Memlekette artık çivisi çıkmadık bir yer kalmadı. Hırsızlık, dolandırıcılık, sahtekârlık, cinayet, çocuk istismarı ‘İstikrarlı’ bir şekilde artıyor. Ticaret Bakanı ele geçirilen kaçak malları iki kattan fazla arttığını söylerken gülümsüyor. Oysa yurda giren her kaçak ürün onun üreticisini batırır.
Yargı ve adalet sistemindeki zafiyet, yasadışı uygulamaları sanki özendiriyor. Yargının zayıflığı ayan beyan oldu artık.
Rutin olarak Tarım ve Orman Bakanlığının yaptığı denetimlerde de gıda üretiminde hile yapan firma sayısı ve gıda ürünü sayısı da ‘İstikrarlı’ bir şekilde artıyor. Bu sene yapılan denetimlerde, sahtekâr ve sahtekârlık yapılan ürün sayısı 1000’e doğru ilerliyor.
2024’te açıklanan listelerde et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, yağ, bal, bitkisel yağ, çikolata ve enerji içeceği üreticileri ve ürünleri yer aldı. İçlerinde ünlü firmalar da vardı ama ne hikmetse müşterileri arttı. Reklamlarını yapmış oldular.
Bir çok markada tek tırnaklı etine (at, eşek) rastlanırken, bazı firma ve restoranların domuz eti kullandığı da görünüyor. Memlekette at ve eşek neredeyse kalmadı ama hala et ürünlerinde çıkıyor olması garip.
Et ürünlerinde tağşiş yapan firmaların batı illerinde yoğunlaşması, yaban domuzlarının da değerlendirildiğini gösteriyor. Söz konusu tağşişlerde genellikle ısıl işlem görmüş dana sucuğunda domuz eti kullanmış.
Domuz eti ve tek tırnaklı etlerinin yanı sıra daha önceki yıllarda devreye giren ve sucuk, salam, sosis gibi ürünlerde et karışımını engelleyen tebliğin de delindiği ortaya çıkıyor.
Sadece dana eti ile üretildiği iddia edilen ürünlerde kanatlı eti de kullanılmış.
Bazı zeytinyağı üreticilerinin de taklit ve tağşişe sıklıkla başvurduğu ortaya çıktı. Ayvalık ile ilgisi olmayan 34 tane firma Ayvalık Zeytinyağı satıyor. Çok ilginç. İsim de kullanmayı ihmal etmiyorlar.
Kurutulmuş biber üreticileri kırmızı pul biberde boya kullanmış. Daha birçok kurutulmuş üründe boya kullanımı ne yazık ki artıyor. Üstelik kullanılan boyalar sağlıksız.
Birçok bal üreticisinin de ürünleri her zamanki gibi listeye girmiş. Her denetimde listeye giren firmalar var. Sadece isimleri değişiyor.
Ballarda ağırlıklı olarak früktoz ve glikoz kullanılmış. Nişasta bazlı şeker ballara da giriyor demek ki. Arıya bal yaptıran firmalar da az değil. Üstelik arı yapmış ne var ki diye pişkinlik de gösteriyorlar.
Takviye edici birçok gıdalarda, çikolatalarda eskiden olduğu gibi ilaç etken maddeleri kullanılmış.
En fazla sahtekârlık yapılan ürünler ise süt ve süt ürünleri.
Tulum peynirlerinde bitkisel yağ ve nişastaya, manda yoğurtlarında süt yağı ve harici yağlara rastlanmış. Bazı yoğurtlarda ise jelatin tespit edilmiş.
Bir yandan batan çiftlikler, bir yandan hakkıyla iş yapıp kazanamayan firmalar ve artan sahtekârlıklar.
Memlekette çok sıkı bir şekilde tüketici bilincinin geliştirilmesi gerekiyor.
Yedikten sonra faydası yok. Almadan, yemeden önce neyin ne olduğunu bilmek gerekiyor. En azından bu fiyata bu olmaz diyen tüketici mantalitesinin oluşması, bu sahtekârların sayısını azaltabilir.
