Bir dostumuzun Paşa için yaptığı değerlendirme ve ona bir katkı...

Bir dostumuzun Paşa için yaptığı değerlendirme ve ona bir katkı...
"Paşa'nın şanssızlığı çevresinde fikir teatisi yapacak kadar geniş ufuklu düşünce adamı azlığıdır. Ona yaranmak isteyen çok; fakat, tam olarak onu kavrayan mütefekkir olmamıştır."
İçeriden destek olarak Ziya Gökalp, Fuat Köprülü var. Türkiye dışından gelen Türklerden ;Yusuf Akçura, Mehmet Emin Resulzade, Zeki Velidi Togan, Sadri Maksudi Aral, Ahmet Cafer oğlu, Akdes Nimet Kurat ve diğerleri  gibi şahsiyetler var.
Ben, Atatürk'ün Nöbet Defteri adlı kitabı inceledim... Celal Bayar 1950'li yılların başında yayınlanmasına izin vermiş... Paşa'ya misafir olarak , İlk dönemden vefatına kadar Çankaya Köşkü'ne kimler gelmiş ve gitmiş incelediğimizde, genelde sekiz on kişilik bir grubun gelmiş olduğunu görüyoruz... Bu misafirlerden Bazıları da eşli olarak Paşa' nın akşam yemeklerine, toplantılarına katılmışlar... listeye baktığımızda , eğer çok önemli bir ziyaretçi varsa mesela, Bulgaristan Dış İşleri Bakanı gelecekse bu konuda kim uzmansa onları da Köşk'e çağırıp görüşüyorlar...
 Falih Rıfkı Atay, demirbaş gibi bu dönemde hep var... İnönü genellikle var. Fevzi Çakmak daha seyrek olarak gelmiş.
Fevzi Çakmak geldiğinde o akşam içki servisi yok...
Diğer günlerde içki servisi de var... Ancak, Paşa tüm yemekte iki duble rakı içiyor.
Akşam yemeği, saat sekiz gibi başlıyor. Paşa  hal hatır sorarak herkesle  konuşuyor. Sonra saat gece on gibi gündemdeki konu derinlemesine Paşa tarafından anlatılıyor. Herkes not tutuyor veya dikkatlice dinliyor. Sonra, sırasıyla ve Paşa'nın söz vermesiyle herkes konuşuyor. Bu sohbet sabaha kadar sürüyor. Sonra, misafirler yolcu ediliyor. Paşa da sabah saat sekize doğru yatıyor. Öğleden sonra  saat  on dört gibi kalkıyor. Kahvesini içiyor. Kahvaltısını yapıyor. Tuttuğu notlarını okuyor ve buna göre  bir fikre ulaşıyor, onu da uyguluyor...
Ortak akıl olarak, kendi aklının uygulanmasını istemiyor! Ortaya çıkan ve ortaklaşa alınan kararı "Ortaklaşa oluşan aklı"  uyguluyor.
Sonra da diktatör, baskıcı gibi yaftalama yapılıyor ki bu Paşa'ya bir haksızlıktır derim!
Paşa, yurt gezilerinde de fikri, mahareti olan herkese sahip çıkıyor...
Paşa, müthiş bir adam...
Hayran olmamak mümkün değil...
Bilgi edinmeniz dileğiyle...
******
Düşünmeye, okumaya, yazmaya ve konuşmaya devam...