koloni Alayı idi. Bu Alay bir makineli tüfek bölüğü ve 75 mmlik Fransız sahra topu bataryası ile bir istihkâm Bölüğü ile takviye edilmişti. Çıkarmanın tek amacı 4-5 bin yarda uzaklıkta bulunan V Kumsalının seyyar Türk topları ile dövülmesini önlemekti. Bu nedenle Kumkale ile Yenişehir arasındaki bölgeye çıkarma yapıldı. Bu muharebede Fransızlar 758, Türkler 2.300 asker kaybettiler.”
5’nci ordu Komutanı Müşir Liman von Sanders Paşa’ da bu çıkarmanın bir gösteriş çıkarması olduğunu kabul ediyor ve ekliyor: ”Bu başarı genel duruma göre büyük öneme sahipti. Birincisi Müstahkem Mevkii çok önemli bir yerden gelecek tehlikeden kurtuluyordu. İkincisi 11’nci Tümen muharebelerin en can alıcı kısmı olan Gelibolu Yarımadası’nın güney kısmına artık sevk olunabilecekti. Bu Tümen Sedülbahir tarafında kullanıldı.”
Piyade Yedek Teğmen Gücüyener’e göre ise “Kumkale’de iki yüz kadar düşman askeri esir alınmış, dört yüz kadar telefat verdirilmiştir.”
Düşman donanması Boğazı geçmek için aylarca uğraştı. Zırhlıları kıyı istihkâmlarımıza, binlerce, binlerce ve binlerce top attı. Gene de istihkâmlarımızı susturamadı ve Boğazı geçemedi. Düşmanın en güvendiği büyük harp gemilerinden beş altı tanesinin enkazı 5 Mart (18 Mart 1915) den beri boğaz sularının dibinde yatıyor.
Bu başarı müttefikimiz Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun taht şehri Viyana’da da yankı buldu. Günlük gazeteler ve haftalık dergiler zaferimizi okurlarına duyurdular. Haftalık “Das interressante Blatt” adlı derginin konumuzla ilgili olarak yayımladığı bazı haberleri sunuyorum. Dergi ayrıca Wiener Bilder adlı bir dergiyi de okuyucularına ek olarak vermekteydi. 1882 yılında yayın hayatına atılan dergi 6 Eylül 1939 da yayın hayatını sonlandırmış ve “Wiener Illustrierte” adı ile çıkmaya başlamıştır.
Dergi, 7.1.1915 tarihli sayısında Çanakkale Boğazının kuş bakışı bir haritasını basarak okurlarına boğaz önünde dev bir Fransız- İngiliz filosunun toplandığın bildirmekte ve elde edilen bilgilere göre boğazı zorlayarak içeri girmeyi düşündüklerini yazmaktadır.
7.2.1915 = Amiral Souchon ve kurmayları. Soldan sağa Türk Kurmay Başkanı Deniz Kurmay Yarbay Enver Bey, Amirallik Birinci Kurmayı Deniz Kurmay Binbaşı Busse, Donanma Komutanı Koramiral Souchon, Amirallik II.kurmayı Binbaşı Büchsel, Yaver Deniz Üsteğmen Wischelhausen,Türk Yaver deniz Üsteğmen Hakkı Efendi,
Das Interessante Blatt Dergisi'nin eki Wiener Blatt'ı 7.3.1915 tarihli sayısında kapak resmi olarak Çanakkale Boğazını topa tutan Birleşik Fransız ve İngiliz donanmasının başarısızlığını bildirerek zırhlılarının adlarını sıralamış: önde Gaulois, onun yanında Agamemnon ve Lord Nelson
Das interessante Blatt 11.3.1915 tarihli nüshasında İngiliz ve Fransız donanmaların modern donatılmış Türk tabyalarına ateş açtığını, Çanakkale Boğazını topa tutan dev düşman armadasına kahramanca cevap veren Türk Bataryalarının temsili bir resmini yayınlıyor.
25.3.1915 tarihli Das interessante Blatt dergisi 18 Mart Deniz zaferimizin hemen ardından "Türklerin Çanakkale Boğazı'ndaki deniz zaferi" başlığı altında temsili bir resim sunarak İngiliz ve Fransızların Bolayır kıyılarına bir çıkartma yaptıklarını ve geri püskürtüldüklerini duyuruyor.

Hazırlayan: İsmail Tosun Saral