.
19 Mayıs 1919’ da Samsun’ da ,Kurtuluş Savaşının ilk adımını atar...
Samsun ve çevresinde, 40 kadar Rum Çetesi vardır... Güvenlik sıfırdır... Bu arada, Türkler de, 4 çete kurarak namuslarını korumaktadır...
Paşa, Samsun’da bir şey yapmanın mümkün olmadığını görünce Havza’ya geçer...
İlk genelgesini de buradan yayınlıyarak.
yol haritasının ruhunu açıklar...
“Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararlılığı tayin edecektir. İşgaller, protesto edilmelidir... Hem işgal kuvvetlerine hem de, İstanbul Hükümetine telgraflar çekilerek tüm olumsuzluklar dile getirilerek,tüm güçler uyarılmalıdır... İktidar mevkisinde bulunanlar ise,başka güçler tarafından denetlenmemelidir.”
Muhtevasıyla ilk tamim gönderilir...
Bu arada, rahatsızlanır... Kaplıca tedavisi görür...
Yine, İngilizler Samsun’a birlik çıkartmıştır... Havza yönüne doğru gelmektedir,bilgisini alır...
Havza’dan Amasya’ya geçer...
Orada, İstanbul Hükümeti temsilcileriyle görüşür...Amasya Genelgesini yayınlar...
Buna göre :
“ İstanbul Hükümeti görevini yapamamaktadır...
Bu durum milletimizin yok olduğunu göstermektedir...
Bu durumda, vatanın bütünlüğü ve milletin istiklâli tehlikededir...
Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararlılığı kurtaracaktır...Milletin varlığını devam ettirmesi için milli bir heyetin kurulması gerekmektedir...
Bunun için, her ilden üç temsilci seçilerek acele olarak Sivas’a gönderilecektir... Seyahatler, gizli yapılacak gerektiğinde kimlik değişimi de yapılacaktır... Doğu illeri için Erzurum ‘da da bir Kongre yapılacak ve oradan seçilen delegeler de, Sivas’a gelecektir...”
Paşa, buradan Erzurum’a gelir...
Burada, yapılan toplantılarda varlığımız için
Milli kararlar alınır...
“ Milli sınırlar içinde Vatan bir bütündür parçalanamaz...Hükümet acizlik içinde olursa milli bir oluşumla millet ,istiklâl için birlikte direnecek ve savaşacaktır...Hükümet görev yapamazsa oluşacak meclis bir hükümet çıkaracaktır...Milli güçlerin etken olması için her türlü tedbir alınacaktır. Hıristiyanlara siyasal üstünlük ve toplumsal dengemizi bozacak ayrıcalık verilemez...Manda kabul edilemez...
Milletin meclisi milletin çıkarları için her türlü tedbiri alır...”
Bu toplantıdan sonra Paşa ,askerlikten ayrılmış olarak, Sivas’a gelir...
Sivas Kongresi de, Erzurum Kongresinde alınan kararları aynen kabul eder ve ayrıca Trakya’yı da içine alan bir devlet oluşumu için karar alır...
Her türlü işgal ve mandater girişimler kabul edilemez...Manda ve himaye kabul edilemez... Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz kararları alınır...”
Paşa buradan Ankara’ya gelir...
Tüm delegeleri Ankara ‘ ya çağırır...
Gelen delegeler, İstanbul Hükümetinin ,İstanbul’da Meclisin toplanması çağrısına uyar...
Paşa gitmez... Giden delegelere de, kendisinin meclis başkanı seçilmesini talep eder... İstanbul’a gidenler İstanbul’da olmayan kişiyi seçmeyelim ,diye başka birisini meclis başkanı seçerler ve 16 Mart 1920’ de de meclis İngilizlerce basılır ve meclis kapatılır...
Bazı vekiller tutuklanır...
Devam Edecek..
